කුකුරුමාන් [Kukuruman] (Catunaregam spinosa)

කුකුරුමාන් වියළි ප්‍රදේශයන්හි මීටර් 5ක් දක්වා උසට පඳුරක් ලෙස වැවෙන කටු සහිත දේශීය ශාකයකි. තරමක් ඕවලාකාර හැඩයකින් යුක්ත සරල පත්‍ර වලයාකාර ගොනු ලෙස පිහිටා තිබේ. මෙහි හට ගන්නා පෙති පහක් හෝ හයක් සහිත සුදු පැහැති මල පරවීමේදී ක්‍රමයෙන් කහ පැහැයට හැරේ. පේර ගෙඩියට තරමක් සමාන කුකුරුමාන් ගෙඩි මදන ඵල යනුවෙන් හඳුන්වා ඇත්තේ එවා අනුභව කිරීමෙන් මත් ගතියක් ඇතිවන හෙයිනි. කුකුරුමාන් Rubiaceae කුලයට අයත් ශාකයකි. 

කුකුරුමාන් දේශීය වෙදකමේ භාවිතා කරන ප්‍රධාන වමනකාරන ඖෂධයක් ලෙස සැලකේ. ගසේ පොතුද, ගෙඩියේ පොත්ත සහ ඇටද වමනකර්ම සඳහා භාවිතා කරයි. එමෙන්ම ප්‍රතිශ්‍යා, දද, කුෂ්ඨ, ගෙඩි, වණ, වඳ භාවය, ගර්භාෂගත ඉදිමුම්, පිත අදික වීම, රත්පිත්, රක්තඅතීසාරය, උදරාබාධ, උණ, තැලීම්, සර්ප විෂ, කැස්ස, ඇදුම, කක්කල් කැස්ස, අස්ථි වේදනා, පාචනය ආදී රෝග සදහා ප්‍රතිකාර කිරීමේදී කුකුරුමාන් ශාකයේ පොතු, මල්, ගෙඩි, ඇට සහ ඇටවලින් සිඳගත් තෙල් ආදිය භාවිතා කරයි. මෙම පොතු වේදනාව සමනය කිරීම සඳහා බාහිර ආලේපයක් ලෙස යොදා ගැනේ. කුකුරුමාන් වමනකාරක, ඉදිමුම් නසන, ලේ පිරිසිදු කරන, ආර්ථවය ඇති කරවන, ගබ්සාකාරක, කුෂ්ට නාශක ආදී ගුණයන් සහිතයි. 

උදර වේදනාවට කුකුරුමාන් ගෙඩි කාඩියෙන් (විනාකිරෙන්) අඹරා පෙකනිය අවට ආලේප කරයි. අධෝගත රත්පිතට ඇට යොදා පිසගත් කිරි හෝ කිරිකැඳ බීමට දෙයි. කැසිමූස දෙකට කුකුරුමාන්, වැල්මී, එරබදු පොතු යන මේවාගේ චූර්ණය යොදා ප්‍රතිකාර කරයි. රක්තඅතීසාරයට, හිසේ වේදනාවට ප්‍රතිකාර කිරීමට කුකුරුමාන් ගෙඩියේ ලොඳ භාවිතා කරයි. කුකුරුමාන් ඇටවලින් සිඳගත් තෙල් වාත රෝගවලදී පිටතින් ආලේප කිරීමට යොදා ගනී. 

මූලාශ්‍ර_ ආයුර්වේද ඖෂධ සංග්‍රහය, ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති සහ අන්තර්ජාලයෙන්

Read More

රත්මල් [Rathmal] (Ixora coccinea)

රත්මල් පඳුරක ස්වරූපය ගන්නා කුඩා බහුවාර්ෂික ශාකයකි. සෙ.මි. 10 ක් පමණ දිග සරල පත්‍ර සම්මුඛව පිහිටයි. මේරු පත්‍ර තද කොළ පැහැයක් ගනී.  පොකුරු වශයෙන් හට ගන්නා පෙති හතරක් සහිත රතු පැහැති මල් අලංකාරවත් ය. ගෙඩි කොළ පැහැති වන අතර ඉදුණු විට කළු පැහැයට හුරු තද රතු පැහැයක් ගනී. ඒවා පළතුරක් ලෙස කෑමට ගත හැකිය. අද වන විට විසිතුරු මල් පැළෑටි ලෙස නවීකරණය කරන ලද රත්මල් ප්‍රභේද රාශියක් හමුවන නිසා ඔෟෂධ සඳහා භාවිතා කරන රත්මල් ශාකය කුමක්දැයි නිවැරදිව හඳුනා ගැනීම දුෂ්කර කටයුත්තක් වී ඇත. Ixora coccinea නමින් අන්තර්ජාලයේ සෙවූ විට ලැබෙන පින්තූර සියල්ලම පාහේ එම විසිතුරු මල් පැල වල ඒවා නිසා ඖෂධ සඳහා රත්මල් භාවිතා කිරීමේදී ඒ ගැන සැලකිලිමත් විය යුතුය. ගෙවත්තේ අලංකාරය සඳහා ද වැවිය හැකි ඖෂධීය රත්මල් ශාකය Rubiaceae කුලයට අයත් ය. 

සමේ රෝග, ළදරුවන්ගේ රත ගාය, රත කුෂ්ඨ, අක්ෂි රෝග, සමෙහි ඇතිවන දිලීර ආසාදන, අවිධිමත් ඔසප්වීම, ආහාර අරුචිය, උගුර වණ වීම, කැස්ස ආදී රෝග තත්වයන්ට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා මෙම ශාකයේ මල්, පොතු සහ කොළ යොදා ගනී. රත්මල් පිත සහ සෙම ඉවත් කිරීමට උපකාර වේ. මෙරට ජනයා පුරාණයේ සිට කුඩා දරුවන් නාවන ජලයට මෙම මල් එක් කිරීම සිදුකර ඇත. එය ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල අනිවාර්ය අංගයක් ලෙස අදටත් සිදු කරයි. ඒ මෙම මල්වල පවතින සමේ රෝග සුවකිරීමේ හැකියාව සහ විශබීජ නාශක ගුණය පෙර කල සිටම ගැමියන් දැන සිටි නිසා විය යුතුය.

රත්මල් කොළ සහ පොතු තම්බා ගත් වතුරට සීනි දමා බීමට දීම, රත්මල් පොතු ක්වාතය දීම සහ වදමල් කැකුළු, රත්මල්, රත් හඳුන්, වැල්මී තම්බා ගත් වතුරට සීනි, මී පැණි දමා බීමට දීම රත ගායට ප්‍රතිකාරයන්ය. රත කුෂ්ඨ සඳහා රත්මල් කොළ, උඳුපියලි, කැකුළු හාල් ස්වල්පයක් වතුරින් අඹරා රත කුෂ්ඨයේ ගෑමෙන් සුවය ලැබෙයි. එමෙන්ම මල් අබ කොළ, රත්මල් කැකැළු අඹරා තල තෙලින් ගෑම, රත්මල් කැකුළු පමණක් අඹරා ගෑමද ඒ සඳහා ප්‍රතිකාරයන් ය. 

මූලාශ්‍ර_ ඔසුතුරු විසිතුරු සහ අන්තර්ජාලයෙන්  

Read More