සල් [Sal] (Shorea robusta)

මෙරට බොහෝ දෙනා "සල්" ගස ලෙස හඳුනාගෙන ඇත්තේ බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සමයේ මෙරටට හඳුන්වාදෙන ලද Couroupita guianensis නැමැති නිවර්තන දකුණු ඇමෙරිකාව ජන්ම භූමිය කරගත් ශාකයකි. බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයින් විසින් මෙරටදී විශේෂ අවස්ථා සිහිවීම පිණිස රෝපණය කිරීම නිසා අප රට තුල ව්‍යාප්ත වූ මේ ශාකය "කුරෝපිටා" ලෙස සිංහලෙන් නම් කර ඇති බව පේරාදෙණිය උද්භිද උද්‍යානයේ හිටපු අධ්‍යක්‌ෂ ජනරාල් ආචාර්ය සිරිල් විඡේසුන්දර මහතා පවසයි.

උතුරු ඉන්දියාවේ වැවෙන, සිද්ධාර්ථ කුමාරෝත්පත්තිය හා සම්බුද්ධ පරිනිර්වාණය ආදි බුද්ධ චරිතයයේ විව්ධ අවස්ථා හා බැඳුනු නියම සල් ශාකයේ උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය වන්නේ Shorea robusta ය. එම ශාකය මෙරටදී සල් ලෙස ව්‍යවහාර කරන ශාකය මෙන් සෘජු කඳක් සහිතව වැඩෙන්නක් නොව තිරස්ව අතු පැතිරී වැඩෙන ශාකයකි. බුද්ධ චරිතයෙහි සිදුහත් කුමරාගේ උපත හා සම්බුද්ධ පරිනිර්වාණය ආදී සිද්ධිවල සඳහන් වන්නේ ද එවැනි ශාකයක් පිළිබඳවයි. මෙරටදී සල් ලෙස හඳුන්වන ශාකයේ පුෂ්පය ගොරහැඩි පෙනුමක් සහිත වුවද උතුරු ඉන්දියාවේ වැවෙන මෙම සල් ශාකයේ පුෂ්පය සියුමැලි පූජනීය පෙනුමකින් යුක්ත බව පෙනේ. දැනට පේරාදෙණිය උද්භිද උද්‍යාන තුලදී මෙම ශාකයක් දැක ගත හැකිය. කෙසේ වෙතත් යටත්විජිත පාලනයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඇතැම් විට ඉන්දියාවේදී පවා පැටලිලි සහගත ලෙස Couroupita surinamensis නැමැති ශාකයට "සල්" නාමය භාවිතා කරන බව පෙනෙන්නට තිබේ. සල් Dipterocarpaceae හෙවත් හොර කුලයට අයත් ශාකයකි.

උතුරු ඉන්දියාවේ වැවෙන මෙම සල් ශාකය වෙදකමට සම්බන්ධ දේශීය මූලාශ්‍රවල සල් / ඉන්සලු / හින්සල් ආදී නම්වලින් හඳුන්වා ඇත. උණ, කහ උණ, පාණ්ඩුව, පිලිස්සීම්, හිසරදය, ඉරුවාරදය, ඇදුම, ආසාදන, කණේ රෝග, අක්ෂි රෝග, කුෂ්ඨ, අතීසාර, රක්ත ප්‍රවාහිකා, රක්ත අර්ශස්, කැඩුම් බිඳුම් ආදී රෝග සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමේදී  සල් ශාකයේ පොතු සහ මැලියම් හෙවත් දුම්මල ඖෂධ සඳහා භාවිතා කරයි. මෙම දුම්මල විශේෂය වණ ශෝධයට සහ රොපණයට උපකාරී වේ. මෙම පොතු කෂාය සිරුරේ ඔනෑම ස්ථානයක වේදනාවන් සමනය කිරීමට භාවිතා කළ හැකිය. පුතිකණී නම් කර්ණ රෝගයේදී පොතු තම්බාගත් කෂායෙන් කණ සේදීම ප්‍රතිකාරයකි. ප්‍රදර රෝගයටද මුත්‍ර සමඟ සැරව පිටවීමටද සල් පොතු කෂාය ගුණදායකය. වේදනා සහිත ඉදිමුමට සහ චර්ම රෝග සඳහා සල් පොතු කෂාය සහ සල් පොතුවලින් සාදාගත් ලේපය යෙදීමට හැකිය. 

මූලාශ්‍ර_ ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති , අන්තර්ජාලයෙන් සහ විදුසර පුවත්පතින්