දේශීය ඖෂධ ශාක හඳුනා ගෙන භාවිතාවන් ගැන දැනුවත් වෙමු

  • කෙකටිය [Kekatiya] (Aponogeton crispus)

    Aponogeton නම් උද්භිද ගණයට අයත් ශාක විශේෂ හයක් ලංකාවෙන් හමුවන අතර ඒ සියල්ල පොදුවේ කෙකටිය නමින් හඳුන්වයි.

  • ඇඹුල් දොඩම් [Embul Dodam] (Citrus aurantium)

    ඇඹුල් දොඩම් මීටර් 10 පමණ උසට වැඩෙන සිහින් අතු සහිත කුඩා ශාකයකි. ළපටි අතුවල සෙ.මි. 5-8 පමණ දිග තියුණු කටු පිහිටා තිබේ.

Sunday, June 29, 2014

කරපිංචා (Murraya koenigii)

ලංකාවේ බොහෝ ගෙවතුවල දක්නට ලැබෙන අඩි 10-20 අතර උසැති සුලභ ශාකයකි. ඖෂධයක් සේම ආහාර රස ගන්නවන්නක් සේද ඉතා වැදගත්ය. අළු පාට පොත්තක් සහිත මෙම ශාකයේ ළපටි දලුවල යාන්තමින් බූව ඇත. මෙහි පත්‍ර ලං ලංව පිහිටා තිබේ. පත්‍ර පිහිටීම අසමපක්ෂය. පත්‍රයක් හෙවත් කිනිත්තක් අඟල් 5-10 දක්වා දිගය. පත්‍රයේ ප්‍රාක්ෂය මදක් බූව සහිතයි. එක කිනිත්තක පත්‍රිකා 15-25 අතර සංඛාවක් ඇත. පත්‍රිකාවක් අඟල් 1 1/2 පමණ දිගය. ඒවායේ නටු කෙටි වන අතර හැඩය අයතලංසාකාරය. පත්‍රිකාවල උඩ පැත්ත සිනිඳුය. මල අඟල් 1/2 ක් පමණ වේ. සුදු පාට මල් සුවඳවත්ය. මල් පිහිටා ඇත්තේ බෙදුනු අග්‍රස්ථ බහු-අක්ෂවලයි. නිපත්‍රිකා ඉතා කුඩාය. දල විවෘතයි. ඒවයේ තැන් තැන්වල තිත් වැනි ගැට ඇත. මාංසල මඩලක් මත රේණු තිබේ. ඩිම්බ කෝෂය ද්වීකෝෂ්ඨය. ජායංගදරයක් නොමැත. දිගු කීලයක් සහිත වන අතර කලංකය විශාලය. ඵලය අඟල් 1/3 පමණ වු කළු පාට බදරියකි. එහි බීජ දෙකක් ඇත. 

කරපිංචා කොළවල හා නටුවල ප්‍රබල සුවඳක් ඇත. ව්‍යංජන රසවත් නිරීම පිණිස කරපිංචා කොළ හා නටු ගනු ලැබේ. කරපිංචා ගසේ ලීය තදය. දුඹුරු පාටට හුරු ළා කහ පාටය. එය කල්පවත්නා ලීයකි. කරපිංචා බහුවාර්ෂික ශාකයක් වන අතර RUTACEAE  කුලයට අයත්ය.

ඖෂධීය වටිනාකම 

කරපිංචා සිසිල්ය. කසටය. අර්ශස්, දාහ, පණු හා කුරුමිණි රෝග, දැවිල්ල, කුෂ්ට, ලේ දෝෂ, ඉදිමුම්, වණ ආදී රෝග සමනය කරයි. 

හෘදයාබාධ හට ගන්වන කොලෙස්ටරෝල් අඩුකරලීමට කරපිංචා ඉවහල් වන බව අනාවරණය වී තිබේ. එහෙයින් දේශීය වෛද්‍යවරු හෘදයාබාධ වළක්වා ගනු කැමති අයටත්, හෘද රෝගීන්ටත් කරපිංචා කොළ ඉස්ම යෙදූ කැඳ බීමට නිර්දේශ කරති. කරපිංචා දලු සම්බෝල වශයෙන් හෝ මැල්ලුම් වශයෙන් කෑමට ගැනීමද ගුණදායකය. දේශීය වෛද්‍යවරුන්ට අනුව ව්‍යංජනවලට දමන කරපිංචා ව්‍යංජනය සමගම ආහාරයට ගත යුතුය. කරපිංචා කොළ හීනියට ලියා හෝ අඹරා ව්‍යංජන ආදියට යෙදූ විට ආහාර සමග ශරීර ගත වන නිසා එයින් ලැබෙන ගුණය මහත්ය.

කරකැවිල්ල හා වමනය ආදිය ඇති අයටත්, විෂ ශරීරගත වූ අයටත්, කුසගිනි නොමැති, අජීර්ණාබාධ නිතර වැලඳෙන අයටත්, සුළු උමතු ගති ඇති පුද්ගලයින්ටත් කරපිංචා කැඳ ප්‍රශස්ථ ඔසුවක් බව දේශීය වෛද්‍යවරුන්ගේ පිළිගැනීමයි.

ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක කෘතිය ඇසුරිනි_
සරත් රණවීර සහ රේඛා රණවීර_
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන්


Share:

Friday, June 27, 2014

ඔලිඳ [Olinda] (Abrus precatorius)

ඔලිඳ මීටර් 6 පමණ දිගට අධාරක ශාකයක් මත පැතිරී වැවෙන බහුවාර්ෂික වැලකි. සෙ.මි. 5 සිට 12 දක්වා දිගු විය හැකි සංයුක්ත පත්‍ර ඒකාන්තරව පිහිටයි. පත්‍රයක සම්මුඛව පිහිටන පත්‍රිකා යුගල් 5 සිට 15 දක්වා සංඛාවක් තිබිය හැකි ය. පුෂ්ප මංජරිය සංයුක්ත ඒකාක්ෂයකි. ද්වී ලිංගික මල් ළා දම් පැහැතිය. ඵලය පැතලි කරලකි. මේරූ කරල පුපුරා බීජ විසිරී යයි. එක් කරලක් තුල බීජ 12 දක්වා සංඛාවක් තිබිය හැකි ය. දිලිසෙන සුලු ඕවලාකාර හැඩැති බීජවල එක් පසක් කළු පැහැති වන අතර අනෙක් පස දීප්තිමත් රතු පැහැයෙන් යුක්ත ය. බීජය සම්පූර්ණයෙන්ම කළු පැහැති ප්‍රභේදයක් ඇති අතර එය කළු ඔලිඳ සහ ඇතැම්විට පැණි ඔලිඳ නමින් ද හඳුන්වයි. මෙම උද්භිද ගණයටම අයත්  Abrus melanospermus නම් උද්භිද නාමයෙන් හඳුන්වන සුදු පැහැති මල් සහ සුදු පැහැති බීජ හට ගන්නා ඔලිඳ වර්ගයක් ඇති අතර ඒවා එළ ඔලිඳ නම් වේ.  ඔලිඳ විශේෂ Fabaceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාක විශේෂයන් ය. 

ඔලිඳ වර්ග සමඟ පටලවා ගන්නා ශාකයක් වන්නේ වැල්මී ය. ඔලිඳ වර්ගවල කොළ, දඬු සහ විශේෂයෙන් මුල් පැණි රසින් යුක්තය. ඉහත සඳහන් කළ සම්පූර්ණයෙන්ම කළු පැහැති බීජ හට ගන්නා කළු ඔලිඳ සහ පැණි ඔලිඳ යන නම්වලින් හඳුන්වන ප්‍රභේදයේ මෙම පැණිරස ස්වභාවය තරමක් වැඩිය. එම නිසා ගැමියන් පමණක් නොව ඇතැම් වෛද්‍යවරු ද මෙම කළු ඔලිඳ ශාකය වැල්මී නමින් හඳුන්වා හෝ වැල්මී වෙනුවට ඖෂධ සඳහා භාවිතා කරනු දක්නට ලැබේ. එය වැරදි භාවිතයක් බව අවධාරණය කළ යුතුය. වැල්මී යනු Glycyrrhiza glabra නම් උද්භිද නාමයෙන් හඳුන්වන ශාකය වන අතර එය ලංකාව තුල හමු නොවෙයි.  ආරෝහකයක් ලෙස නොව පඳුරක් ලෙස වැවෙන වැල්මී කලාතුරකින් ඔසු උයනක හෝ දේශීය වෛද්‍යවරයකු ලඟ තිබීමේ ඉඩකඩක් ඇති මුත් මෙරට ඇති බවක් වාර්ථා වී නැත. 

සමේ රෝග, පිත්තාශ රෝග, වණ, කෘමි රෝග, කුෂ්ට, විෂ, සෙම් රෝග, අක්ෂි රෝග, මුඛ රෝග, උණ, කැස්ස, ඇදුම, මුත්‍ර අඩස්සිය, පිටගැස්ම, ජලභීතිකාව, උදරගත රෝග, ජීර්ණ පද්ධතියේ දෝෂ, සයටිකා, අකලට හිසකෙස් වැටීම, අර්ශස් ආදී රෝග රැසකට ප්‍රතිකාර කිරීමට විශේෂයෙන් ඔලිඳ ශාකයේ කොළ, මුල්, ඇට ආදියත් පොදුවේ පංචාංගයමත් භාවිතා කරයි. එළ ඔලිඳ විශේෂයෙන් සර්ප විෂ, වකුගඩු ආබාධ සහ ස්නායු රෝග සඳහා භාවිතා කරන බව සඳහන්. ක්වාථ, තෛල, සෘත, ලේප, රසායන ආදී වශයෙන් යෙදන ඖෂධ යෝග රැසකද ඔලිඳ ඇතුත්ව ඇත. ඔලිඳ හෘදය සහ ගර්භාෂය උත්තේජනය කරන, රුධිරය පිරිසිදු කරන, වාතය සහ පිත සමනය කරන, වාජීකරණ, කුෂ්ඨ නසන, වණ රෝපණය කරන, මුත්‍රකාරක ආදී ගුණයන් රැසකින් සමන්විතයි. ඔලිඳ ඇටවල අබ්රින් (Abrin) නැමැති විෂ රසායනිකයක් අඩංගු වන හෙයින් සම්මත ක්‍රමයන්ට අනුව විෂ ශෝධනය කර ඔෟෂධ සඳහා භාවිතා කළ යුතු වේ. ඔලිඳ ඇට විනාකිරෙන් හෝ එළකිරෙන් තම්බා ගැනීම, උතුරන වතුරෙහි බහා පැය කීපයක් තම්බා ගැනීම එවැනි ශෝධන ක්‍රම දෙකකි. තවත් මතයකට අනුව ඔලිඳ මුල් ද විෂ සහිත බව සඳහන්. 

මුත්‍ර අඩස්සියට ඔලිඳ කොල කොටා තැඹිලි ගෙඩියක බහා රැයක් පින්නෙහි තබා උදයට මිරිකා පානය කළ යුතුය. අක්ෂිරෝගවලදී ඔලිඳ කොළ කොටා මඳ උණුසුමින් ඇස මතුපිට තැවීම ගුණය. දරු ප්‍රසූතිය පහසු කිරීමට ඔලිඳ මුල් ක්වාතය යොදා ගනී. වණවල මස් දලු ආ විට  ඔලිඳ ඇට ප්‍රලේපය යෙදීමෙන් මල් දල්ල කැපී යයි. කොළ අඹරා සීනි සමඟ චූෂණය (උරාබීම) මඟින් උගුර බැරැන්ඩිය සමනය වෙයි. ගෘධ්‍රසි, නාඩි ශූල හා සුදුකබර රෝගයන්ට බීජ අඹරාගත් ප්‍රලේපය යොදා ප්‍රතිකාර කරයි. උඳුගොව්වා කෑමට අදාල ස්ථානයේ සේපාලිකා කොළයකින් පිරිමැද අඹරා ගත් ඔලිඳ කොළ ආලේප කළ යුතුය. මුඛය වණවූ විට ඔලිඳ කොළ ක්වාතය මුඛයේ තබාගෙන සිටිමෙන් සුවය ලැබෙයි. වාජීකරණයට ඔලිඳ කිරි කෂාය ප්‍රතිඵලදායක ය. ඔලිඳ කොළ යුෂට නිවුඩු හාල් යොදා පිස ගන්නා කොළ කැඳ හෘද රෝග, ඇස් රෝග ආදියට ගුණදායක ය. ඔලිඳ ඇට චූර්ණය වැඩිපුර භාවිතා කිරීම නිසා විෂ අවස්ථාවක් ඇති වුව හොත් කූරතම්පලා යුෂ සීනි සමඟ දීමෙන් විෂ නැසෙන බව සඳහන්. 

ඔලිඳ ඇට ඇතැම් රටවල මාල වර්ග වැනි විසිතුරු භාන්ඩ නිපදවීම සඳහා සුලබව භාවිතා කරයි.  සිංහල අවුරුදු සමයෙහි ඔලිඳ ඇටවලින් ඔලිඳ කොලොම්ඹ යොදාගෙන සිදුකරන ඔලිඳ කෙලිය පෙර කළ මෙරට ජනප්‍රිය ගැමි ක්‍රීඩාවකි. 

මූලාශ්‍ර_ ඔසුතුරු විසිතුරු, ආයුර්වේද ඖෂධ සංග්‍රහය සහ අන්තර්ජාලයෙන් 
Share:

Wednesday, June 25, 2014

එඬරු [Edaru] (Ricinus communis)

තෙල් එඬරු සහ බෙහෙත් එඬරු යනුවෙන්ද හඳුන්වන එඬරු මීටර් 3.5 ක් පමණ උසට වැඩෙන වාර්ෂික හෝ බහු වාර්ෂික ශාකයකි. ඇතැම් විට බෙහෙවින් අතු බෙදෙමින් පඳුරක් අකාරයට වර්ධනය වේ. මැද සිදුරක් සහිත දුර්වල කඳෙහි ළපටි කොටස් අළු පැහැතිය. දිගු නටුවක් සහිත සරල පත්‍ර ඒකාන්තරව පිහිටයි. ඇඟිලි ආකාරයෙන් බෙදී ඇති පත්‍රයේ දාරය දැති වැනි කඩතොළු සහිතයි. එ්කාක්ෂ පුෂ්ප මංජරියක හට ගන්නා මල් ළා කහ පැහැතිය. ඵලය තුනට බෙදුනු ස්ඵෝඨිකාවකි. ඵලාවරණයේ කටු වැනි ව්‍යුහ දක්නට ලැබේ. ඵලයක් තුල දිලිසෙන සුලු බීජ තුනක් පිහිටයි. වෙදකමට සම්බන්ධ මූලාශ්‍රවල තෙල් එඬරු ශාකයේ ප්‍රභේද කිහිපයක් ගැන සඳහන් වේ. සුලබව හමුවන වර්ගය සුදු එඬරු ලෙසත් එහිම මහ එඬරු සහ හීං එඬරු ලෙස උප ප්‍රභේද දෙකක් ඇති බවත් දක්වා ඇත. හීං එඬරු ශාකයේ තෙල් හා මුල් ඔසු පිණිස ගන්නා බව සඳහන් කර ඇත. මෙයට අමතරව පත්‍ර, කඳ සහ ගෙඩි රතු පැහැයට හුරු ප්‍රභේදයක් ඇති අතර එය රත් එඬරු යනුවෙන් හඳුන්වයි. මහ එඬරු සහ රත් එඬරු ශාකවල සියළු කොටස් ඔසු පිණිස භාවිතා කරයි. එඬරු ශාක ඇතැම් මූලාශ්‍රවල එරඬු නමින්ද හඳුන්වා ඇත.

තෙල් එඬරු ශාකයට අමතරව Jatropha උද්භිද ගණයට අයත් එඬරු නාමය සහිත ශාක විශේෂ කීපයක්ද මෙරටින් හමුවෙයි. ඒ අතර මයුරපාද එඬරු (Jatropha multifida), හීං එඬරු (Jatropha gossypiifolia) සහ වැට එඬරු (Jatropha curcas) නම් විශේෂ තුනක් වෙයි. හීං එඬරු සහ මයුරපාද එඬරු ශාකවල දේශීය භාවිතාවක් ගැන ප්‍රකට තොරතුරු හමු නොවන අතර වැට එඬරු ගැන වෙනම ලිපියක් පල කිරීමට අදහස් කර ඇත. එඬරු වර්ග Euphorbiaceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාක විශේෂයන්ය. 

වාත රෝග, වාතරක්ත, ඉදිමුම්, ගුල්ම රෝග, කැස්ස, ඇදුම, පණු රෝග, අර්ශස්. පාන්ඩු රෝග, කරකැවිල්ල, ආහාර අරුචිය, ආමවාත, කාන්තාවන්ගේ ගර්භාශ සහ ඔසප් රෝග, මුත්‍ර අඩස්සිය, අක්මා සහ ප්ලීහා රෝග, අණ්ඩ වෘද්ධිය, කටීශූල, ගෘධ්‍රසි, කුෂ්ඨ රෝග ආදියට ප්‍රතිකාර කිරීමට තෙල් එඩරු ශාකයේ කොළ, දළු, මුල්, පොතු, ගෙඩි, ඇට සහ ඇටවලින් සිඳ ගන්නා තෙල් භාවිතා කරයි. එඬරු වාතය හරණය කරන, ශුක්‍ර ශෝධය කරන, ඉදිමුම් නසන, වේදනා ස්තාපනය කරන, ස්වේද ජනක ආදී ගුණ රැසක් සහිතයි. එඬරු යොදා නිපදවන ඒරණ්ඩ නාමය සහිත තෛල, ක්වාත, ප්‍රලේප ආදී ඖෂධ රැසක්ද ඇත. 

කාන්තාවන්ගේ මාස් ශුද්ධිය අපහසුවකින් තොරව සිදු වීමට එඬරු කොළ තම්බා යටි බඩේ එලීම සිදු කරයි. මව්වරුන්ගේ කිරි තදවීම නිසා පයෝදර ඉදිමුනු විට එඬරු කොළ තලතෙලින් අඹරා රත්කර මඳ උණුසුමෙන් ආලේප කිරීමෙන් හා විනාකිරෙන් අඹරා ආලේප කිරීමෙන් කිරි වැගිරී සුවය ලැබෙයි. එමෙන්ම එඬරු කොළ තම්බා ගත් ජලයෙන් හෝ කොළවලින් පයෝදර තැවීමෙන් සුවසේ කිරි එරේ. ඇසට හුණු වැටුන විට එඬරු තෙල් බිංදුවක් ඇස තුලට ගැල්වීමෙන් දැවිල්ල පහව ගොස් සුවය ලැබෙයි. බඩවැලේ වේදනා ඇති විට එඬරු තෙල් ඉඟුරු යුෂ සමඟ පානය කිරීමෙන් වහා සුවය ලැබේ. වාතය අධික වාතරක්තයේදී වේදනාව සමනය කිරීමට එඬරු ඇට මද එලකිරෙන් තම්බා අඹරා ආලේප කරයි. රාත්‍රියට ඇස් පෙනීම දුර්වල විට එඬරු දළු ගිතෙලින් මලවා කෑමට ගත යුතුය. ස්ථූලතාවයට ළපටි එඬරු මුල් හොඳින් සෝදා පිරිසිදු කර රාත්‍රියෙහි මී පැණිවල ගිල්වා තබා උදෑසන මුල් ඉවත්කර පානය කළ යුතුය.  

මූලාශ්‍ර_ ඔසුතුරු විසිතුරු සහ ආයුර්වේද ඖෂධ සංග්‍රහය 
Share:

Monday, June 23, 2014

නික [Nika] (Vitex negundo)

වාත රෝග සඳහා බහුලව භාවිතා කරන ප්‍රකට ඖෂධයක් වන නික මීටර් 8 ක් දක්වා උසට වැඩෙන කුඩා ශාකයක් හෝ පඳුරකි. පරිනත ශාකයෙහි පොත්ත රතු දුඹුරු පැහැති වන අතර තුනී පටලමය පටි ලෙස පොතු ගැලවී යයි. ළපටි අතු සුදු පැහැති බූවක් සහිතය. පහලින් පිහිටන අතු පොළව සමඟ ස්පර්ෂවූ විට මුල් අදී. පත්‍රිකා 3 ක් හෝ 5 ක් සහිත සංයුක්ත පත්‍ර සම්මුඛව පිහිටා තිබේ. නික කොළ කීක්ෂණ සුවඳකින් යුක්ත ය. බහු අක්ෂමය පුෂ්ප මංජරියක හට ගන්නා නිල්, දම්, රෝස හෝ සුදු පැහැති කුඩා මල් සුවඳවත් ය. දම් හෝ කළු පැහැති මාංසල ඵලය තුල බීජ 4 පමණ පිහිටයි. නික Verbenaceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාකයකි. 

ඇතමුන් මෙම උද්භිද ලක්ෂණම පිහිටන දම් හෝ දුඹුරු පැහැයට හුරු කොළ සහිත නික ශාකයක් කළු නික ලෙස හඳුන්වයි. එහෙත් එය නික (Vitex negundo) ශාකයේම ප්‍රභේදයක් මිස කළුනික නොවේ. කළුනික ශාකයේ උද්භිද නාමය Litsea iteodaphne වන අතර එය දවුල්කුරුඳු ශාකයට තරමක් සමාන සරල පත්‍ර සහිත Lauraceae කුලයට අයත් ශාකයකි. එම නිසා කළුනික සොයන අය වෙත්නම් ඔවුන් තවත් නික (Vitex) විශේෂයක් සෙවීම නිශ්ඵලය කාර්යයක් බව කිව යුතුය.

වාත රෝග, ඉදිමුම්, ආමවාතය හෙවත් ආතරයිට්ස්, ගෘධ්‍රසි, නාසාරන්ධ්‍ර ශෝථය, නාග විෂ, දද කුෂ්ඨ, ඇස් රෝග, කර්ණ රෝග, ප්ලීහාව ඉදිමීම ආදී රෝග සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමේදී නික ශාකයේ කොළ, පොතු, මුල්, මල්, ගෙඩි ආදිය භාවිතා කරයි. නික වාතය සහ වේදනාවන් සමනය කරන, ඉදිමම් නසන, ආර්තවය ජනනය කරන, මුත්‍රකාරක, කුෂ්ඨ සහ පණු රෝග නසන, වණ ශේධනය සහ රෝපණය කරන ගුණ සහිතයි. නිර්ගුණ්ඩ්‍යාදී තෛලය, නිර්ගුන්ඩි කෂාය නික යොදා නිපදවන ඖෂධයන්ය. 

වාත රෝග අවස්ථා සහ වේදනාවන්ට නික මුල් හෝ මුලේ පොතු යෙදූ කෂාය දීම සහ නික කොළ පොට්ටනියෙන් තැවීම සිදු කරයි. ආමවාතය නිසා හටගත් ඉදිමුම් සඳහා නික කොළ කොටා මලවා මඳ උණුසුමින් බැඳීම හා මුල් හෝ කොළ කෂාය යොදා ප්‍රතිකාර කරයි. ගෘධ්‍රසියට කොළ කෂාය දෙයි. දද, වණ සහ චර්ම රෝගවලට කොළ තම්බා සේදීම, යුෂ ආලේප කිරීම, ගෙඩි ස්වරසය ප්‍රලේප කිරීම, මල් ප්‍රලේපය තැවරීම ආදිය ගුණදායකය. නික කොළ තම්බාගත් ජලය ඇස් රෝගවලදී ඇස් සේදීමටත්, චර්ම රෝගවලදී අදාල ස්ථානය සේදීමටත් භාවිතා කරයි. නික පත්‍ර ස්වරසය කල්ගතවූ පණුවන් සහිත වණ යෙදීමට යොදා ගනී. වණ නිසා හටගත් ඉදිමුම් සහ ගෙඩි ඉහිරවීමට නික මල් ප්‍රලේපය යොදයි. කොළ යුෂ යොදා සිඳ ගත් තෙල් කණේ රෝගවලදී භාවිතා කරයි. 

නික කොළ තැම්බූ වතුරින් නෑම සහ ඇඟ තැවීම අලුත දරුවන් ලැබූ මව්වරුන්ට මෙන්ම වාත රෝගවලින් පෙලෙන අයට ඉතාමත් ගුණදායකය. නික මුල් කලං 12 කෂාය හන්දිපත් වේදනා, අතපය රුදා, තුනටිය අමාරු වැනි රෝග පීඩාවලින් පෙළෙන අයට මහඟු ඔසුවකි. නික, පාවට්ටා, එඬරු කොළ, ඉඟුරු, සුදුළුනු කොට්ට පොල් සමව ගෙන පොට්ටනි බැඳ තම්බා මඳ රස්නෙන් ඇඟ තැවීමෙන් තුනටිය වේදනා, හන්දි අමාරු සහ ඉදිමුම්වලට සහනදායී ප්‍රතිකාරයකි. දරුවකු බිහි කළ මවක් ප්‍රසූතියෙන් පසුව අධික උණ වේදනාවකින් පීඩා විඳින විට අහු, කොහොඹ, කරපිංචා නැටි, ආඩතෝඩ, සුදුළුනු, නික මුල්, ඉඟුරු කළං එකයි මංචාඩි 14 බැගින් ගෙන පත 8 එකට සිඳුවා කෂායක් සාදා උදේ භාගයයි සවස භාගයයි බීමට දීම ප්‍රත්‍යක්ෂ ප්‍රතිකාරයකි. ඇඟ සීතල කරන උණටත් මේ කෂාය ගුණදායක ය. කුඩා දරුවන්ගේ කටේ දත් එන කාලයෙදී ඇති වන වේදනාවන් සහ නොසන්සුන් බවට නැඟෙනහිර දිශාවට වැඩුණු අත්තක් ඇති සුදු මල් පිපෙන නික ශාකයක මුල් කැබැල්ලක් සුරයක් සේ දරුවගේ බෙල්ලේ එල්ලීම අතීතයේ බහුලව භාවිත කළ කෙම් ක්‍රමයකි. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය, ඔසුතුරු විසිතුරු සහ  රාජගිරිය දේශීය වෛද්‍ය විද්‍යා ආයතනයේ ජේ‍ෂ්ඨ කථිකාචාරිනී එස්.කේ.එම්.කේ. හැරපත්දෙණිය මහත්මියගේ ලිපියක් ඇසුරින්
Share:

Saturday, June 21, 2014

දුම්මෑල්ල [Dummella] (Trichosanthes cucumerina)

කෙම්වැල් යනුවෙන්ද හඳුන්වන දුම්මෑල්ල දාර සහිත සිහින් කඳකින් යුත්, පතෝල වැලට බෙහෙවින් සමාන වාර්ෂික ආරෝහකයකි. හෘදයාකාර සරල පත්‍ර ඒකාන්තරව පිහිටයි. පත්‍රයක් දිගින් සෙ.මි. 12 සහ පළින් සෙ.මි 11 දක්වා වර්ධනය විය හැකිය. පාණිවත් පත්‍ර ඛණ්ඩිකා 3/5/7 සංඛාවන්ට බෙදී පවතී. ඛණ්ඩිකා රවුම් හෝ මඳ තීවෘ වන අතර පත්‍ර දාරය දන්තූර ය. පත්‍ර නටුව අසලින් පැන නඟින පහුරු දැක ගත හැකි අතර පහුරක් තුනට බෙදී පවතී. ඒකාක්ෂ පුෂ්ප මංජරියක හට ගන්නා පෙති 5 ක් සහිත මල් සුදු පැහැතිය. ඒක ලිංගික ඒක ගෘහී හෙවත් ස්ත්‍රී සහ පුරුෂ මල් එකම ශාකයේ පිහිටා තිබේ. ගෝලාකාර හෝ දිගටි හැඩක් ගන්නා ඵලය බදරියකි. නොමේරූ පලයෙහි දික් අතට සුදු පැහැති ඉරි පිහිටා තිබේ. ඵලය මෝරණවිට ඒවා රතු පැහැයට හැරේ. ආයත හැඩැති බීජ අළු දුඹුරු පැහැයට හුරුය. දුම්මෑල්ල Cucurbitaceae උද්භිද කුලයට අයත් දේශීය ශාක විශේෂයකි.

පටෝල යන ආයුර්වේද ඖෂධය සඳහා ශ්‍රි ලංකේය ව්‍යවහාරය ලෙස දුම්මෑල්ල හැඳින්විය හැකි අතර දුම්මෑල්ල දේශීය නාමයකි. ඇතමුන් පටෝල සඳහා දුම්මෑල්ල වැනිම Trichosanthes dioica නම් ඉන්දියාවෙ වැවෙන ශාකයම භාවිතා කරතත් මෙම ශාක දෙකෙහිම තික්ත රසයේ සමානත්වය වැනි ගුණ සලකා පටෝල සඳහා දුම්මෑල භාවිතා කිරීම වඩා තර්කානුකූල සහ විද්‍යානූකූල බව පෙන්වා දී ඇත. ඇතැම් වීට දේශීයව මේ සඳහා පතෝල ද යොදා ගත හැකි බව සඳහන්. නවතව උද්භිද විද්‍යා වර්ගීකරණවලට අනුව දුම්මෑල්ල සහ පතෝල එකම විශේෂයක්  ලෙස ද සලකා ඇත. 

අජීර්ණ, කුසගිනි මදිකම, උදරාධිමාන, සෙංගමාලය, උණ, අප්‍රාණිකතා, කාලීන ස්වාලනාළ ප්‍රදාහය, ස්වසනක ජ්වර, රක්තහීනතාවය, පීනස, පිත්තජ්වර, ශීතපිත්ත, වණ, වාතරක්ත, කුෂ්ඨ ඇතුළු චර්ම රෝග, කිටීහ, මධුමේහය, ළදරු ග්‍රහණි රෝග, අහාර අරුචිය, අර්ශස්, උදර රෝග, මුඛ රෝග, ඉදිමුම්, වමන, විසර්ප, විද්‍රධි, ප්‍රමේහ, පාණ්ඩු රෝග, කෘමි රෝග, රුධිර දෝෂ, රකතපිත්ත, කැස්ස ආදී රෝග අවස්ථා රැසකට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා දුම්මෑල්ල ශාකයේ කොළ, මල්, මුල්, දඬු, ඇට අතුළු සියලූම කොටස් භාවිතයට ගනී. දුම්මෑල්ල වණ ශෝධනය හා රෝපණය කරන, ඉදිමුම් නසන, රුධිරය පිරිසිදු කරන, දීපන, පාචන, වමනකාරක, විෂ නසන ආදී ගුණයන් සහිතයි. ක්වාත, ස්වරස, ඵාණ්ට, චූර්ණ, අරිෂ්ට, ආසව ආදී ලෙස  දුම්මෑල්ල යොදා නිපදවන ඖෂධ රැසකි.  

දුම්මෑල්ල කොළ කොත්තමල්ලි සමඟ කෂාය කර බීමට දීම, දුම්මෑල්ල ග්‍රෑම් 180 ගෙන කොත්තමල්ලි වතුරේ රැයක් පෙඟෙන්නට තබා තලා මිරිකා ලබා ගන්නා යුෂ මී පැණි සමඟ උදේ හවස බීමට දීම, දුම්මෑල්ල, යව (බාර්ලී) ක්වාතය දීම, දුම්මෑල්ල, කොහොෂ යුෂ දීම ආදිය උණ රෝග අවස්ථා සඳහා ප්‍රතිකාරයන් ය. ශරීර ශක්තියට සහ විරේචනයට දුම්මෑල්ල, වියළි ඉඟුරු කිරාත සමඟ මී පැණි ස්වල්පයක් දමා බීමට දෙයි. රක්ත පිත්ත, මදාත්‍යයට සහ වාතව්‍යාධියට දුම්මෑල්ල ක්වාතය යොදා ප්‍රතිකාර කරයි. ඌරුස්තම්භයට දුම්මෑල්ල තම්බා කෑමට දෙයි. හිසේ වේදනාවට දුම්මෑල්ල මුල් අඹරා නලලේ ආලේප කරයි. තිමිර නම් අක්ෂි රෝගයට දුම්මෑල්ල, මුං, නෙල්ලි, යව (බාර්ලී) යන මේවා නිතර තම්බා බීමට නියම කර ඇත. දුම්මෑල්ල ආහාර ලෙස කෑමට ගැනීමෙන් ඉදිමුම් නැසේ. විස්ප්පුවලට නෙල්ලි, දුම්මෑල්ල, මුං ඇට කලං 4 බැගින් සිඳගත් කෂාය බීමට දෙයි. ශීතපිත්ත, කණ්ඩුවලට නෙල්ලි, රසකිඳ, දුම්මෑල්ල කෂාය බීම යෝග්‍ය ය. වමනයට දුම්මෑල්ල, රසකිඳ, ත්‍රිපල්, කොහොඹ පොතු කෂාය මෑ පැණි දමා බීමට දෙයි. අර්ශස් රෝගයට දුම්මෑල්ල, වැලමී කෂායෙන් ගෙඩි තෙමීම හා එම ජලයේ වාඩිවී සිටීමට ප්‍රතිකාරයකි. අකලට හිසකෙස් පැසෙන විට දුම්මෑල්ල කොළ ඉස්ම ආලේප කරයි. නියපිරිත්තාවට දුම්මෑල්ල කොළ ගිතෙලන් අඹරා ආලේප කළ යුතුය. දුම්මෑල්ල වැල් සමීපයට සර්පයින් නොඑන බව ගැමි විශ්වාසයකි.   

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය

Share:

Thursday, June 19, 2014

කහ (Curcuma longa)

කහ ශාකයේ ඖෂධීය වටිනාකමක් සහිත කොටස වන්නේ භූගත කඳ (අලය) හෙවත් රෛයිසෝමයයි. මෙය කුළුබඩුවක් හා වර්ණකයක් ලෙස ද යොදා ගැනේ. අඟල් 18ක පමණ සාමාන්‍ය උසක් ඇති කහ ශාකයේ පත්‍ර අඟල් 10ක් පමණ දිගු වන අතර අඟල් 4ක් පමණ පළල් ය. එය සිනිඳු ය, උල් ය, ආයත ය, කොළ නටුව කොළ තලය තරමට ම දිග ය. ශුකිවල මල් හටගනී. ශුකිය අඟල් 6ක් පමණ දිගැතිය. ශුකියේ නටුව පත්‍ර කොපුවෙන් වැසී ඇත. ළා කහ පැහැති මල් ද්වීලිංගික ය. ඵලය ස්ඵෝටිකාවකි. දකුණු ආසියාව නිජභූමිය කොට ගත් මේ ශාකය ඉන්දියාවේ, ලංකාවේ සහ ආසියාවේ වෙනත් නිවර්තන ප්‍රදේශ වල වානිජ බෝගයක් සේ වවනු ලැබේ. කහ ශාකය Zingiberaceae කුලයට අයත් ය.

ආදී කාලයේ සිට කහ ඖෂධයක්, කුළුබඩුවක් හා සායමක් ලෙස භාවිත වී ඇත. වියලි කහ මෙන්ම අමු කහද එ සේ යොදාගෙන තිබේ. අන් කිසි ශාකයකින් සපුරා නොලැබෙන ගුණයක් කහවලින් ලැබේ. එ නම් විෂබීජ නැසීමේ ශක්තියයි. කහ දියර අනාදිමත් කාලයක සිට එසේ භාවිත වී ඇත.

කහ ප්‍රභේද කීපයකි. ඒ ප්‍රභේද වලට නිජ බිම් මුල් වී ඇත. මදුරාසි කහ, බෙංගාලි කහ, කොචින් කහ, ජාවා කහ සහ චීන කහ එම ප්‍රභේදයි. කහ කැබැල්ලක් කැඩූ විට පෙනෙනෙන කහ පැහැය ඇති වන්නේ එහි ඇති කුර්කුමින් නම් රසායන ද්‍රව්‍ය නිසා ය. 

ඖෂධීය වටිනාකම

සංස්කෘත වෛද්‍ය ග්‍රන්ථ වල කහ හැඳින්වෙන්නේ හරිද්‍රා, රජනී, පිතා හා වරා යන නම්වලිනි. ඒවායේ හරිද්‍රා, කර්පුරහරිද්‍රා, ආමුගන්ධහරිද්‍රා හා වනහරිද්‍රා යයි ප්‍රභේද හතරක් දැක් වේ. හරිද්‍රා තිත්ත ය, රළුය, ඌෂ්ණ ය. විෂ, කුෂ්ට, වාත, ශ්ලේෂ්මල, රුධිර දෝෂ, ඉදිමුම්, පාණ්ඩු, පීනස, ආහාර අප්‍රිය වීම, වණ හා කෘමි රෝග නසයි. දේහ වර්ණය ගෙන දෙයි. වනහරිද්‍රා කුෂ්ට, වාත හා රුධිර දෝෂ නසයි. ආමුගන්ධහරිද්‍රා සිසිල්ය, වාතය වඩයි, පිත නසයි. මධුර තිත්ත රසයෙන් යුක්ත ය. ප්‍රමේහ, කුෂ්ට, මුත්‍රල පද්ධතියේ ගල් ආදී රෝග වලට ප්‍රතිකාර කිරීමේ දී වෙනත් ඖෂධ සමග කහ යොදනු ලැබේ. විෂ නාශකයක් ලෙස පෙරදිග වැසියන් නූතනයේ දීත් කහ භාවිත කරයි. 

ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක කෘතිය ඇසුරිනි.
සරත් රණවීර සහ රේඛා රණවීර 
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන් 


Share:

Tuesday, June 17, 2014

ඇත්තෝර [Ethtora] (Senna alata)

නිවර්තන ඇමරිකාව ජන්මභූමිය ලෙස සැලකෙන ඇත්තෝර මීටර් 5 පමණ උසය වැඩෙන කුඩා ශාකයක් හෝ පඳුරකි. කඳෙහි මඳ බූවක් දක්නට ලැබේ. විශාල සංයුක්ත පත්‍රයක් සෙ.මි. 30-60 දක්වා වර්ධනය වෙයි. සංයුක්ත පත්‍රයක පත්‍රිකා යුගල 6-14 සංඛාවක් පිහිටයි. පත්‍රිකා හැඩය ආයත සිට ප්‍රත්‍යණ්ඩාකර - ආයත ය. පත්‍රිකාවක් දිගින් සෙ.මි 5-15 හා පළලින් 2-7 දක්වා වැඩේ. පුෂ්ප මංජරිය අග්‍රස්ථීය හෝ කක්ෂීය ඒකාක්ෂයකි. එහි කහ හෝ තැඹිලි පාට මල් රාශියක් හට ගනී. ඵලය දිග සෙ.මි. 10-15 පමණ වන කරලකි. රොම්බසාකාර බීජ ළා හෝ තද දුඹුරු පැහැතිය. ඇත් තෝර Fabaceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාකයකි. 

ඇත්තෝර ප්‍රධාන වශයෙන් දද කුෂ්ඨ ඇතුළු සමේ රෝග සහ පණු රෝග සඳහා ගුණදායක ඔසුවක් ලෙස ප්‍රකටය. එමෙන්ම ගුල්ම රෝග, අර්ශස්, වණ, වාතරක්ත, සන්ධිවාත, අක්මා රෝග, උදරාබාධ, ඉදිමුම්, මලබද්ධය ආදී රෝග සඳහා ද ප්‍රතිකාර කිරීමට මෙම ශාකයේ කොළ, මුල් සහ ඇට භාවිතා කරයි. ඇත්තෝර කප සහ වාතය සමනය කරන , විෂබීජ නාශක, පණුවන් නසන, අක්මාව ශක්තිමත් කරන, විරේචක ආදී ගුණ සහිතයි. 

කුෂ්ඨ, දද, ආසාත්මිකතාවයන් සඳහා ඇත්තොර බීජ ලේපය හෝ පත්‍ර ස්වරසය යොදා ප්‍රතිකාර කරයි. දදවලට ඇත්තොර කොළ යුෂ ආලේප කිරීම හෝ කොළ මිටියක් ලෙස ගෙන කපා කැපූ පැත්ත දදයේ ඇතිල්ලීම සිදු කරයි. ඇත්තෝර කොළ යුෂට දෙහි ඇඹුල් කලවම්කර අව්වේ කකාරා ගා පැයකට පමණ පසුව නෑමෙන් අලුහම් සුව වේ. පණුකැවිළි හා දදවල ඇත්තෝර කොළ, දෙහි ඇට මද, සුදුළුෑණු සමව ගෙන දෙහි ඇඹුලෙන් අඹරා ගෑම හෝ බැඳීම සිදු කරයි. මී මැසි සහ බඹර විෂට කොළ යුෂ බීම හෝ ආලේපය ගුණය. ඇත්තොර කොළ මැල්ලුම ඉඳහිට අනුභව කිරීමෙන් පණුවන් මල මාර්ගය හරහා ඉවත්වී ගොස් පණු රෝග, විශේෂයෙන් කිරිපණු රෝගය සුව වෙයි. එමෙන්ම කොළ ගිතෙලින් මලවා කෑමද කිරිපණු රෝගය සඳහා ගුණදායකය. වැඩිපුර කෑමට ගැනීමෙන් උදර වේදනාව සහ විරේචනය සිදු විය හැකිය. වාතරක්ත, ගෘධ්‍රසි සහ රක්තවාත රෝගවලදී, රෝගයෙන් පීඩාවට පත් ස්ථානයට ඇත්තෝර කොළ තබා බැඳීමෙන් වේදනාම සමනය වේ. ගඳ සහිත වණවලට එඬරු තෙලින් තම්බා ගත් කොළ වණයට තබා බැඳීමෙන් සුවය ලැබෙයි. නූතන ලොකයේ සම ආරක්ෂා කර ගැනීම සහ රුව රැක ගැනීම සඳහා භාවිතා කරන සබන් වර්ග, තෙල් වර්ග වැනි රූපළාවන්‍ය නිෂ්පාද සඳහා ඇත්තොර බහුලව භාවිතා කරයි. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය, ඔසුතුරු විසිතුරු සහ අන්තර්ජාලයෙන් 
Share:

Sunday, June 15, 2014

කළුවාල / කළුවා අල (Alpinia galanga)

කළුවාඅල ඉන්දියාව, ජාවා, මලයා, ශ්‍රි ලංකාව හා කාම්බෝජය යන රටවල ස්වභාවිකව වැවේ. මඳ දියසීරාව සහිත ප්‍රදේශවල අඩි 3 -7 දක්වා උසට වැඩේ. පත්‍ර ඉඟුරු කොළ වැනිය. ළා කොළ පාටට හුරු සුදු පැහැති මල් සංයුක්ත ඒකාක්ෂයක පොකුරු වශයෙන් පිපේ. කළුවාල පැළැටියට ඇත්තේ එකම බහුවාර්ෂික රයිසෝමයකි. එය කටුක තිත්ත රසින් යුක්තය. කළුවාල ශාක අල යුෂයෙහි 48% ක් මීතයිල් සිනමේට් ද 20 - 30% සිනියෝල් ද කපුරු හා ඩී - පයිනින් සංයෝග ද ඇත. මෙම කොළවලින් වාෂ්පශීලී තෙලක් සිඳිනු ලැබේ. චීනයෙන් සහ ඉන්දියාවෙන් මෙරටට කළුවාල යුෂ ආනයනය කෙරේ. මෙම ශාකය තරමක් මතභේදාත්මක වන අතර Zingiberaceae හෙවත් ඉඟුරු කුලයට ශාක කීපයක්ම කළුවා අල ලෙස හඳුන්වන අතර උද්භිද විද්‍යා මූලාශ්‍රවල සහ වෙදකමට සම්බන්ධ ඇතැම් මූලාශ්‍රවල දක්වා ඇත්තේ Alpinia galanga හෙවත් මහ අරත්ත ශාකයයි. 

ඖෂධීය වටිනාකම

සංස්කෘත ග්‍රන්ථවල කළුවාල හැඳින්වෙන්නේ “අරුණ“ “ගන්ධමූල“ “රක්තරේණු“ හා “සුගන්ධ“ යන නම්වලිනි.  කළුවාල අල සර්ප විෂනාශක ඔසුවකි. ඌෂ්ණ වීර්ය ඇත්තේය. වා, සෙම්, විෂ, කුෂ්ට, දද, අළුහම් හා අන්‍ය චර්ම රෝග නසයි. විවිධ සර්පයන් දෂ්ට කළ විට ප්‍රතිකාර වශයෙන් යොදන ඔසු බොහෝවකට කළුවාල අල යුෂ ගනු ලැබේ. එය ගරුඬ රාජ තෛලය හා විෂ කපාල ගුලිය යන විෂ නසන ඖෂධ තැනීමට ගන්නා ප්‍රධාන ද්‍රව්‍යකි. ඉන්දියානු වෛද්‍යවරු  කළුවාල අල ආම අජීර්ණය, ශ්වසනාළ ප්‍රදාහය, පීනස හා හීනවූ පුරුෂ ශක්තිය ආදියට ප්‍රතිකාර වශයෙන් යොදති. 

ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක කෘතිය ඇසුරිනි_
Share:

Friday, June 13, 2014

කටරොළු [Katarolu] (Clitoria ternatea)

කටරොළු ආධාරක ශාකයක් මත එතෙමින් ඉහලට වර්නධය වන බහු වාර්ෂික වැල් ශාකයකි. කොළ පැහැති කඳෙහි සියුම් බූවක් දැකගත හැකිය. අසම පක්ෂවත් සංයුක්ත පත්‍ර ඒකාන්තරව පිහිටයි. පත්‍රයක් දිගින් සෙ.මි. 3.7-5 පමණ දිගුවන අතර පත්‍රයක පත්‍රිකා 5-7 පමණ පිහිටා තිබේ. ද්වීලිංගික මල් තනි තනිව පිහිටයි. නිල් පැහැති සහ සුදු පැහැති ලෙස මල් හට ගන්නා ප්‍රභේද දෙකක් ඇති අතර සුදු මල් හට ගන්නා ප්‍රභේදය එළ කටරොළු යනුවෙන් හඳුන්වයි. ඵලය සෙ.මි. 10 පමණ දිග කරලකි. එක් කරලක් තුල බීජ 10-12 පමණ පිහිටා තිබේ. කටරොළු Fabaceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාකයකි. 

මුත්‍ර ගල්, මුත්‍ර අඩස්සිය, ආසාත්මිකතා, වණ, ඉදිමුම්, උන්මාද, පිස්සු බලු විෂ, ස්ත්‍රී පුර්ෂ වඳභාවය, අර්ශස්, කල්ගතවූ වකුගඩු රෝග ආදියට ප්‍රතිකාර කිරීමට කටරොළු වැලෙහි කොළ, මුල්, මල්, ඇට ඇතුළු සම්පූර්ණ ශාකයම භාවිතා කරයි. කටරොළු කුෂ්ඨ හා ඉදිමුම් නසන, කුසගිනි වඩවන, වණ ශෝධනය කරන, විෂ නසන, මතකය වඩවන ගුණ සහිතයි. 

වණ ශෝධනයට සහ සමේ රෝග නැසීමට කටරොළු සම්පූර්ණ ශාකයම අමුකහ සමඟ තම්බා සේදීම සිදු කරයි. පරිනාම ශූලයට නිල් කටරොළු මුල් චූර්ණය සීනි සහ එළඟිතෙල් හෝ මී පැණි සමඟ දෙයි. ළදරුවන්ගේ උණ සහ ප්‍රතිශ්‍යාවට පත්‍ර ස්වරසය යොදා ප්‍රතිකාර කරයි. ආසාත්මිකතාවයට හෝ දළඹුවන් ගෑවීම නිසා සමෙහි ඇති වන පළුවලට පත්‍ර සවරසය ආලේප කරයි. මුත්‍ර අඩස්සියට මුල් කෂාය සීනි සමඟ බීමට දෙයි. විවිධ වාත රෝග සඳහා මුල් ක්වාතය යොදයි. කණේ වෙදනා සහ ඉදිමුම් සඳහා කටරොළු කොළ යුෂ ලුණු සමඟ රත්කර පිටතින් ආලේප කරයි. ඉදිමුම් අවස්ථාවලදී කටරොළු පංචාග චූර්ණය උණු දියෙන් පානය කිරීම යොග්‍යය. පිස්සු බලු විෂට එළ කටරොළු, ඇහැළ පොතු රුක් අඟුණ, දියමිත්ත යනාදිය කෂාය කර බොන්නට දෙයි.

අර්ශස් රෝගය සඳහා සම්පූර්ණ කටරොළු ශාකයම ගලේ අඹරා තලපයක් සේ සාදා අර්ශස් ගෙඩිවල ආලේප කිරීමෙන් සුව ලැබෙයි. කටරොළු ශිරෝ විරේචන ද්‍රව්‍යයක් ලෙස හඳුන්වන අතර තද හිසේ කැක්කුමකදී කටරොළු කොළ කිහිපයක් තලා යුෂ බින්දු දෙකක් ගෙන එය නාසයෙන් ඉහළට ඇදීමෙන් ක්ෂණික සුවයක් ලබන්න පුළුවන්. ගලගණ්ඩය රෝගයට එළ කටරොළු මල් ස්වල්පයකට වතුර පත හතරක් දමා එකට සිඳුවා පෙරා බොන්න. ගලගණ්ඩ රෝගයට එළ කටරොළු මල් කෂාය දෛනිකව බීමත් ඉතාම ගුණයි. ගර්භාෂ රෝගවලදී, ආර්තව වේදනාවලදී නිල් කටරොළු මල් කෂාය පානය කරන්න. කටරොළු ශාකයේ මුල් පිරිසුදු කර හොඳින් ගලේ අඹරා ඒ ද්‍රාවණය සුදු කබර මත ආලේප කළොත් සුදු කබර රෝගයෙන් මිදෙන්නත් පුළුවන්. නිල් කටරොළු වියළි මුල්, පොතු හොඳින් අඹරා තලපයක් ලෙස සාදා මී පැණි සහ ගිතෙල් සමඟ ආහාරයට ගැනීමෙන් ආමාශගත රෝගවලින් මිදිය හැකි වේ. උගුරේ ආසාදනවලදී කටරොළු පත්‍ර අඹරා උගුරේ ආලේප කළ යුතුය. කටරොළු පංචාංගයම කෂාය කර පානය කිරීමෙන් මුත්‍රා දැවිල්ල, මුත්‍රා ගල්, මුත්‍රා අඩස්සි යන සෑම මුත්‍රා රෝගයකටම ගුණදායක ය. කටරොළු හොඳ වේදනා නාශක ඔෟෂධයක්. ඒ නිසාම දත් කැක්කුමකදී කටරොළු මුල් ස්වල්පයක් ගම්මිරිස් ඇටයක් සමඟ අඹරා වේදනා සහිත දතේ තබා සිටීමෙක් දත් කැක්කුම සමනය වෙයි. අසීමිත ලෙස දහදිය දමන අවස්ථාවකදී කටරොළු කොළ, අමු ඉඟුරු සමව ගෙන අඹරා කල්කයක් මෙන් සාදා ආහාරයට ගැනීමෙන් දහදිය දැමීම සාමාන්‍ය පරිදි සිදුවේ. ශරීරයට යම් විෂක් ඇතුළුවූ විට කටරොළු මුල් දෙහි ඇඹුලින් අඹරා ඒ යුෂ පානය කිරීමෙන් විෂ තත්ත්වය ඉක්මනින් නාශනය වේ. කටරොළු කොළ හොඳින් අඹරා කල්කයක් සාදාගෙන ඉදිමුම්, හන්දි වේදනා, විස ශරීර ගත වූ තැන ආලේප කිරීමෙන් එම අපහසුතාවයන්ගෙන් සහනය ලැබිය හැකිය. මෙවන් ඖෂධීය වටිනාකම් රැසක් සහිත කටරොළු වැලක් ගෙමිදුලෙහි වවා ගැනීමට අමතක නොකළ යුතුය. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය, ඔසුතුරු විසිතුරු සහ රාජගිරිය දේශීය වෛද්‍ය විද්‍යා ආයතනයේ ජේ‍ෂ්ඨ කථිකාචාරිනී එස්.කේ.එම්.කේ. හැරපත්දෙණිය මහත්මියගේ ලිපියක් ඇසුරින් 
Share:

Wednesday, June 11, 2014

කපුරු (Cinnamomum camphora)

අඩි 2-4 අතර උසැති මෙම ශාකය ෆෝමෝසා, චීනය, ජපානය හා මලයාව ආදී රටවල වැවේ. වර්තමානයේදී එය එක්සත් ජනපදයේ කැලිෆෝනියාව හා ෆ්ලොරීඩාව බඳු උණුසුම් ප්‍රදේශවලත් වවනු ලැබේ. මේ ශාකයේ ලීයෙහි සහ කොළවල කපුරු නම් රසායනිකය අඩංගුය. එය සුවඳ සහිත කාබනික රසායනිකයක් වන අතර බටහිර රසායන විද්‍යාවේදී ටර්පිනොයිඩ් කීටෝනයක් ලෙස හඳුන්වයි. කපුරු ගස කුඩා කැබලි බවට පත් කර, එම කැබලි අතරින් හුමාලය යැවීමෙන් ලැබෙන වාෂ්ප ඝනීභවනය කිරීමෙන් ස්වභාවික කපුරු ලබාගත හැකිය. එම ආස්‍රැතයේ තෙල් කොටසින් කපුරු ස්ඵටික සෑදේ. කපුරු උත්තේජකයක්, වාත නාශකයක් හා ව්ෂබීජ නාශකයක් වශයෙන් භාවිතා වෙයි. කපුරු ශාකය Lauraceae කුලයට අයත්ය.

ඖෂධීය වටිනාකම

කපුරු පක්ව කර්පුර (පැසවූ) අපක්ව කර්පුර (අමු/නොපැසවූ) යනුවෙන් දෙවර්ගයක් සේ වෛද්‍ය ශාස්ත්‍ර යේ දැක්වේ. කපුරු ශාකය කුඩා කැබලි වලට කපා වතුර වත් කොට තම්බා පෙරාගත් ජලය ශීතල වන්නට තැබූ කල කිරි යොදය මෙන් එහි මතුපිට කපුරු හට ගනී. මෙසේ තනාගත් කපුරු පක්ව කර්පූර නම් වේ. කපුරු ශාකයේ කඳ පැළී වැගිරෙන ලාටු විශේෂය අපක්ව හෙවත් අමු කපුරු නම් වේ. මේ දෙවර්ගයෙන් අමු කපුරු වඩා ගුණ බව ආයුර්වේද මතයයි. මේ දෙවර්ගය හැර සංස්කෘත ග්‍රන්ථවල “පෝතාස“ “හීමසේන“ “සුගන්ධ කර්පුර“ හා “රස කර්පුර“ ආදී කපුරු ප්‍රභේද කීපයක් ගැන සඳහන් වේ. 

කපුරු තිත්තය, ඌෂ්ණය, පැසවීමේදී සිසිල් ගුණය දෙයි. සුවඳය, ඇසට හිතය, නින්ද කැඳවයි. සෙම්, පිත්ත, මේදය, ඉදිමුම්, විෂ, මුත්‍ර අඩස්සිය හා ශුක්‍ර දෝෂ සමනය කරයි. මුඛයේ අමිරස සහ දුගඳ දුරලයි.

කපුරු තෙල් කටුකය, ඌෂ්ණය, සෙම් පහ කරයි, වාත රෝග, දැඩි රුජා සහ පිත් නසයි. චීන දේශයෙන් ලැබෙන කපුරු වඩාත් කටුකය, තිත්තය, ඌෂ්ණය, ස්වල්ප වශයෙන් ශීත ගුණ ඇත. සෙම් දෝෂ සහ උගුරේ දේෂ පහ කරයි. මල බුරුල් කරයි. කෘමීන් නසයි. අවි ආයුධවලින් තුවාල ලද විට කපුරුවලින් ප්‍රතිකාර කෙරේ. කණේ සහ ඇසේ ආබාධ ආදියට කෙරෙන ප්‍රතිකාරවලදීත් විවිධ තෙල් බෙහෙත් සාදන විටදීත් කපුරු යොදනු ලැබේ. 

ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක කෘතිය ඇසුරිනි_
සරත් රණවීර සහ රේඛා රණවීර
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන් 


Share:

Tuesday, June 10, 2014

කරාබු [Karabu] (Syzygium aromaticum)

කරාබු මීටර් 15 දක්වා උසට අතු පැතීරි වැඩෙන මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ ශාකයකි. කුඩා අතු එකතු වී සෑදෙන මුදුන පිරමීඩාකාර හැඩයක් ගනී. සිනිඳු පොත්ත ළා කහ පැහැති ය. සරල පත්‍ර සම්මුඛව පිහිටා තිබේ. තියුණු තුඩක් සහිත පත්‍රයක් සෙ.මි. 12 පමණ දිගට වර්ධනය වේ. පත්‍රවල දෙපසම සිනිඳු වන අතර උඩු පෘෂ්ටය දිලිසෙන සුලු ය. අග්‍රස්ථීයව හට ගන්නා පුෂ්ම මංජරිය කුඩා සංයුක්ත බහු අක්ෂයකි. ද්වීලිංගික මල් කහ පැහැයට හුරු සුදු සුදු පැහැති ය. මල් කැකුලු කොළ පැහැයෙනුත්, මල් පිපෙන අවස්ථාවේ සුදු පැහැයට හුරු කහ පැහැයෙනුත් දක්නට ලැබේ. දම් පැහැති මාංසල ඵලය ඉදුණු පසු කළු පැහැයක් ගනී. එක් ඵලයක් තුල එක් බීජයක් පිහිටා තිබේ. Myrtaceae උද්භිද කුලයට යත් ශාක විශේෂයක් වන කරාබු ඉන්දුනීසියාවේ මලුකු හෙවත් මලක්කා දූපත්වලට ආවේණික වන අතර අප රටට හඳුන්වාදී, ආර්ථික භෝගයක් ලෙස වගාකර ඇත.

කරාබු ආර්ථික බෝගයක් ලෙස අස්වනු සැකසීමේදී පිපීමට ආසන්න අවස්ථාවේ ඇති මල් පොකුරු කඩා අතින් ඇට (මල් කැකුළු) වෙන්කර ගත යුතුය. එවා අව්වේ හෝ වියළන යන්ත්‍ර ආධාරයෙන් වියළා වෙළඳපලට යැවේ. ඇට ඉවත්කර ගත පුෂ්ප මංජරිය ද වියළා අඩු මිලක් යටතේ අලෙවි කළ හැකිය. ඒවා කරාබු තෙල් නිස්සාරණය සඳහා යොදා ගනී.

අජීර්ණ, අරුචි, බඩ පිපුම, කුසගිනි මදිකම, වමන, ළදරු වමන, ගර්භනී වමන, ළදරුවන්ගේ බඩ බුරුලෙන් යෑමට සහ බඩ රුදාව, පණු විසූචිකා, සෙම් රෝග, කැස්ස, හික්කා, ප්‍රතිශ්‍යාව නිසා හටගත් හිසරුදා, මුඛ සහ උගුරේ ආබාධ, දත් කැක්කුම, විදුරුමස් දියවීම, නින්ද නොයාම, වාතරෝග ආදීයට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා ප්‍රධාන වශයෙන් කරාබු නැටි හෙවත් වියළාගත් මල් කැකුළු සහ කරාබු තෙල් භාවිතා කරයි. කරාබු ආහාර රුචිය වඩවන, මුඛය සහ අක්මාව උත්තෙජනය කරන, සෙම ඉවත්කරන, මුත්‍රකාරක, හෘදය සහ රුධිර ධාවනය උත්තේජනය කරන, මව්කිරි ශෝධනය කරන, නිද්‍රාකාරක, වේදනා නාශක ගුණ සහිතයි. 

ප්‍රතිශ්‍යාව නිසා හටගත් හිසේ වේදනව සමනය කිරීමය කරාබුනැටි අඹරා නලලේ ආලේප කරයි. හපා යුෂ ගිලීම මුඛ හා උදර රෝගවලට ගුණදායක ය. කණේ කැක්කුමට කරාබු තෙල් පුලුන්වල පොඟවා කණේ තැබිය යුතුය. දත් කැක්කුමට කරාබු කොළ නටුව හෝ අමු කරාබු කැකුලක් සපා දතේ තබාගෙන සිටිය යුතුය. ඇඟලි තැළුණු විට කරාබු නැටි ඇල්වතුරින් අඹරා අලේප කර රෙදි කඩකින් බැඳ තබයි. ළදරුවන්ගේ වමනයට කරාබු නැටි තැම්බූ වතුරට සීනි මිශ්‍රකර වරින් වර ටික ටික පෙවිය යුතුය. ළදරුවන්ගේ බඩ බුරුලෙන් යෑමට සහ බඩේ කැක්කුමට සාදික්කා, කරාබු, සූදුරු, කළාඳුරු අල සමව ගෙන කොටා චූර්ණකර බීමට දෙයි. අතීසාරයට කරාබුනැටි, කුරුඳු, සූදුරු සහ කළාඳුරු අල සමව ගෙන හොඳින් වියළා කුඩුකරගත් චූර්ණය තේ හැන්දක ප්‍රමාණය මී පැණි සමඟ ගත යුතුය. 

වියලාගත් කරාබු නැටි රස සහ සුවඳකාරකයක් ලෙස ආහාර පිසීමේදීත්, කැවිලි වර්ග, බීම වර්ග රසවත් කිරීමටත් යොදා ගනී. කරාබු තෙල් දන්ත වෛද්‍ය විද්‍යාවට අවශ්‍ය නිපැයුම් සඳහාත්, සුවඳ විලවුන්, සුවඳ සබන් වැනි නිශ්පාදන සඳහා භාවිතා කරයි. අමු හෝ වියළි කරාබු කොළ ගිනි කබලකට දමා දුම් ඇල්ලීමෙන් මදුරුවන් පලවා හැරිය හැකිය. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය සහ අන්තර්ජාලයෙන්
Share:

Sunday, June 8, 2014

කයිල / වැල් කයිල (Phyllanthus reticulatus)

අඩි 8-10 උසට වැඩෙන පඳුරකි. කඳේ යාන්තමින් බූව ඇත. ලන්සාකාර පත්‍ර සිනිඳුය. පත්‍රයෙහි යටි පැත්ත ළා පාටය. කයිල වැලේ මුළු අවුරුද්ද පුරාම රෝස පාටට හුරු මල් පිපේ. ඵලය අඟල් කාලක් පමණ දිගය. ගෝලාකාර වූ ඵලය මාංසලය වන අතර දම් පාටට හුරු සිනිඳු දිලිසෙන බවකින් යුක්තය. එහි ඇට දහයක් පිහිටා ඇත. මෙම ශාකය ලංකාවේ වියළි ප්‍රදේශවල බහුලවත්, තෙත් ප්‍රදේශවල කලාතුරකිනුත් හමුවේ. කයිල ශාකය මලයාසියාව, පාකිස්ථානය, නිවර්තන අප්‍රිකාව හා චීනය වන රටවල වැවේ. මෙය එවුෆෝබියාසේ කුලයට අයත්ය.

ඖෂධීය වටිනාකම

මලබද්ධය ඇති කරයි. වාත, ඉඳිමුම් හා රුධිර දෝෂ පහ කරයි. කයිල පොතු ශරීරය කෙට්ටු කරන ඔසුවක් සේ සැලකේ. කයිල කොළ මුත්‍රා වැඩි කරයි. විදුරුමසින් ලේ ගැලීම වැළැක්වීම සඳහා කයිල ශාකයේ කොටස් වෙනත් ඖෂධ සමඟ යොදනු ලැබේ. රුධිරයේ ඌෂ්ණත්වය අඩු කිරීම සඳහා ද භාවිතා වන ඖෂධයකි. 

ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක කෘතිය ඇසුරිනි_
සරත් රණවීර සහ රේඛා රණවීර
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන් 


Share:

Friday, June 6, 2014

කප්පරවල්ලිය [Kapparawalliya] (Coleus amboinicus)

කප්පරවල්ලිය මාංසල පත්‍ර සහ කඳක් සහිත පඳුරක් ආකාරයට වැඩෙන බහුවාර්ෂික පැළෑටියකි. ශාකය පුරාම බූවක් දක්නට ලැබේ. කඳේ පහල ගැටවලින් මුල් හට ගනී. පත්‍ර පුළුල් අණ්ඩාකාරය. බුව සහිත පුෂ්ප මංරියක හට ගන්නා මල් රෝස දම් පැහැතිය. මැයි සහ ඔක්තෝබර් මාසවල මල් පිපිම සිදු වේ. කප්පරවල්ලිය ශාකයේ කඳෙහි සහ පත්‍රවල තෛල ග්‍රන්ථි පිහිටා ඇති අතර මෙහි කඳෙන් සහ විශේෂයෙන් පත්‍රවලින් සැර සුවඳක් වහනය වේ. කප්පරවල්ලිය Lamiaceae කුලයට අයත් ශාකයකි.

ක්ෂය රෝගය, ඉක්කා, උගුරේ ඇතිවන දැවිල්ල, ස්වාසනාලිකා ප්‍රදාහය, නිව්මෝනියාව, පැපොල, වසූරිය, ඇදුම, කැස්ස, මීමැස්මොර, අක්ෂි රෝග, අක්මා රෝග, කුසගිනි මදිකම, ආහාර අරුචිය, අතීසාරය, පාචනය, උදරයෙහි වාතය එකතුවීම, මුත්‍රා අඩස්සිය, මුත්‍ර ගල්, මුත්‍ර දැවිල්ල,පණු රෝග, මුඛ දුර්ගන්ධය ආදී රෝග තත්වයන් බොහෝමයකට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා විශේෂයෙන් කප්පරවල්ලිය ශාකයේ කොළත් ඇතැම් විට සම්පූර්ණ ශාකයමත් භාවිතයට ගනී.

කප්පරවල්ලිය පැණිය, කප්පරවල්ලිය ක්වාතය මෙම ශාක කොටස් යොදා නිපදවන ඖෂධයන්ය. උදර වේදනාවන්ට සහ අතීසාරයට කප්පරවල්ලිය කොළ කොටා වණ්ඩුවේ තම්බා මිරිකා ගත් යුෂ මේස හැඳි එකක් දෙහි ඉස්ස, මී පැණි සමඟ දීම ගුණ වේ. ඇදුම සහ ක්ෂය රෝගය සඳහා කප්පරවල්ලිය පැණිය ඉතා ගුණදායක බව සඳහන් වේ. කප්පරවල්ලිය කුසගිනි වඩවන, පණුවන් නසන, වේදනා නාශක ආදී ගුණයන් රැසක් සහිතයි.

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය, ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති සහ අන්තර්ජාලයෙන්

Share:

Tuesday, June 3, 2014

කළුදුරු (Nigella sativa)

කළුදුරු ශක්තිමත් වාර්ෂික ශාකයකි. අඩි 2-4 දක්වා සාමාන්‍ය උසැති එහි කඳ සෘජුය. පත්‍ර සිහින් ලෙස බෙහෙවින් බෙදී ඇත. සිත්කලු වූ පුෂ්පයෙහි දල වැනි වූ පතනශීල මණි පත්‍ර 5 ක් ඇත. දලවල කුහර සහිත නඛර හෙවත් නියපොතු වැනි අවයව දක්නට ලැබේ. 3-10 දක්වා සංඛ්‍යාවක් ඇති අණ්ඩප පාදස්ථ ප්‍රදේශයෙහි තනි කුහරයක් සාදමින් මේ නඛර සමග සම්බන්ධ වේ. කළුදුරු ඇට සුවඳවත්ය. කළු පාටය. ඒවායින් ඖෂධීය තෙලක් සිඳිනු ලැබේ. කළුදුරු ශාකය Ranunculaceae කුලයට අයත්ය. 

ඖෂධීය වටිනාකම 

කළුදුරු සැරය. ඌෂ්ණය. කුරුමිණි රෝග, පිත් රෝග, ඉදිමුම්, අජීර්ණ රෝග නසයි. ආහාර රුචිය ඇති කරයි. ඇසට හිතකරය. මල බැඳීම සිදුකරයි. විවිධ උණ, කුසගිනි අඩුකම හා ප්‍රතිෂ්‍යාදී රෝගයනට ප්‍රතිකාර කිරීමේදී කළුදුරු වෙනත් ඖෂධ වර්ග සමග යොදනු ලැබේ. ඇතැම් ප්‍රදේශවල ක්ෂුද්‍රජීවීන්ගෙන් සහ කාවුන් වැනි කෘමීන්ගෙන් ආරක්ෂා කරගනු පිණිස රෙදි අතරට කළුදුරු ඉසිනු ලැබේ. කළුදුරු ඇටවලින් සිඳගන්නා තෙල් විවිධ රෝගයන්ට ප්‍රතිකාර වශයෙන් භාවිතා කෙරේ. ගම්බද පළාත්වල තැඹිලි තෙල් හා පොල් තෙල් ආදියට කළුදුරු ඇට ස්වල්පයක් දමා පරණ කොට ඒ තෙල හිසට දැමීමේ පුරුද්දක් පවතී. බොහෝ විට ඊට සැවැන්දරා මුල් ටිකක්ද එක් කිරීමෙන් තෙල්වල ගුණය හා සුවඳ වැඩි කරනු ලැබේ.

ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක කෘතිය ඇසුරිනි_
සරත් රණවීර සහ රේඛා රණවීර
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන් 

  
Share:

Monday, June 2, 2014

සිවිය [Siviya] (Piper chuvya)

සිවිය විශාල ගස් මත පැතීරි වැඩෙන, බුලත්වලට බෙහෙවින් සමාන ආරෝහකයකි. තද කොළ පැහැති පත්‍රවල දිළිසෙන සුලු සිනිඳු මතුපිටක් පිහිටයි. ඒකාන්තරව පිහිටන සරල පත්‍ර දිග සෙ.මි. 20 සහ පළල සෙ.මි. 10 දක්වා වර්ධනය විය හැකිය. පත්‍ර නටුව කෙටි වීම සහ මධ්‍ය නාරටිය එක් පසකට බරව පිහිටීම සිවිය අනෙක් Piper විශේෂවලින් වෙන් කර හඳුනා ගත හැකි ලක්ෂණයකි. පුෂ්ප මංජරිය ශුකියකි. ජායංජගී සහ පූමංගි ශුකි එකම ශාකයේ වෙන වෙනම පිහිටයි. ඵලය බදරියකි. සිවිය Piperaceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාකයකි. 

සිවිය ඌෂ්ණ බවින් අධික ඖෂධයක් බවත් එහෙයින් පිත වර්ධනය කරන බවත් සඳහන්. ප්‍රතිශ්‍යා, පීනස, කැස්ස, ඇදුම, පණු රෝග, අධිමාන, ආහාර අරුචිය, අජීර්ණය, කුසගිනි මදිකම, අර්ශස්, අපස්මාරය ආදී රෝග සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමට සිවිය ශාකයේ දඬු, මුල් හා කරල් භාවිතා කරයි. සිවිය කුසගිනි වඩවන, පණුවන් නසන, වේදනාවන් සමනය කරන, අක්මාව උත්තේජනය කරන, සෙම නසන ආදී ගුණයන් සහිතයි. අපස්මාරයට සහ මායාවාතයට ප්‍රතිකාර ලෙස සිවිය කරල් චූර්ණය නස්‍ය කිරීම ප්‍රකට යෝගයකි. පිරිත් කොටුව සකස් කිරීමේදී වියට යටින් එල්ලීම සඳහා සිවිය කොළ භාවිතා කරයි. ඇතැම් විට සිවිය කරල් ගජ තිප්පිලි ලෙස හඳුන්වා ඇතත් එය මතභේදාත්මක කරුණක ලෙස සැලකේ. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය සහ ඔසුතුරු විසිතුරු 
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන් 
Share:

Sunday, June 1, 2014

මදුරුතලා [Madurutala] (Ocimum sp.)


තලා යනුවෙන්ද හඳුන්වන මදුරුතලා පඳුරක් ආකාරයට වර්ධනය වන කුඩා පැළෑටියකි. දේශීය Ocimum විශේෂ කීපයක් ඇතත් ප්‍රධාන වශයෙන් ගස් තලා / ඕ තලා (Ocimum gratissimum), හීං තලා / හීං මඳුරුතලා (Ocimum tenuiflorum)  සහ සුවඳ තලා (Ocimum americanum ) යන විශේෂ ගැන සඳහන් වේ. හීං මඳුරුතලා ශාකයේම දම් පැහැති කොළ සහිත ප්‍රභේදයක් ඇති අතර එය ක්‍රිෂ්ණ තුල්සි ලෙස හඳුන්වයි. එය හින්දු භක්තිකයින් පූජනීයත්වයකින් සලකනු ලබන ශාකයකි. ගස්තලා ශාකයේ පත්‍ර සහ පුෂ්පමංජරිය සාපේක්ෂව තරමක් විශාලය. සියළු මඳුරුතලා ශාකවල වාෂ්පශීලී සුගන්ධ තෙල් අඩංගුවන බැවින් ආවේනික සුගන්ධවත් බවක් පවතී. මඳුරුතලා ශාකය සතුව වාතය පිරිසිදු කිරීමේ සුවිශේෂී ගුණයක් පවතින හෙයින් නිවෙස් ආශ්‍රිතව රෝපණය කිරීම ශරීර සෞක්‍යයට යහපත් බව සඳහන්. එමෙන්ම මඳුරුතලා පැළ හොඳින් වියළාගෙන දිනපතා හවස නිවෙසේ දුම් අැල්ලීම මඟින් මඳුරුවන් පලවා හැරීමත් විශබීජ නාශනයත් සිදුවේ. ලංකාවේ ඇතැම් ප්‍රදේශවල ගැමියන් බුලත් වෙනුවට තලා වර්ග කෑමට ගනී. ඖෂධීය වටිනාකම් රැසක් සහිත මඳුරුතලා ශාක Lamiaceae කුලයට අයත්ය.

හදවත් රෝග, දියවැඩියාව, කොලෙස්ටරෝල්, මැලේරියාව, පිළිකා, කැස්ස, පීනස, ස්වාසනාලිකා ප්‍රදාහය, අතීසාරය, ආමාශයික රෝග, අක්මා රෝග, කන් කැක්කුම, වමනය, පණු රෝග, රක්තවාතය, ජනන්‍ය මූත්‍රල පද්ධතියේ රෝග, ආහාර අරුචිය, සර්ප විෂ, බඹර මීමැසි කූඩලු මඳුරු ආදී සතුන්ගේ දෂ්ඨන වැනි රෝග අවස්ථා රාශියක් සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමට මඳුරුතලා කොළ, මුල් , ඇට ආදිය යොදා ගන්නා බව සඳහන් වේ.

"මේ ශාකය තුළ පවතින වාෂ්පශීලී තෛලය නිසාම මදුරුතලා කොළ, මුල්, කඳ වැනි මෙහි සෑම අංගයක්ම ශරීරයේ අස්ථි, සන්ධි, වේදනා නැති කිරීමට ඉතාමත් ගුණදායකය. යමෙක් සන්ධි වේදනාවකින් පෙළෙනවා නම් මදුරුතලා පත්‍ර ඇල් වතුරෙන් අඹරා පත්තුවක් ලෙස වේදනාව ඇති සන්ධිය වටා ආලේප කරන්න. ඒමෙන්ම විවිධ සැරව ගෙඩි, විසප්පු, කුෂ්ඨ වැනි රෝග හටගත් අවස්ථාවකදී මදුරුතලා කොළ එළඟි තෙලෙන් සියුම් වෙන්න අඹරා සැරව ගෙඩි, විසප්පු මතුපිට ආලේප කරන්න. ඉන් පසු ඉක්මනින් පැසවා සැරව ඉවත් වී ඉක්මන් සුව වේ. ඒ වගේම තමයි සැරව ගලා පැසවන සුව නොවන තුවාල ඇති අය මදුරුතලා කොළ තම්බා නිවාගත් වතුරෙන් වාර කිහිපයක් ඒ තුවාල සෝදන්න. තුවාලවල පවතින විස වර්ග මෙහි පවතින රසායනික තෙල නිසා විනාශයට පත්වෙලා ඉක්මන් සුවය අත් වේවි. මදුරුතලා කොළ, ටංකන (පුස්කර) සහ ගෙන්දගම් (ශෝධිත ගෙන්දගම්) සමව අරගෙන ඒවා දෙහි යුෂෙන් හෝ ‍දොඬම් ඇඹුල්වලින් අඹරාගෙන දින කිහිපයක් කුෂ්ඨවල, දදවල ආලේප කරන්න. ඔබට එයින් ඉක්මන් සුවයක් අත් වේවී."

"ශරීරයේ ඇතුළතින් හටගන්නා රෝපීඩා සඳහාත් මදුරුතලා හොඳ ඔෟෂධයක්. ඒ අතර අද බහුතරයක් දෙනා මුහුණපාන ලෙඩක් තමයි සෙම රෝගය. නිරායාසයෙන් කටට සෙම එන රෝගයෙන් ගොඩක් දෙනා පීඩා විඳිනවා. එවන් සෙම් රෝගයෙන් පෙළෙන අය මදුරුතලා බීජ පත එකක් අරගෙන මුට්ටියකට දමා එයට වතුර පත හතරක් මිශ්‍ර කර පත එකක් වීමට සිඳුවා ගන්න. ඉන්පසු හොඳින් පෙරා උදේට පත භාගයයි සවසට පත භාගයයි දින කිහිපයක් බොන්න. සෙම් රෝගය නිට්ටාවටම සුව වේවි. ඒ වගේම ඔබට කෑම අරුචිය, උදරයේ දැවිල්ල, උදර වේදනා වගේ රෝග තත්ත්වයක් ඇති නම් මදුරුතලා කොළ ග්‍රෑම් 30ක් තරමක් වියළි ඉඟුරු ග්‍රෑම් 30ක් සමව අරගෙන සියුම්ව හොඳින් අඹරා කුඩා ගුළි 20ක් හදාගන්න. ඉන්පසු දිනපතා උදේ හවස ගුළිය බැගින් දින දහයක් ඒ ඔෟෂධීය ගුළිය ආහාරයට ගන්න. බඩේ අමාරු, කෑම අරුචිය, බඩ දැවිල්ල කියන මේ සෑම ලෙඩකටම එය ගුණය ලබා දෙන ඔසුවක්. මේ ඔෟෂධය ලොකු කුඩා වයස් භේදයකින් තොරව කිසිදු අතුරු ආබාධයක් නොමැතිව ආහාරයට ගන්න පුළුවන් ඔෟෂධයක්. මැලේරියාව වැනි උණ සඳහා දේශීය ආයුර්වේදය තුළ වඩාත්ම සුදුසු ඔෟෂධය තමයි මදුරුතලා. ඒ නිසා මැලේරියා රෝගීන්ට මදුරුතලා මුල්, විෂ්ණු ක්‍රාන්ති, අමු ඉඟුරු කළං 4 බැගින් ගෙන මුට්ටියකට දමා වතුර පත 7ක් එකට සිඳුවා පෙරා දින කිහිපයයක් උදේ සවස පත භාගය බැගින් බොන්න දෙන්න. මැලේරියා රෝගය සුවකර ගැනීමට ඒ ඔෟෂධීය කෂාය ඉතාමත්ම ගුණදායකයි."

"කුඩා දරුවන්ට කැස්ස, සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව, පීනස, ඇදුම වගේ රෝග හටගත් විටදී අපේ මවුපියන් දරුවන්ට විවිධ බටහිර ප්‍රතිකාර කරන්න පුරුදු වෙලා ඉන්නවා. කුඩා දරුවන්ගේ එවන් රෝග සඳහා කිසිදු අතුරු ආබාධයක් නොමැති ඔෟෂධයක් සාදාගන්නා හැටි සඳහන් වෙනවා. ඔබට එය නිවෙසේ සිටම සාදාගන්නා ආකාරය මම කියන්නම්. ඒ ඔෟෂධයේ නම "තුලසීපත්‍ර පැණිය". මේ පැණිය සාදාගන්නේ මෙහෙමයි. මදුරුතලා අමු කොළ අරගෙන හොඳින් පිරිසුදු කරලා කොටාගෙන එහි යුෂ මිරිකා පෙරාගන්න. මදුරුතලා යුෂ ප්‍රමාණය වගේ හරි අඩක් එයට සීනි මිශ්‍ර කරලා ළිපේ තබා පැණි පදමට එනතුරු රත් කරන්න. ඒ ආකාරයට මඳගින්නේ කකාරා ගත් තුලසිපත්‍ර පැණිය ළිපෙන් බා නිවුණු පසු වාතාශ්‍රය නොයන බෝතලයකට දමා මම පෙර සඳහන් කළ රෝග තිබෙන දරුවන්ට (වැඩිහිටියන්ටද කම් නැත) උදේ සවස තේ හැඳි එක බැගින් දිනපතා බොන්න දෙන්න. නාසයෙන් ලේ ගලන තත්ත්වයේ පීනසට වගේම කැස්සට, ඇදුමට, සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාවටත් මේ ඔෟෂධීය පැණිය ගුණදායකයි."

"පිළිකාව කියන්නේ අද වන විට බහුල වශයෙන් සමාජගතව පවතින රෝගයක්. පෙණහලු පිළිකා, අක්මා පිළිකාවලට අද වන විට අපේ රටේ අහිංසක ජනතාව අතරින් විශාල පිරිසක් ගොදුරුවෙලා. පෙණහලු සහ අක්මා ආශ්‍රිතව හටගත් පිළිකා සුව කිරීමටත් එවන් පිළිකා හටගැනීමේ අවදානම නැති කිරීමටත් ඇති ප්‍රබලතම ඔෟෂධයක් තමයි මදුරුතලා කියන්නේ. මදුරුතලා පත්‍ර මඳ පවනේ වියළාගෙන තරමක් කුඩු කරලා සුළං නොවදින බෝතලයකට දමා තේ කොළ වෙනුවට උණුවතුරින් මදුරුතලා කොළ තම්බා ඔබට පානය කරන්න පුළුවන්. එම ඔෟෂධීය උණුසුම් බීම පානයට ගැනීම තුළින් හටගත් පිළිකා සුව කරනවා වගේම පිළිකා හටගැනීමේ අවදානමත් තුරන් කරනවා."

"කලින් කලට සමාජයේ විවිධ වෛරස් උණ වර්ග හට ගනී. ඒ සෑම උණ රෝග තත්ත්වයකදීම ක්‍ෂණික වේදනා නාශක පෙති භාවිතයට නොගෙන ශරීරයට හිතකර දේශීය ඔෟෂධයක් මදුරුතලාවලින් සාදාගන්නා ආකාරයද ජේ‍යෂ්ඨ කථිකාචාරිනිය පැවැසුවාය. මදුරුතලා තම්බා පෙරාගත් වතුරට එනසාල් කුඩු ස්වල්පයක්, සීනි ස්වල්පයක් මිශ්‍ර කරලා බොන්න. ඇඟ පත වේදනා වෛරස් උණ තත්ත්වයන් එයින් නිට්ටාවටම සුව වෙනවා."

"ඒ වගේම තමයි අපේ තරුණ දරු දැරියන් මුහුණපාන ප්‍රධානම ගැටලුවක් තමයි කුරුලෑ වසංගතය. වෙළෙඳපොළේ ඇති විවිධ රසායනික ද්‍රව්‍යය මුහුණේ ආලේප කළාම සමට හානි වෙනවා වගේම එහි අතුරු ආබාධයක් ලෙසට කුරුලෑ හටගන්නවා. එවන් කුරුලෑ හටගත් අය දිනපතා උදෑසන මදුරුතලා කොළ කොටා ගත් යුෂ කුරුලෑවල ආලේප කර පැයක පමණ කාලයක් රැඳී සිට මුහුණ සෝදන්න. දින කිහිපයක් මේ ක්‍රියාව කරනවනම් ඔබට පැහැපත්, නිරෝගී, ලප කැළැල්, කුරුලෑ ද නැති දිදුලන සමක් ලබන්න පුළුවන්. යමෙක් සර්ප දෂ්ටනයකට ලක් වුණා නම් ප්‍රතිකාර සඳහා ගෙන යෑමට පෙර සර්පයා දෂ්ට කළ ස්ථානයේ මදුරුතලා කොළවලින් ගත් යුෂ ආලේප කර ප්‍රතිකාර සඳහා රැගෙන යන්න. විෂ රඳවා තබා ගැනීමේ හැකියාවක් ඒ තුළ පවතිනවා."

මූලාශ්‍ර_රාජගිරිය දේශීය වෛද්‍ය විද්‍යා ආයතනයේ ජේ‍ෂ්ඨ කථිකාචාරිනී එස්.කේ.එම්.කේ. හැරපත්දෙණිය මහත්මියගේ ලිපියක් ඇසුරින් සහ අන්තර්ජාලයෙන් 
ගස් තලා / ඕ තලා


Share:

Blog Archive

Powered by Blogger.

Followers

Blog Archive

Recent Posts

Unordered List

Pages

Theme Support