දේශීය ඖෂධ ශාක හඳුනා ගෙන භාවිතාවන් ගැන දැනුවත් වෙමු

  • කෙකටිය [Kekatiya] (Aponogeton crispus)

    Aponogeton නම් උද්භිද ගණයට අයත් ශාක විශේෂ හයක් ලංකාවෙන් හමුවන අතර ඒ සියල්ල පොදුවේ කෙකටිය නමින් හඳුන්වයි.

  • ඇඹුල් දොඩම් [Embul Dodam] (Citrus aurantium)

    ඇඹුල් දොඩම් මීටර් 10 පමණ උසට වැඩෙන සිහින් අතු සහිත කුඩා ශාකයකි. ළපටි අතුවල සෙ.මි. 5-8 පමණ දිග තියුණු කටු පිහිටා තිබේ.

Sunday, June 25, 2017

ආයාපාන [Ayapana] (Ayapana triplinervis)

ආයාපාන ශාකය නිවර්තන ඇමරිකාව නිජබිම කරගත්, මෑත කාලයක අප රටට හඳුන්වාදෙන ලද කුඩා බහු වාර්ෂික පැළෑටියකි. රතු පැහැති කඳ පොළවට සමාන්තරව වැලක් ආකාරයෙනුත් ශඛා සෙ.මි. 20-30 පමණ පොළවෙන් ඉහලට එසවීත් වර්ධනය වෙයි. අඳුරු කොළ පැහැති රේඛීය සරල පත්‍ර සම්මුඛව පිහිටයි. පත්‍රයක් සෙ.මි. 5-8 පමණ දිගු ය. පත්‍රවල සුගන්ධකාරක දුව්‍ය අංඩගුය. ඡත්‍රාකාර පුෂ්ප මංජරියක හට ගන්නා මල් රෝස හෝ සුදු පැහැතිය. මෙම ශාකය කලකට පෙර Eupatorium triplinerve යන උද්භිද නාමයෙන් හඳුන්වා තිබුණි. ආයාපාන Asteraceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාක විශේෂයකි.

දේශීයව ආයාපාන ශාකයේ භාවිතයක් ගැන තොරතුරු දැන ගන්නට නැති අතර මෑතක සිට ඉන්දියානු අයුර්වේදයේ ඖෂධ සඳහා යොදා ගන්නා බව සඳහන් වේ. උණ, ප්‍රතිශ්‍යා, පාචන සහ අධික ලෙස දහදිය වැගිරීමට ප්‍රතිකාර කිරීමට පිලිපීන වැසියන් මෙය භාවිතා කරයි. ඔවුන් මෙම ශාකය කෂාය කර වමනකාරකයක් ලෙසද ප්‍රයෝජනයට ගනී. එමෙන්ම කෂාය සහ අමු යුෂ බාහිර සහ අභ්‍යයන්තර වණ තුවාල සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමට යොදා ගනී. අඩු මාත්‍රා වෙන් දෙන කෂාය උත්තේජක සහ ස්මෘති කාරක (සිහිය වඩවන) ගුණ සහිත බව සඳහන්. ගයානා, බ්‍රසීල, පිලිපීන සහ ඉන්දියානු වැසියන් නාග විෂට ප්‍රතිකාර කිරීමට ආයාපාන ශාකය යොදා ගනී. අජීර්ණය සඳහා ප්‍රතිඵලදායක ඖෂධයක් ලෙසද චර්ම රෝයන්හිදී තැවිලි සඳහා ද ආයාපාන ශාකය භාවිතයට ගන්නා බව සඳහන් වේ. විදේශීයව මෙම සම්පූර්ණ ශාකයම නිදන්ගත පාචනය, වමනය, උණ, හිසරදය, නින්ද නොයාම, පෙනහළු රෝග, ඉන්ෆ්ලුවෙන්සා, නිව්මෝනියා, බඩවැල්වල රෝග, සර්ප විෂ, ඔසප් රෝග, කැස්ස, උගුරේ ආබාධ,  ආදි රෝග රැසක් සඳහා ද ප්‍රතිකාර කිරීමට යොදා ගන්නා බව අන්තර්ජාල මූලාශ්‍රවල සඳහන් වේ. 

මූලාශ්‍ර_ ඔසුතුරු විසිතුරු සහ අන්තර්ජාලයෙන්
Share:

Sunday, June 18, 2017

ගිනි සපු [Gini Sapu] (Michelia champaca)

ගිනි සපු මීටර් 30 පමණ උසට සෘජු කඳක් සහිතව වර්ධනය වන අප රටට හඳුන්වාදෙන ලද ශාකයකි. සිනිඳු පොත්ත අළු පැහැතිය.  දිග සෙ.මි. 35 ක් සහ පළල සෙ.මි. 10 පමණ වන සරල පත්‍ර ඒකාන්තරව පිහිටයි. පත්‍රයේ යටිපස ළා පැහැති වන අතර සියුම් බූවක් සහිතය. පුෂ්ප මංජරියක හට ගන්නා කහ හෝ තැඹිලි පාට මල් අලංකාවත් මෙන්ම ඉතා සුවඳවත් ය. එල්ලෙන පොකුරක් ලෙසට හට ගන්නා කොළ පැහැති ගෙඩිවල ගැටිති සහිතයි. පරිණත ගෙඩි පැලී රෝස පැහැති ඇට පිටතට විවෘත වේ. මෙම උද්භිද ගණයටම අයත් වල් සපු (Michelia nilagirica) නම් මීටර් 15 පමණ උසට වැඩෙන දේශීය ශාකයක් ඇති අතර එහි මල් සුදු පැහැතිය. සපු Magnoliaceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාක විශේෂයන් ය.

උණ, අක්ෂි රෝග, සමේ රෝග, ලාඳුරු, වණ, තුවාල, පිලිස්සුම් තුවාල, ඉදිමුම්, දැවිල්ල, ආතරයිටීස්, රක්තවාතය, දියවැඩියාව, ලිංගික දුර්වලතා, අජීර්ණය, වමනය, පණු රෝග, මුත්‍ර ආබාධ, ආහාර අරුචිය, මලබද්දය ඔසුප් වීමේ දෝෂ, උදරාබාධ, ඉරුවාරදය ආදී රෝග රැසක් සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමට සපු ශාකයේ කොළ, පොතු, මුලේ පොතු, මල්, ඇට ආදිය භාවිතා කරයි. සපු උත්තේජක, විරේචක, මුත්‍රකාරක, ශුක්‍ර වඩවන, විෂබීජ නසන ආදී ගුණ සහිතයි.

සපු ශාකයේ පොත්ත උණ රෝගවලට ප්‍රතිකාර කිරීමට යොදා ගනී.   මල් ඇස් සහ පිළිස්සුණු තැන්වලට සහනය ගෙනදෙයි. සමේ රෝගවලදී මුලෙහි පොත්ත බහුලව භාවිතා කරයි. සපු ශාකයේ විවිධ කොටස් ධාතු වර්ධනීය ඔසු ලෙස භාවිත කෙරෙන අතර සමෙහි සෛල වඩවන බැවින් ආලේප ලෙස ද භාවිතා කරනු ලබයි. මලෙන් සාදන ටොනික් වර්ග ආමාශගතව ආහාර රුචිය උපදවයි, එය ආමාශගත වාතය සමනය කරන ඔසුවකි. අජීර්ණ, වමන හා අරුචි, උණ සඳහා ප්‍රතිකාරවලදී බහුලව යොදා ගැනේ. වකුගඩු සම්බන්ධ අසාමාන්‍ය තත්වවලදී මූත්‍රකාරක ඔසුවක් ලෙස ද භාවිත වේ. සපුමල් තෙල සාමාන්‍ය හිසරදය සහ ඉරුවාරදය වැනි කල්පවත්නා හිසේ ආබාධ සඳහා හොඳ ඔසුවකි. පිත සහ සෙම පහළ දමන අතර වාතය ඉහළ දමයි. කදිම සිසිලනකාරකයකි. සපු කොළ වලින් ගන්නා සුගන්ධ තෙල අධික ලෙස වාෂ්පශීලී ගුණ දරයි. එය තුවාල සහ ඉදිමුම් සඳහා ඉක්මන් සහනය ගෙන දෙයි. මී පැණි සමග ගත්විට කොළ යුෂය ශරීරයේ අභ්‍යන්තර වේදනා සඳහා සහනය ගෙනෙයි. සපු කෂාය කර ගත් විට ආතරයිටිස්, උරස් කුහරයේ ආබාධ, හෘද නාල පටුවීමෙන් සෑදෙන වේදනා සඳහා සහනය ගෙනෙයි. එඬරු තෙල් සමග මිශ්‍ර කර ගත් සපු කොළ යුෂ සන්ධිවල ආලේපනයට ඉතා සුදුසු බැවින් එය ආතරයිටිස් රෝගයට ඔසුවක් ලෙස ගැනේ. 

ඉමිහිරි සුවඳකින් යුක්ත සපු මල් පූජාකිරීමට ඉතා අගනේය. මෙරට විහාර චිත්‍රවල සපුමල ඇසුරෙන් කළ නිර්මාණ දක්නට ලැබේ. සපු මල් උතුරු ඉන්දීය පෙදෙස්වල ශිව දෙවියන් සහ කෘෂ්ණා පූජාවල දී බහුලව භාවිත කෙරේ. සිංහල කවිය හා ගීතය තුළ ද සපුමලට හිමිවන තැන වැදගත් කමින් අනූනය. සපු මලෙන් ලබා ලන්නා සුගන්ධ තෙල් සුවඳ විලවුන් නිශ්පාදයේදී යොදා ගැනේ. රීප්ප සහ ලෑලි සඳහා සුලබව භාවිතා කළද සපු ලී වටිනාකමින් අඩු දැවයක් ලෙස සැලකේ. ගෘහ භාන්ඩ සෑදීමට භාවිතා කරනුනේ කලාතුරකිනි. සපූ ලීය වියළි කාලවලදී හැකිලීමත් වර්ෂා කාලයේදී ප්‍රසාරණය වීමත් ලොකු පරාසයක සිදුවීම එහි වටිනාකම අඩු වීමට එක් හේතුවකි. 

මූලාශ්‍ර_ දේවගේ දොං ප්‍රියන්ත කුමාර මහතාගේ ලිපියක් ඇසුරින් සහ අන්තර්ජාලයෙන්
Share:

Sunday, June 11, 2017

හෙන්දිරික්කා [Hendirikka] (Mirabilis jalapa)

හෙන්දිරික්කා සෙ.මි. 30 සිට මීටරයක් දක්වා උසට බෙහෙවින් අතු පැතිරී වැඩෙන කුඩා වාර්ෂික පැළෑටියකි.  ශීග්‍ර වර්ධනයක් සහිත අකාෂ්ඨමය ශාකයක් වන මෙහි පොළවෙන් උඩ කොටස කෙටි කලකින් මිය ගියද අලය හෙවත් ආකන්දීය මුල නොනැසී පවතී. දිග සෙ.මි. 5-15 සහ පළල සෙ.මි. 3-4 පමණ වන හෘදයාකාර සරල පත්‍ර සම්මුඛව පිහිටා තිබේ. ක්‍රමවත්ව පිහිටන ද්වී ලිංගික පුෂ්ප අලංකාරවත්ය. දම්, සුදු, රතු, කහ ආදී විවිධ වර්ණයන්ලෙන් යුත් මල් හට ගන්නා හෙන්දිරික්කා ප්‍රභේද රාශියක් දක්නට ලැබේ. ඵලය දාර සහිත චර්මලයකි. සැඳෑ සමයේ මලින් බර වන හෙන්දිරික්කා ගෘහ අලංකරණය සඳහා විසිතුරු මල් පැළෑටියක් ලෙස ද වැවිය හැකිය. සන්ධ්‍යා කාලයේ 4ට පමණ මෙහි මල් පිපීමට පටන් ගැනීම ශාක ලෝකයේ සුවිශේෂි වූ රිද්මයානුකුල සංසිද්දියක් ලෙස සැලකේ.  හෙන්දිරික්කා Nyctaginaceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාකයකි. 

මලබද්ධය, වණ, සැරව ගෙඩි, ඉදිමුම්, ශාරීරික දුබලතා, තැලුම්, ගෙඩි, පිලිස්සුම් ආදියට ප්‍රතිකාර කිරීමට හෙන්දිරික්කා ශාකයේ කොළ, මුල්, අල සහ ඇට භාවිතා කරයි. හෙන්දිරික්කා රේචන, ශාමක, ශක්තිජනක හා බලකාරක ගුණ සහිතයි. 

පිලිස්සුම් තුවාල සඳහා සම්පූර්ණ ශාකය කොටා යුෂ ගෙන තුවාලයේ ආලේප කිරීම හෝ එම යුෂ තල තෙල් සමඟ කකාරා ආලේප කිරීම සිදු කරයි. සැරව ගෙඩි සඳහා මුල් අඹරා ප්‍රලේපයක් ලෙස යොදයි. ශාරීරික දුර්වලතාවයන්ට හෙන්දිරික්කා මුල් එළඟිතෙලෙන් බැද එළකිරි සමඟ වැලඳිය යුතුය. තැල්මට මුල් ඇල් දියෙන් ගලගා ආලේප කරයි. කොළ යුෂ රත්කර ආලේප කිරීමෙන් ගෙඩි පැසවා යයි. ආසාත්මිකතාවයක් නිසා ඇති වන කරප්පන්වලට පත්‍ර ස්වරසය ආලේප කරයි. හෙන්දිරික්කා අල මෘදු විරේචන ඖෂධයක් ලෙස භාවිතා කළ හැකිය. හෙන්දිරික්කා මුල් සහ ඇට යම් විෂ සහිත බවකින් යුක්ත බව සඳහන්. 

හෙන්දිරික්කා මල්, පූජකිරීමටත්, ගුප්ත විද්‍යා කටයුතු සඳහාත්, ආහාර වර්ණකයක් ලෙසත් යොදා ගන්නා අතර කොළ පළාවක් ලෙස කෑමට ගත හැකිය. සවස 4 ට පමණ මල් පිපෙන බැවින් පැරැන්නෝ වේලාව දැන ගැනීමට මෙම ශාකය භාවිතා කර ඇත. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය සහ අන්තර්ජාලයෙන්
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන් 
Share:

Sunday, June 4, 2017

කුරුඳු [Kurundu] (Cinnamomum verum)

පත් කුරුඳු නමින්ද හඳුන්වන කුරුඳු මීටර් 20 ක් දක්වා උසට වැඩෙන අප රටට ආවේනික මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ ශාකයකි. සදාහාරිත ශාකයක් වන මෙහි තරමක් ඝණකම් පොත්ත ඇතුලතින් රතු පැහැතිය. දිළිසෙන සුලු සරල පත්‍ර  සම්මුඛව හෝ උප සම්මුඛව පිහිටයි. පත්‍රයක් සෙ.මි. 15 දක්වා දිගු විය හැකි අතර පත්‍රය දික් අතට පිහිටන පැහැදිළි නාරටි 3-5 ක් දක්නට ලැබේ. දල්ල දඹුරු පැහැයට හුරු රතු පැහැතිය. බහුඅක්ෂ පුෂ්ප මංජරියක හට ගන්නා මල් ළා කහ පැහැතිය. කොළ පැහැති ගෙඩි ඉදුණු පසු අඳුරු දම් පැහැයක් ගනී. කුරුඳු ශාකය කලකට පෙර Cinnamomum zeylanicum යන උද්භිද නාමයෙන් හඳුන්වා තිබුණි. මීට අමතරව Cinnamomum උද්භිද ගණයට අයත් කපුරු කුරුඳු, පැඟිරි කුරුඳු, සෙවෙල් කුරුඳු, වැලි කරුඳු, පැණි කුරුඳු, වල් කුරුඳු ආදී ලෙස අප රටට ආවේනික තවත් කුරුඳු වර්ග රැසක් ඇති අතර ඒවාද අඩුවැඩි වශයෙන් ඖෂධ සහ අහාර සඳහා භාවිතා කරයි. කුරුඳු විශේෂ Lauraceae උද්භිද කුලයට අයත් ය. 

හෘද රෝග, ආතරයිට්ස්, මුත්‍ර රෝග, පිත්ත රෝග, රුධිරයේ මේදය අධික බව, ප්‍රතිශ්‍යාව, හිසරදය, අහාර අරචිය, කුසගිනි මදිකම, ආහාර දිරවීමේ දෝෂ, ග්‍රහණි, අරශස්, උදරාබාධ, පාචනය, කුරුලෑ, චර්ම රෝග, පිළිකා, මුඛ රෝග, කර්ණ රෝග, කැස්ස, ඇදුම, ක්ෂය රෝගය, පීනස, මුත්‍ර අඩස්සිය, පූයමේහ ආදී රෝග රැසකට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා කුරුඳු ශාකයේ කොළ, කොළ, පොතු, මුල්, ඇට, සහ තෙල් ආදිය භාවිතා කරයි. කුරුඳු කොළ, ඇට, පොතු, මුල් ආදියෙන් වෙන වෙනම සිඳ ගන්නා තෙල් විවිධ වර්ණයෙන් සහ ගුණයන්ගෙන් සමන්විතය. කුරුඳු අක්මාව උත්තේනජය කරන, කෘමින් නසන, රුධිරය පිරිසිදු කරන, මුත්‍රකාරක, වාජීකරන ආදී ගුණ සහිතයි. 

කුරුඳු හා මී පැණි මිශ‍්‍ර කොට ආහාරයට ගත් විට බොහෝ රෝග සුවපත් වන බව නූතන පර්යේෂණ මඟින් තහවුරු කරගෙන ඇත. මීපැණි හා කුරුඳු කුඩු කලවම් කර බටර්, ජෑම්, ජෙලි මෙන් වෙනත් ආහාරයක් සමඟ උදෑසන කෑමට ගැනීමෙන් ධමනිවල මේදය තැන්පත් වීම අඩු කොට හෘද ආබාධ වැලැක්වීමට සමත් ය. එමෙන්ම එය ස්වසන අපහසුතා සඳහා ද ප්‍රතිකාරයකි. ආතරයිටිස් රෝගය නිසා සන්ධි ඉදිමීමට ලක්වූ රෝගීන්ට දිනපතා උදේ, සවස හා රාති‍්‍රයට මී පැණි මේස හැඳි දෙකක් හා කුරුඳු කුඩු තේ හැන්දක් මිශ්‍රකර කෑමට ගැනීම බෙහෙවින් ප්‍රතිඵලදායක ය. මුත‍්‍රාශය සහ පිත්තාශය වැනි ආශවල සිදුවන ආසාදන සඳහා පිළියමක් ලෙස කුරුඳු කුඩු මේස හැඳි දෙකක් හා මී පැණි තේ හැන්දක් මඳ උණුසුම් වතුර වීදුරුවකට දිය කර බීමෙන් ආශවල ඇති විෂ බීජ විනාශ වී ආසාදන තත්වය සුව වෙයි. සාමාන්‍ය හෝ දරුණු ප‍්‍රතිශ්‍යා තත්වයන්ගෙන් පෙළෙන අයට හා සෙම ඇවිස්සීම් ඇති අයට කුරුඳු කුඩු මේස හැඳි කාලක් මඳක් උණුසුම් කළ මී පැණි මේස හැන්දකට මුසු කොට දින තුනක් ආහාරයට ගැනීම ගුණ දායකය. එය දිගු කලක් පැවති කැස්සක්, සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව වුව ද සුව වීමට උපකාර වෙයි. කුරුඳු කුඩු හා මීපැණි දිනපතා ආහාරයට ගැනීමෙන් සිරුරේ ප‍්‍රතිශක්ති පද්ධතිය සවිබල ගන්වයි. සිරුරට බැක්ටීරියා හා වෛරසවලින් ඇති විය හැකි හානිය වළක්වයි. මීපැණි මේස හැඳි දෙකකට කුරුඳු කුඩු ඉස, ආහාර ගැනීමට පෙර වැලඳීමෙන් උදරයේ අම්ල ගතිය ඇති වීම වළක්වා  ඕනෑම බර ආහාරයක් දිරවා ගැනීමට පහසු කරයි. මී පැණි මේස හැඳි තුනක් කුරුඳු කුඩු තේ හැන්දක් එකට අනා නින්දට යාමට පෙර මුහුණේ ආලේප කර පසුදා උදේ උණුසුම් වතුරෙන් සේදීමෙන් කුරුලෑ ඉවත් කර ගත හැකිය. මෙය දිනපතා ම සති දෙකක් නොකඩවා කිරීමෙන් කුරුලෑවලින් වන හිරිහැරයෙන් සම්පූර්ණයෙන් ම මිදීමට පුළුවන. සමේ ඇති වන දද, කුෂ්ඨ හා වෙනත් දිලීර ආසාදනවලට ප‍්‍රතිකාරයක් ලෙසත් මී පැණි හා කුරුඳු කුඩු යොදා ගත හැකිය. මේ සඳහා මී පැණි හා කුරුඳු කුඩු එක හා සමාන කොටස්වලින් ගෙන එකට අනා සමේ ආසාදනය ඇති තැන්වල ආලේප කළ යුතුය. ජපානයේ හා ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ මෑතදී කරන ලද පර්යේෂණවලින් කුරුඳු මී පැණි මිශ‍්‍රණය ආමාශයේ හා අස්ථිවල පිළිකාවලට ප‍්‍රතිකාර කිරීමට යොදා ගත හැකි බව හෙළිවී තිබේ. මෙවැනි පිළිකාවලින් පෙළෙන අය දිනකට තුන්වරක් මී පැණි මේස හැන්දක් හා කුරුඳු කුඩු තේ හැන්දක් බැගින් දිනපතාම මාසයක් ආහාරයට ගත යුතුය. එමෙන්ම කුරුඳු කුඩු හා මී පැණි ආහාරයට ගැනීමෙන් මුඛ දුර්ගන්ධය පහව යයි. කන් ඇසීම වර්ධනය වෙයි. අම්ලපිත්ත හෙවත් ගැස්ට්‍රයිටීස්, ආරම්භක තත්වයේ පවතින උදරගත තුවාල ආදිය සුව වෙයි. 

ඖෂධයක් මෙන්ම සූපවේදයේ  මූලික රසකාරක ද්‍රව්‍යයක් ලෙස භාවිතා කරන, ලෝකයේ ඉතා පැරණි හා ප්‍රකට කුළුබඩුවක් වන කුරුඳු නිශ්පාදනයේ ප්‍රමුඛයා ශ්‍රි ලංකාව වීම විශේෂත්වයකි. ලෝක වෙළඳපලේ කුරුඳු අවශ්‍යතාවයෙන් 80%-90% පමණම සපුරාලන්නේ අප රටයි. දිවයිනේ දකුණු පලාතේ ගාල්ල, මාතර දිස්ත්‍රික්කවල ජනතාවගේ එක් ප්‍රධාන ආදායම් මාර්ගයක් වන්නේ කුරුඳු නිශ්පාදනයයි. සුදුසු වයසට පැමිනි කුරුඳු ගස් කපා පිට පොත්ත ඉවත් කර ආවේනික ක්‍රමයකට සියුම්ව තලා ගන්නා පොත්ත හානිය අවම වන සේ ඉවත් කර වියළා ගනී. කැපූ ගස්වල කොළ හුමාල ආසවනය කිරීම කුරුඳු තෙල් ලබා ගන්නා ප්‍රධානම ක්‍රමය වේ.  
මූලාශ්‍ර_ ආයුර්වේද ඖෂධ සංග්‍රහය, ජාතික විද්‍යායතනයේ ආචාර්ය සිරිමල් පේ‍්‍රමකුමාර මහතාගේ ලිපියක් ඇසුරින් සහ අන්තර්ජාලයෙන්
පහල සේයාරුව_ අන්තර්ජාලයෙන්
Share:
Powered by Blogger.

Followers

Recent Posts

Unordered List

Pages

Theme Support