දේශීය ඖෂධ ශාක හඳුනා ගෙන භාවිතාවන් ගැන දැනුවත් වෙමු

Monday, November 28, 2016

අනිත්ත [Anitta] (Rhinacanthus nasutus)

Rhinacanthus නම් උද්භිද ගණයට අයත් දේශීය ශාක විශේෂ 3ක් අප රටින් හමුවන අතර එයින් විශේෂ දෙකක් මෙරටට ආවේනික වේ. අවේනික විශේෂ දෙනෙක් Rhinacanthus polonnaruwensis නම් ශාකය හීං අනිත්ත ලෙස හඳුන්වා ඇත. එය විශේෂ තුන අතරින් පත්‍රවල පළල අඩුම ශාකයයි. Rhinacanthus flavovirens නම් අනෙත් විශේෂය හඳුන්වන සිංහල නමක් ගැන සඳහන් නොවේ. මෙම ලිපියෙන් විස්තර කරනුයේ අනිත්ත නමින් හඳුන්වන Rhinacanthus nasutus නම් දේශීය ශාකයේ ඖෂධීය භාවිතාවන් ගැනය. 

නයි විෂ නසන හෙයින් නාගමුල්ලී යනුවෙන්ද හඳුන්වන අනිත්ත මීටර් 1.25 දක්වා උසට වැඩෙන කුඩා බහුවාර්ෂික පැළෑටියකි. තරංගී දාරයක් සහිත සරල පත්‍ර රේඛීය - ලංසාකාර ය. සම්මුඛව පිහිටන පත්‍රවල දෙපසෙහිම සියුම් බූවක් දක්නට ලැබේ. සරල පුෂ්ප මංජරි කක්ෂීයව සහ අග්‍රස්ථීයව පිහිටයි. ද්වීලිංගික සුදු පැහැති මල් අලංකාරවත්ය. ඵලය සෙ.මි 2 පමණ දිග ස්ඵෝටිකාවකි. ලංකාවේ පහතරට වියළි කලාපීය වනාන්තර හා සෙවණ සහිත ජලාශ්‍රිත ප්‍රදේශවල හමු වෙයි. ගෙවත්තේ අලංකාරය සඳහා ද වවාගත හැකි අනිත්ත පැළෑටිය Acanthaceae කුලයට අයත් ය. 

පණුකැවිලි, පණුලප, දද, හොරි, කඩුවේගන්, පොතුකබර හෙවත් කිටීහ රෝගය, ඉකිලි කැසීම, ගජ චර්ම, සර්ප විෂ ආදියට ප්‍රතිකාර කිරීමේදී අනිත්ත ශාකයේ කොළ, මුල් සහ සම්පූර්ණ පැළෑටියමත් භාවිතයට ගනී. 

කුෂ්ඨ රෝගවලදී මුල් සහ පත්‍ර ලේපකිරීම සිදුකරයි. එයටම මුල් ක්වාතය දෙයි. අනිත්ත මුල් සහ පත්‍ර අඹරාගත් කල්කය පණු රෝග සඳහා යොදයි. අනිත්ත මුල් සර්ප විෂ නැසීමට උපයෝගී කර ගැනේ. විවිධාකාරවූ චර්ම රෝග සඳහා අනිත්ත කොළ තම්බාගත් වතුරෙන් සේදීම, කොළ අඹරා ආලේප කිරීම හෝ යුෂ ආලේප කිරීම ගුණදායක ය. අමුකහ සමඟ යෙදීමෙන් වඩාත් හොඳ ප්‍රතිඵල අත්කර ගත හැකිය. චර්ම රෝග සඳහා අභ්‍යන්තරව අනිත මුල් කෂාය සහ මුල් සහ පත්‍ර අඹරා සාදාගත් කල්කය කුඩා නෙල්ලි ගෙඩියක ප්‍රමාණයක් උදේ සවස ගත යුතුය. සර්ප විෂට හා පත්තෑ විෂට අනිත්ත කොළ කොටා ලබා ගත් යුෂින් එම මුල් ගලගා දියකර කකාරා ගෑම හෝ අනිත් කොළ කහ, ලුණු දමා මලව බැඳීම සිදු කරයි. අනිත්ත මුල් යෙදූ කිරි කෂාය සේවනය කාමයන් උද්දීපනය කරයි. 

අනිත්ත යුනානි වෛද්‍ය ශස්ත්‍රයේද චර්ම රෝග, උඳුගොව්වන් කෑම පණු කැවිලි ආදියට ප්‍රශස්ත ඔසුවක් සේ දක්වයි. ඉන්දියාවේ වෛද්‍යවරු එය රතිජනන ඖෂධයක් සේත්, මැඩගස්කර් වාසීහු සන්ධිපත් ඉදිමුමට ප්‍රතිකාරයක් ලෙසත් භාවිතා කරන බව සඳහන්. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය සහ ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක කෘති
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන් 
හීං අනිත්ත (Rhinacanthus polonnaruwensis)
Share:

17 comments:

Unknown said...

මේවායේ වටිනාකම නොදන්නා නිසා සමහර අය මේවා විනාශ කර දමනව..මෙසේ දැණුවත් කිරීම ඉතාම් නැදගත්..ස්තුතියි ..

අපේ ඔසුපැළ Medicinal Plants of Sri Lanka said...

ස්තුතියි ඔබට.

Unknown said...

oyata godaak pin

අපේ ඔසුපැළ Medicinal Plants of Sri Lanka said...

ස්තුතියි

ckandana said...

දමින්නා කියල බෙහෙත් ගස් වර්‍ගයක් ගැන දන්නවද?

අපේ ඔසුපැළ Medicinal Plants of Sri Lanka said...

ඔව් දමුණුවලට දමිණිය කියනවා උද්භිද නාමය Grewia damine. ඔසුවක් සහ පළතුරක්.

ckandana said...

කොහෙන්ද හොයාගන්න පුළුවන්? කඩුවෙල, අතුරුගිරිය හෝ හෝමාගම අවටින්.

අපේ ඔසුපැළ Medicinal Plants of Sri Lanka said...

එ පැතිවල තියෙනවද දන්නේනෑ. ඔබට ෆේස්බුක් ගිණුමක් තියෙනව නම් අපගේ "ඔසුපැල හඳුනා ගනිමු" නැමැති සමූහයේ ඒ ගැන සඳහන් කරලා පොස්ටුවක් දාන්න. එහි සාමාජාකයො උදව් කරයි. එයින් ගහ ගැන වැඩි විස්තර දැන ගන්නත් පුලුවන්.

Anonymous said...

mata danaganna puluwanda aniththa lankawata awenika shaka dekei anith wargei wenasa gana research ekak karala thyanawada kyala

අපේ ඔසුපැළ Medicinal Plants of Sri Lanka said...

ඔව් තියෙනවා. ඔබගේ ඊ මෙල් ලිපිනය ලබාදුන්නොත් එවිය හැකියි.

Unknown said...

senavirathnarox@gmail.com thawath podi udawwak mama sabaragamuwa university ekek iganaganne rsayana widyawa wishesha upadiyak karanne mage mini project ekata man karanna hithan inne lankawata awenika danata research karapu nathi medicinal tree ekakata chemical characterization ekak kaanna namuth mata ehema lankawe ayage asa nogiya medicinal plant ekak hamba une na sir oba ehema danna medicinal plant ekak tyanawanam mata poddak ewnawada loku udawwak obe pilithurata bohomathma sthuthi

Unknown said...

aththatama oba karana me karya baraya ithama wishishtai mokada man me dawas tikata obe web adawiyen man nodanna ithawishala beheth palati wishala pramanayak adura gaththa

අපේ ඔසුපැළ Medicinal Plants of Sri Lanka said...

ඊ මෙල් එක බලන්න.

Unknown said...

Kodu ata pelehi snayu therapimata ganna puluwan beheth warga dannawada?

I A Jayasekara said...

Osu gana adyanata kamati.stuti obata

Unknown said...

අනිත්ත පැල ගන්න තියෙනවාද..

Unknown said...

Mata denaganna puluwanthe owshada පැලෑටි ටිකක්

Powered by Blogger.

Followers

Recent Posts

Unordered List

Pages

Theme Support