මලෙහි පෙනුම හිස මුඩුකළ භික්ෂුවකගේ හිසෙහි ස්වරූපයක් ගන්නේ ය යන අරුතින් මුඩුමහණ යනුවෙන් හඳුන්වන මෙම ශාකය සෙ.මි. 30 ක් දක්වා උසට වැඩෙන කුඩා වාර්ෂික පැළෑටියකි. පියාපත් සහිත හතරැස් කඳෙහි බූවක් පිහිටා තිබේ. ඒකාන්තරව පිහිටන සරල පත්‍ර පුනීලාකාර හෝ ශ්‍රාවාකාර ය. පත්‍ර දාරය දැති සහිත ස්වභාවයක් ගනී. සංයුක්ත පුෂ්පය දම් පැහැතිය. භූ මණියක් සහිත කුඩා බීජ සුලඟ මඟින් ව්‍යාප්ත වේ. කුඹුරුවල සුලබව හමුවන නිසා වෙල්මුඩ යනුවෙන්ද හඳුන්වන මුඩුමහණ Asteraceae උද්භිද කුලයට අයත් දේශීය ශාක විශේෂයකි. මෙම උද්භිද කුලයටම අයත් හීං මුඩුමහන නමින් තවත් දේශීය ශාකයක් ඇති අතර එය Epaltes divaricata යන උද්භිද නාමයෙන් හඳුන්වයි.
දියවැඩියාව, මුත්‍රඅඩස්සිය ඇතුළු මුත්‍ර ආබාධ, හොරි කුෂ්ඨ ඇතුළු චර්ම රෝග, උණ රෝග, පිත් රෝග, ආමාශයික සහ ආන්ත්‍රික ආබාධ, අජීර්ණ, කැස්ස, ලේ යන අර්ශස්, පණු රෝග ආදියට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා මුඩුමහණ ශාකයේ කොළ, මුල්, මල්, බීජ සහිත පංචාංගයම භාවිතා කරයි. මුඩුමහණ මුත්‍රකාරක, බලකාරක, උෂ්ණකාරක, සෙම නසන ආදී ගුණ සහිතයි.
අර්ශස් රෝගය සඳහා වියළාගත් මුඩුමහණ ශාකය චූර්ණ කර කිරි මෝරු සමඟ මිශ්‍රකර දෙයි. කැස්සට මුඩුමහණ කොළ යුෂ එළකිරි ස්වල්පයක් හා සූකිරි සමඟ තම්බා බීම සහ මුඩුමහණ බීජ චූර්ණය මී පැණි සමඟ ගැනීම ගුණය. මුත්‍ර දැවිල්ලට සහ මුත්‍ර සමඟ ලේ පිටවීමට මුඩුමහණ කුඩා පැළෑටි කොටා මිරිකාගත් යුෂ පානය කළ යුතුය. මුඩුමහණ මුල් චූර්ණය ග්‍රෑම් 1.5 පමණ දිනපතා ගැනීමෙන් පණු රෝග නැසීමත්, ආමාශයේ ක්‍රියාකාරිත්වය වර්ධනය වීමත් සිදු වේ. නිදන්ගත චර්ම රෝග සඳහා සෙවණෙහි වියළන ලද මුඩුමහණ කොළවලින් සකසාගත් චූර්ණය ග්‍රෑම් 1.25 ක් දිනපතා ගැනීමට නියම කර ඇත. ශරීර ශක්තිය වර්ධනයට සහ අකලට හිසකෙස් වැටීමට නොමේරූ මුඩුමහණ පැළෑටි හොඳින් කුඩුකර බටර් සමඟ තලා සීනි සහ පිටි මිශ්‍රකර සාදා ගන්නා මෝදකය දිනපතා අනුභව කළ යුතුය. දියවැඩියාවට මුඩුමහණ සම්පූර්ණ ශාකය කෂාය කර බීමට දෙයි. හොරි නැමැති චර්ම රෝගයට මුඩුමහණ සම්පූර්ණ ශාකයම තලතෙල් සමඟ අඹරා ආසාධිත ස්ථානවල ආලේප කළ යුතුය. වාජීකරණයට මුඩුමහණ මුල් ජලයෙහි පෙඟෙන්නට හැර පසුව තලතෙල් තුල දමා ජලය සම්පූර්ණයෙන් සිඳෙන තුරු රත්කර තෙලක් නිපදවා ගනී. එය පුරා දින 41 ක් වරකට මි.ලී. 20 බැගින් උදෑසන හිස්බඩ ගැනීමට නියම කර ඇත.
ගැමියන් එදිනෙදා සිදුවන කැපීම්, සීරීම ආදිය නිසා සිදුවන සුළු ලේ වහන වැලැක්වීමට අත්බෙහෙත් ලෙස මුඩුමහණ ශාකය කොටා තුවාලයට තබා බැඳීම සිදුකරයි. ඉන්දියානුවෝ කැස්සට මුඩුමහණ කොළ කිරි සමඟ උණුකර බීමට ගනී. මුඩු මහණ යොදා දිවිමකුළු විෂට ප්‍රත්‍යක්ෂ රහස් ඖෂධයක් නිපදවන බව සඳහන්. මුඩුමහණ ග්‍රාමීයව විෂහරණී යනුවෙන්ද හඳුන්වා ඇත.
මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන්
1 comments:
Koheda thiyenna
Post a Comment