දේශීය ඖෂධ ශාක හඳුනා ගෙන භාවිතාවන් ගැන දැනුවත් වෙමු

  • කෙකටිය [Kekatiya] (Aponogeton crispus)

    Aponogeton නම් උද්භිද ගණයට අයත් ශාක විශේෂ හයක් ලංකාවෙන් හමුවන අතර ඒ සියල්ල පොදුවේ කෙකටිය නමින් හඳුන්වයි.

  • ඇඹුල් දොඩම් [Embul Dodam] (Citrus aurantium)

    ඇඹුල් දොඩම් මීටර් 10 පමණ උසට වැඩෙන සිහින් අතු සහිත කුඩා ශාකයකි. ළපටි අතුවල සෙ.මි. 5-8 පමණ දිග තියුණු කටු පිහිටා තිබේ.

Saturday, December 6, 2014

මුරුංගා (Moringa oleifera)


ගැමි එළවළු වර්ග අතර මුරුංගාවලට හිමිවන්නේ සුවිශේෂී ස්ථානයකි. වත්මන් පරපුර ආහාරය සඳහා එතරම් රුචිකත්වයක් නොදැක්වුවද මුරුංගා කරලෙහි පවතින රසය සහ ගුණය ඉතාමත් ප්‍රශස්තය. බොහෝ කාර්යයන් සඳහා යොදා ගන්නා ශාකයක් වන මුරුංගා වත්මනෙහි බහුකාර්ය ශාකයක් සේම අතීත වැසියන් විසින් දෙවියන් මැවූ ශාකයක් ලෙසද පිළිගනු ලැබුවේ මෙම ශාකයේ පවතින අද්විතීය ගුණය නිසාමය. 

අසාමාන්‍ය ගුණ සමුදායක් පවතින මුරුංගා ශාකය ඔෟෂධයක් යැයි පැවැසුවහොත් ඇතැම් විට ඔබ මවිත විය හැකිය. එහෙත් සත්තකින්ම මුරුංගා යනු රෝග රැසකට ගුණය ලබාදෙන මාරාන්තික රෝග පවා සුව කරවන තරමේ ඔෟෂධීය ගුණයක් ඇති දිව්‍යමය ඔෟෂධයකි.

රාජගිරියේ පිහිටා ඇති කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය හා අනුබද්ධ දේශීය වෛද්‍ය විද්‍යා ආයතනයේ ජේ‍යෂ්ඨ කථිකාචාරිනී එස්. කේ. එම්. කේ. හැරපත්දෙණිය මහත්මිය දහස් සංඛ්‍යාත සිසු සිසුවියන්ගේ ආයුර්වේද දැනුම සපුරාලමින් පසුවන්නීය. මුරුංගා ඔෟෂධය මඟින්ද නිරන්තරයෙන්ම ඔෟෂධ නිෂ්පාදනය කිරීමේ කාර්යයේ නිරත වන හැරපත්දෙණිය මහත්මිය මෙම ඔෟෂධයේ පවතින විශිෂ්ට රෝග නාශක ගුණය පිළිබඳව "මව්බිම"ට පැවැසීමට ඉදිරිපත් වූවාය.
"මුරුංගා කියන්නේ අතීතයේ පටන්ම අපේ ගෘහණියන් සමඟ ඉතාමත්ම සමීප එළවළුවක්. මුරුංගා ළපටි කරල් වෑජනය වගේම, මෝරපු කරල් මද තෙම්පරාදු ව්‍යාංජනයත් අපේ ගැමි කාන්තාව අතර ඉතාමත්ම ප්‍රචලිතයි. ඒ වගේම මුරුංගා කොළ මැල්ලුම වගේම මුරුංගා මල් වෑංජනයත් ඉතාම රසවත්. මුරුංගා කරල්, කොළ, මල් බහුල වශයෙන් ආහාරයට ගැනීම මඟින් ඔබට වැලඳී ඇති රෝග රැසක් සුවකර ගැනීමේ හැකියාවක් පවතිනවා. සමහර විට ඔබට ඒක ගැටලුවක් වෙන්න පුළුවන්. මුරුංගා කොහොමද ඔෟෂධයක් වෙන්නේ ඒක එළවළුවක් විතරයි කියලා. නමුත් අපේ දේශීය ආයුර්වේදයේ මුරුංගා කියන්නේ රෝග නාශක ගුණය බහුලවම ඇති ඔෟෂධයක්. ආයුර්වේදයට අනුව මුරුංගා විවිධ නම්වලින් හඳුන්වනවා. මුරුංගා කියන්නේ ඇස් ආශි්‍රත රෝගවලට හොඳ ඔෟෂධයක්. ඒ නිසා අක්‍ෂිව කියලත් මේ ඔෟෂධීය ශාකය හඳුන්වනවා. ඒ වගේම ශෝබාංජන, තීක්‍ෂණ මූල, ශ්‍රීග්රූ යන නම්වලිනුත් මුරුංගා හඳුන්වනවා. මුරුංගා අයිති වන්නේ Moringaceae (ශෝභාංජන) කුලයට. Moringa Oleifera Lam මෙහි උද්භිද විද්‍යාත්මක නාමය.

මුරුංගා ප්‍රභේද රැසක් තිබෙනවා. එකක් තමයි හේන් මුරුංගා. ඒවායේ කරල් හීනියි. අනෙක් එක තමයි වැට මුරුංගා. වැට මුරුංගා බහුල වශයෙන් මායිම්වල රෝපණය කරනවා. යාපනයේ පැත්තේ ඒවා බහුල වශයෙන් දැකබලා ගන්න පුළුවන්. තවත් මුරුංගා ප්‍රභේදයක් තමයි මස් මුරුංගා, කල්පිටි මුරුංගා කියන්නේ. ඒවායේ කරල් විශාලයි. මද වැඩියි."

වෙනත් ශාක රෝපණය නොවන භූමියක පවා රෝපණය වීමේ හැකියාවක් මුරුංගා ශාකය සතුව පවතී. නිසරු පොළොවේ මෙන්ම මුහුදුබඩ ආශි්‍රතව පවා මුරුංගා රෝපණය කළ හැකිය. බුරුමය, ඉන්දියාව, පිලිපීනය සහ ලංකාව මුරුංගා ශාකය බහුලවම දැකගත හැකි රටවල් අතර ප්‍රමුඛතාවක් ගනී. මුරුංගා ප්‍රභේද කිහිපයක් පිළිබඳව ජේ‍යෂ්ඨ කථිකාචාරිනිය පෙර සඳහන් කළ අතර, අප ආයුර්වේදයට අනුව මුරුංගා ප්‍රභේද 3ක් පවතින බවද හැරපත්දෙණිය මහත්මිය පැවැසුවාය.

"අපේ ඉපැරැණි ආයුර්වේද ග්‍රන්ථවලට අනුව මුරුංගා ප්‍රභේද 3ක් තිබෙනවා. ඒවා තමයි රක්ත ශ්‍රීග්රූ (මල රතු පාට මුරුංගා), කෘෂ්ණ ශ්‍රීග්රූ (මල නිල් පාට මුරුංගා). ශ්වේත ශ්‍රීග්රූ (මල සුදු පාට මුරුංගා) මේ තුනෙන් නිල් සහ රතු මල් ඇති මුරුංගා ශාකය ඉතාමත් දුර්ලභයි. සුදු මල් සහිත මුරුංගා බහුලයි. මේ සෑම ප්‍රභේදයක්ම අපි ආයුර්වේදයේ ඔෟෂධ නිෂ්පාදනය සඳහා යොදා ගන්නවා. මුරුංගා කරල්, මල්, පොතු, පත්‍ර සහ ගහේ ලාටු 
ඔෟෂධ සඳහා ගන්නවා.

මුරුංගා කියන්නේ විෂ නාශක ගුණයක් ඇති ඔෟෂධයක්. එනිසා අතීතයේ සිටම අප ගැමි ලියන් ඉස්සො, දැල්ලො වගේ ආහාර පිසින විටදී ඒකට මුරුංගා කොළ ටිකකුත් එක් කළා. ඒ වගේම මයියොක්කා උයනකොට, තම්බනකොට එහි විෂ සහිත බවක් වෙයි නම් ඒක නැති කරන්න මුරුංගා කොළ ටිකක් තම්බන අවස්ථාවේදී ඒකට දාන්න අපේ ගෘහණියන් පුරුදු වෙලා හිටියා. ඒ වගේම අච්චාරු හදනකොට ඒවා ඉක්මනින් පැසවන්න මුරුංගා පොත්තක් ඒකට එකතු කරන්නත් පුළුවන්.

ඒ වගේම තමයි සමහර ප්‍රදේශවල මුරුංගා පොතු වේළලා වෑන්ජනවලට කුළු බඩුවක් ලෙසත් භාවිත කරනවා. ඒ විදියට මුරුංගා පොතු වේළලා කුළු බඩුවක් විදියට දිනපතා වෑංජනවලට එකතු කරවා නම් රෝග රැසකින් අත් මිදෙන්න ඔබට පුළුවන්. බඩේ ගල්, පණු රෝග, මුත්‍රා මාර්ගය ආශි්‍රත රෝග, හෘදය ආශි්‍රත රෝග, අස්ථි ආබාධවලට, ශ්‍රවණ පද්ධතිය ආශි්‍රත රෝගවලට, ඇදුම, කැස්ස ආදී රෝග රැසක් සුවකර ගන්නත්, නොවැලඳී තිබෙන්නත් ඒ ක්‍රමවේදය ඉතාමත්ම හොඳයි."

මුරුංගා ශාකයේ ඇති ඔෟෂධීය ගුණය සේම එක් එක් ලෙඩ සඳහා මුරුංගා ඔෟෂධයක් ලෙස භාවිත කළ යුතු ආකාරය පිළිබඳවද හැරපත්දෙණිය මහත්මිය අපට පැවැසුවාය. එමඟින් ඔබට වැලඳී ඇති යම් යම් රෝග සඳහා නිවෙසේ සිටම ප්‍රතිකාර ඔෟෂධ සාදාගත හැකි ආකාරය පිළිබඳව මෙම ලිපිය කියවීම මඟින් පැහැදිලි වනු ඇත.

"අෑත අතීතයේ සිටම ඇඟ දුර්වල වෙන රෝග හැදුණු පුද්ගලයන්ට කාය ශක්තිය වර්ධනය වීම සඳහාත් බහුල වශයෙන් මුරුංගා හොදි, මුරුංගා මැල්ලුම් ආදිය ආහාරයට දුන්නා. දුර්වල ශරීරයක් යථා තත්ත්වයට ගන්න මුරුංගා ආශි්‍රත ආහාර ඉතාමත්ම වැදගත්.

ඒ වගේම තමයි අපේ ආයුර්වේදයේදී මුරුංගා හඳුන්වන්නේ සාර්ථකව ආහාර දිරවීම සිදු කරවන ඔෟෂධයක් ලෙසයි. ඒ වගේම පණු රෝගවලින් පෙළෙන අය මුරුංගා මැල්ලුම් දෙනිකව ආහාරයට ගන්නවා නම් ඒක ඉතාමත්ම ගුණදායකයි. ඒ වගේම මුත්‍රා මාර්ගය ආශි්‍රත රෝගවලට, මුත්‍රා ගල්වලට, හෘදය ආශි්‍රත රෝගවලට, මුරුංගා වෑංංජනය හෝ මැල්ලුම් දිනපතා ආහාරයට ගන්නවා නම් ඒ සෑම රෝගයකම කෙළවරක් දකින්න පුළුවන්."

මෙයට වසර දහසකටද අෑත අතීතයක අප දේශීය වෛද්‍ය ආචාර්යවරුන් පැවැසූ දෑ අද වන විට නවීන වෛද්‍ය විද්‍යාවේ පර්යේෂණ මඟින් තහවුරු වී ඇති බව ජේ‍යෂ්ඨ කථිකාචාරිනිය අපට පැවැසුවාය. එනම් හෘදය ආශි්‍රත රෝග සහ මුත්‍රා ගල් වැනි රෝග සඳහා විසඳුම් ලැබීමට දැඩි ලෙස මුරුංගා හොදි සහ මැල්ලුම් ආහාරයට ගැනීම මඟින් හැකි බව වෛද්‍ය විද්‍යානුකූලව පවා තහවුරු වී තිබේ.
මුරුංගා කොළ වනාහි අපට රසවත් මැල්ලුමකි. එහෙත් මැල්ලුමකට එහා ගිය ඔෟෂධය ගුණයක් මුරුංගා පත්‍රවල පවතින බව හැරපත්දෙණිය මහත්මිය පැවැසුවේ මෙසේය.

"මුරුංගා කොළවල ප්‍රෝටීන්, විටමින් සී, විටමින් බී, බී. කැරෝටීන් (බීටා කැරොටීන්), කැල්සියම්, මැග්නීසියම්, කොපර්, යකඩ පොස්පරස්, ඛනිජ ලවණ වැනි ගුණ රාශියක් අඩංගුයි. එනිසයි මුරුංගා මැල්ලුම ඉතාමත් ගුණදායි මැල්ලුමක් කියලා අපි අනුමත කරන්නේ.
මුරුංගා කොළ මැල්ලුම් විශේෂයෙන්ම කුඩා දරුවන්ට, ගැබිනි මවුවරුන්ට ඉතාමත්ම හොඳයි. මොකද අස්ථි වර්ධනයට අවශ්‍ය සුවිශේෂී ගුණ රැසක් මුරුංගා කොළවල පවතිනවා.

අස්ථී රෝගවලින් පීඩා විඳින අයට වටිනා ඔෟෂධීය සුප් එකක් මුරුංගා කොළවලින් සාදා ගන්නා හැටි මම කියන්නම්. මුරුංගා කොළ ග්‍රෑම් 60ක් අරගෙන ඒකට වතුර මිලිලීටර් 200ක් දමා ඒකට ගම්මිරිස් ස්වල්පයක් ලුණු ස්වල්පයක් දෙහි ස්වල්පයක් දමා හොඳින් තම්බා පානය කරන්න. අස්ථි රෝගවලින් පෙළෙන අයට එක හොඳ වේදනා නාශක ඔෟෂධයක්.
ඒ වගේම මුරුංගා කොළ එළඟි තෙල් සමඟ හෝ බටර් සමඟ තෙම්පරාදු කරලා ආහාරයට ගත්තත් අස්ථි රෝගවලටත් මුත්‍රා ගල් රෝගයටත්, හෘදය ආශි්‍රත රෝගවලටත් ඒක ගුණයි."

සමාජයේ බොහෝ පුද්ගලයන්ට වැලඳී ඇති ප්‍රමුඛ පෙළේ රෝග පීඩා සඳහා මුරුංගා ඔෟෂධය භාවිතයෙන් රෝග සුවකර ගන්නා ආකාරය පිළිබඳවද හැරපත්දෙණිය මහත්මිය පැවැසුවාය."ශ්‍රවණ පද්ධතිය ආශි්‍රත රෝග නිසා දුක් විඳින බොහෝ පිරිසක් අද සමාජයේ සිටිනවා. ඇදුම, කැස්ස වගේ රෝග සඳහා ඉතාමත්ම ගුණදායක ඔෟෂධයක් මුරුංගා කොළවලින් හදන හැටි මම කියන්නම්. මුලින්ම මුරුංගා කොළ අරගෙන හොඳින් වියළා ගන්න. කොළ වියළාගෙන තේ කුඩු ප්‍රමාණයට එන පරිදි කුඩු කරගන්න. ඉන්පසුව දිනපතාම තේ වෙනුවට මුරුංගා කොළ කුඩු ගොටුවට දාලා (තේ කුඩු පරිදි) තේ වගේ වත්කරගෙන බොන්න. ශ්‍රවණ පද්ධතිය ආශි්‍රතව හටගත් රෝගවලට ඒක ඉතාමත්ම ගුණදායකයි.

ඒ වගේම තමයි ආහාර අජීර්ණය නිසා බොහෝ දෙනෙක් පීඩා විඳිනවා. මුරුංගා කොළ අමුවෙන් අරගෙන හොඳින් කොටලා මිරිකලා ගන්න. මුරුංගා කොළ ඉස්ම තේ හැඳි 2ක් සමඟ මී පැණි තේ හැන්දක් මිශ්‍ර කරලා ඒ ද්‍රාවණය තැඹිලි ගෙඩියක වතුරට මිශ්‍ර කරලා හොඳින් කලවම් කරන්න. උදේ, දවල්, හවස වන විදියට ඒ වතුර එක දිනකට තුන්වරක් පානය කරන්න. ආහාර අජීර්ණයට ඒක ඉතාමත්ම ගුණදායක ඔෟෂධීය පානයක්.

ගැස්ට්‍රයිටිස් කියන්නේ අද බොහෝ දෙනෙක්ව අපහසුතාවට ලක් කරන රෝගයක්.ගැස්ට්‍රයිටිස්වලට හොඳ වටිනා සුවදායක ඔෟෂධයක් මම කියන්නම්. මුරුංගා කොළ මිටක් අරගෙන හොඳින් අඹරා ගන්න. ඒකට මුදවපු කිරි මේස හැඳි 5ක් එකතු කරලා දිනපතා උදෑසන හිස්බඩ ආහාරයට ගන්න. දින කිහිපයක් මේ විදියට කළොත් ගැස්ට්‍රයිටිස් රෝගයෙන් අත් මිදෙන්න ඔබට පුළුවන්.
මුත්‍රා ගල් හටගත් බොහෝ දෙනකුට බටහිර වෛද්‍ය ක්‍රමවේදයට අනුව තිබෙන හොඳම විසඳුම තමයි ශල්‍යකර්මයකට භාජන කිරීම. නමුත් ශල්‍ය කර්මයකට ලක් නොකර මුත්‍රා ගල් දියකර හැරීමට මුරුංගා පොතුවලින් හොඳ කෂායක් හදාගන්න හැටි මම කියන්නම්. තරමක් වියළි මුරුංගා පොතු (ගසේ පොතු) මිටක් පමණ අරගෙන වතුර පත හතරක් පමණ දමා පත එකකට සිඳුවා උදේ කාල් බාගයයි, හවස කාල් බාගයයි දිනපතාම පානය කරන්න. සති දෙකක් පමණ අඛණ්ඩවම මේ කෂාය භාවිත කළොත් මුත්‍රා ගල් අංශු බවට පත්වී දිය වී යනවා. හොඳින් මුත්‍රා පිට වීමත් මුත්‍රා දැවිල්ල ප්‍රහීන වී යන්නත් ඒක ඉතාමත්ම ගුණදායක කෂායක්.

මුත්‍රා දැවිල්ල අධික ලෙස පවතින රෝගියකුට සුදුසු ඔෟෂධීය පානයක් තිබෙනවා. පුහුල් යුෂ හරි කැකිරි යුෂ හරි වීදුරුවකට අරගෙන ඒකට මුරුංගා කොළ තළලා අරගෙන මුරුංගා කොළ යුෂ තේ හැඳි 2ක් එකට මිශ්‍ර කරලා බොන්න. මුත්‍රා දැවිල්ල නිමා වී සාර්ථකව මුත්‍රා පිටවීම එමඟින් සිදු වෙනවා".
ජේ‍යෂ්ඨ කථිකාචාරිනිය පවසන ආකාරයට ගී්‍රස්ම සමයේදී ඇතැම් පුද්ගලයන්ගේ සිරුරේ අසාමාන්‍ය ලෙස දහදිය බිබිළි හට ගනී. එවන් රෝගයකදී කොහොඹ කොළ සහ මුරුංගා මුල් සමව ගෙන සිහින්ව අඹරා දෙහි යුෂ හා මිශ්‍ර කොට නැවැතත් අඹරා දහදිය බිබිළි මත ආලේප කළ හැකිය. මතුවූ දහදිය බිබිළි යළි යටපත් වී ශරීරයට සුවයක් ලබා ගැනීමට එය ඉතාමත් උචිත ආලේපයකි. සමේ ආලේප කොට පැය 2ක් පමණ නිදහස්ව හිඳ පසුව නෑම සුදුසු බවද හැරපත්දෙණිය මහත්මිය පැවැසුවාය.

"ඇතැම් තරුණියන්ගේ මෙන්ම තරුණයන්ගේත් මුහුණේ කුරුලෑ, ලප කැළැල් අසාමාන්‍ය විදියට තිබෙනවා. ඒ වගේම අවපැහැ ගතියක් පවතිනවා. එවන් ගැටලුකාරී තත්ත්වයකදී මුරුංගා කොළ යුෂ අරගෙන ඒකට දෙහි යුෂත් මිශ්‍ර කරලා ඇල් වතුර බඳුනකට ඒක මිශ්‍ර කරලා එයින් මුහුණ සෝදන්න. දිනපතා උදේ මේ මිශ්‍රණයෙන් මුහුණ සෝදනවා නම් පැහැදිලි වෙනසක් සහ සෞම්‍ය බවක් ඔබගේ මුහුණේ ඇති වේවි. හන්දිපත් ඉදිමුම හන්දිපත් රුදාව වගේ බාහිර තැළුම් වේදනාවලටත් මුරුංගාවලින් හදන හොඳ ඔෟෂධයක් මම කියන්නම්. එහි නම මුරුංගාදීලේපය. මේ ඔෟෂධය බාහිර රෝගී අංශයෙන් ලබා ගන්නත් පුළුවන්. නිවෙසේදීම සාදාගන්න හැටි වැදගත්. එනිසා මම කියන්නම්. ලුණු වරණු පොතු, අමු කහ සමව අරගෙන මුරුංගා පොතු යුෂෙන් ඒක සියුම් වෙන්න අඹරන්න. (අමු මුරුංගා පොතු තළා යුෂ ගන්න) සියුම් ලෙස අඹරා ගත් ඔෟෂධය අරගෙන තැළුම්, වේදනා ඉදිමුම් ස්ථානයේ ආලේප කරන්න. වේල් කිහිපයක් ආලේප කළොත් හොඳ සුවයක් අත්විඳින්න පුළුවන්කමක් තිබෙනවා.

තවත් විශේෂ කාරණාවක් තමයි මුරුංගා කියන්නේ දෙඹර, බඹර, ගෝනුසු ආදී විෂට ප්‍රතික්‍රියා දක්වන විෂ නාශක ඔෟෂධයක්. පෙර සඳහන් කළ විෂක් ශරීර ගත වුණ පුද්ගලයකුට මුරුංගා පොතු දෙහි ඇඹුලින් අඹරා සත්ත්ව දෂ්ටනයට ලක් වුණු තැන ආලේප කරන්න. ඒකට විෂ මැරීමක් සිදු වෙනවා. සමහර අයට උදේ කාලෙදි සැන්දෑ කාලෙදි සෙම හට ගන්නවා. ඒ තත්ත්වයෙන් අත්මිදිලා නිරෝගී සුවයක් ලබන්න මුරුංගා මුලේ පොත්ත කොටලා මිරිකලා ගත් යුෂට බුලත් කොළ යුෂ හා අමු ඉඟුරු යුෂ තේ හැඳි 1 ගාණේ මිශ්‍ර කර මී පැණි තේ හැන්දක් ඒකට එක් කරලා දින 10ක් ඒ ද්‍රාවණය පානය කරන්න. සෙම තත්ත්වය දුරු වෙලා යාවි." 

අධික තරබාරු තත්ත්වයෙන් අත්මිදීමටද ළපටි මුරුංගා ඇට කෂායක් ලෙස මී පැණි හා පානය කිරීම මඟින් හැකි වන බවත් හැරපත්දෙණිය මහත්මිය පැවැසුවාය. "ඒ විතරක්ම නොවෙයි. සැරව ගලන තුවාල පිරිසුදු කරලා ඉක්මනින් සුවකර ගන්නත් මුරුංගාවලින් පුළුවන්. ඔබ කළ යුත්තේ මුරුංගා කොළ ටිකක් අරගෙන තල තෙල්, එළඟි තෙල් ස්වල්පය බැගින් එයට මිශ්‍රකර අඹරා තුවාලයේ ආලේප කිරීම පමණයි. දින කිහිපයක් මේ ක්‍රියාව කළොත් ඔබට පැසවූ තුවාලයකට වුණත් ඉක්මන් සුවයක් ලබන්න පුළුවන්. 

එදිනෙදා ජීවිතයට ප්‍රයෝජනයට ගන්න පුළුවන් රෝග නාශක ගුණය සහිත හොඳ ඔෟෂධයක් මුරුංගා. නමුත් අද ඇතැම් අය මුරුංගා එළවලුවක් ලෙසටවත් ආහාරයට නොගැනීම ඉතාමත් කනගාටුවට කරුණක්. ඕනෑම පුද්ගලයෙක් දෛනිකව හෝ සතියකට අවමය දින තුනක් හෝ හතරක්වත් මුරුංගා හොද්දක් මැල්ලුමක් වශයෙන් හරි ආහාරයට ගන්නවා නම් ලෙඩ ගොඩක් අඩු වෙනවා. අද වන විට නවීන පර්යේෂණවලින් පවා තහවුරු වෙලා තියෙනවා ආමාශය ආශි්‍රත රෝගවලටත් හෘදය ආශි්‍රත රෝගවලටත් අතීසාරය වැනි රෝගවලටත්, මුත්‍රාශ්‍රය ආශි්‍රත රෝග රැසකටත් මුරුංගා හොඳ ඔෟෂධීය ගුණ සපිරි ශාකයක් කියලා. ඒ වගේම ශරීරයේ පිළිකා හට ගැනීමේ අවදානමත් පාලනය කරන්න මුරුංගාවලට පුළුවන් කියලා අලුත්ම පර්යේෂණයකින් තහවුරු වුණා. මුරුංගා නමැති ඔෟෂධය නිරන්තරයෙන්ම ඔබ ආහාරයක් වශයෙන් හෝ ගන්නවා නම් කොලෙස්ටරෝල් අඩු වීමටත් ඇඟේ සීනි ප්‍රමාණය අඩු වීමටත් ඒක හොඳ ක්‍රමවේදයක්. දෛනික ආහාර වේලකට මුරුංගා මැල්ලුමක් වෑංජනයක් අන්තර්ගත කර ගන්නවා නම් කිසිම ලෙඩක් පීඩාවක් ඔබට ඇති වෙන්නෙ නෑ". සුඩානය වැනි රටවල පවා අපවිත්‍ර ජලය පිරිසුදු කිරීමටද මුරුංගා කරලේ ඇති ඇට භාවිත කිරීම මඟින් හෙළිවන්නේද මෙම අද්විතීය ශාකයෙහි පවතින වීෂ බීජ නාශක ගුණය නේද

‍_ දේශීය වෛද්‍ය විද්‍යා ආයතනයේ ජේ‍යෂ්ඨ කථිකාචාරිනී එස්. කේ. එම්. කේ. හැරපත්දෙණිය මහත්මිය සමඟ කළ සාකව්ළුාවක් ඇසුරින් 
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන්



Share:

Thursday, November 27, 2014

නීරමුල්ලිය / කටු ඉකිරිය [Neeramulliya / Katu Ikiriya] (Hygrophila schulli)

මෙය තෙත් හෝ ජලාශ්‍රිත ප්‍රදේශවල 1.25 m තෙක් උසට වැඩෙන සෘජු කඳක් සහිත බහු වාර්ෂික පැළෑටියකි. සිලින්ඩරාකාර කඳේ ගැට අසල රෝම සහ තියුණු කටු පිහිටා ඇත. දිගැටි පත්‍රද බූව සහිතය. පුෂ්ප 6-8 වලයන් ලෙස පිහිටා ඇත. පෙති (දල) දම් නිල් පැහැතිය. ඵලය 1 cm පමණ දිග ස්ඵෝටිකාවකි. මෙරට වියළි හා තෙත් කලාපයේ විවෘත වගුරු බිම්වල පාර දෙපස ජලය සහිත ස්ථානවල සුලභව දක්නට ලැබේ. මෙහි නිල් පැහැති මල් සහිත වර්ගයක් සහ සුදු මල් සහිත වර්ගයක් ඇත. සුලභව දක්නට ඇත්තේ නිල් පැහැති මල් පිපෙන වර්ගයයි. නීරමුල්ලි රසවත් පලාවක් ලෙස ආහාරයට එක්කර ගත හැකිය. මෙය Acanthaceae කුලයට අයත් ශාකයකි.

නාඩි දුබලතාව, වාත රෝග, ආමවාත, පිත්තාතිසාරය, රත්පිත්, වාතරක්ත, සෙංගමාලය , මූත්‍ර ගල්, මුත්‍ර අඩස්සිය ආදී රෝගයන්ට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා නීරමුල්ලිය ශාකයේ කොළ, මුල්, බීජ ඇතුළු පංචාංගයම භාවිතයට ගනී. මුත්‍රාශයේ ගල් ඇති අයට ලුණුවර පොතු, නීරමුල්ලිය මුල් කලං 6 බැගින් කෂාය කර බීම, පොල්පලා, නීරමුල්ලිය තැම්බූ ජලය සතියකට වරක් පමණ බීම මගින් එම රෝගයෙන් සහනය ලැබිය හැකිය. වැඩිහිටියන්ගේ කකුල් ඉදිමුන විට නීරමුල්ලිය කොළ තැම්බූ ජලයේ කකුල් බාහා තබමින් සේදීම හා තැම්බුණු කොළවලින් තැවීම සිදුකරයි. රුධිර ධාවනය වේගවත් කරන නිසා අධි රුධිර පීඩනය ඇති අයට අහිතකරයි. මුත්‍ර කාරක, කාමොද්දීපක, ඉදිමුම් නසන, ශුක්‍ර දුබලතාවන් නසන ආදී ගුණයන් සහිතයි.

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය සහ අන්තර්ජාලයෙන්

Share:

Friday, November 14, 2014

කොක්මොට [Kokmota] (Eriocaulon ceylanicum)

Eriocaulon උද්භිද ගණයට අයත් කොක්මොට යනුවෙන් හඳුන්වන දේශීය ශාක විශේෂ කිහිපයක් ඇති අතර එයින් ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහයෙහි විස්තර කර ඇත්තේ අප රටට ආවේනික ශාකයක් වන Eriocaulon ceylanicum ගැනයි. එය 2012 රතු දත්ත පොතට අනුව වඳවීයෑමේ තර්ජනයට ලක්වූ ශාකයක් ලෙස නම් කර ඇත. මෙයට අමතරව දේශීය උද්භිද විද්‍යා මූලාශ්‍රවල Eriocaulon quinquangulare නම් දේශීය ශාකය හීං කොක්මොට ලෙසත්  Eriocaulon setaceum, Eriocaulon sexangulare යන දේශීය විශේෂ දෙක කොක්මොට ලෙසත් හඳුන්වා ඇත. 

කොක්මොට ජලාශ්‍රිත පරිසරවල වැවෙන පඳුරු අකාර බහු වාර්ෂික ශාකයකි. බොහෝ විට ලංකාවේ කුඹුරුවල දක්නට ලැබේ. ජලය ප්‍රිය කරන ශාකයක් වූවද වගුරු බිම්වල හමු නොවේ. ඝනකම්, පටු රේඛීය ආකාර පත්‍රයක් දිග සෙ.මි. 12 දක්වා ද පළල සෙ.මි. 1-2 දක්වා ද වර්ධනය වේ. දිගු නටුවක් සහිත ඡත්‍ර අකාර පුෂ්ප මංජරිය ඉතා ප්‍රකටව දිස් වේ. අළු සුදු පැහැති පුෂ්ප මංජරියෙහි ජායාංගී සහ පූමාගී පුෂ්ප වෙන වෙනම පිහිටයි. එකම ශාකයෙන් පුෂ්ප මංජරි රාශියක් හට විට අලංකාරවත් ය. කුඩා පැළෑටියක් හෙයින් විසිතුරු ශාකයක් ලෙස බඳුනක වුවද වගාකර ගත හැකිය. කොක්මොට ශාක Eriocaulaceae උද්භිද කුලයට අයත් ය. 

කොක්මොට පුරාණයේ සිට ඖෂධ පිණිස භාවිතා කළ ශාකයක් බව පාරම්පරික වෛද්‍යවරු පවසති. අක්මා රෝග, පිලාව ඉදිමීම, සෙංගමාලය, මුත්‍ර දැවිල්ල, ශ්වේත ප්‍රදර, ශරීරයේ ඌෂ්ණාධිකබව, දැවිල්ල, රත්පිත්,පිපාසය, වාතරෝග, පාණ්ඩුව, පිත්රෝග, උන්මාද, අපස්මාරය, ප්‍රමේහ, ප්‍රදර, සෝමරෝග, ඇතුල්පතුල්වල දැවිල්ල ආදී රෝග රැසකට ප්‍රතිකාර කිරීමේදී සම්පූර්ණ කොක්මොට පැළෑටියම භාවිතයට ගනී. කොක්මොට ඉදිමුම් නසන, රුධිරය පිරිසිදු කරන, දැවිල්ල නසන, පණුවන් මර්ධනය කරන, අක්මාවට හිතකර ගුණයන් සහිතයි. 

සෙංගමාලට සහ පාණ්ඩු රෝගීන්ට කොක්මොට කැඳ බෙහෙවින් ගුණදායකය. කුඩා දරුවන්ගේ කුරුමිණි මාන්දම නම් රෝගයට කොක්මොට කොළ කැඳ උයා දෙයි. කුෂ්ට හා දද ආදිය නිසා ඇති වන දැවිලි සහිත තත්වයෙන් සහනය ලැබීමට වෙනත් ශාක යුෂ සමග මුසු කල කොක්මොට යුෂ ඉතා යහපත් ය. කොක්මොට තැම්බූ ජලයෙන් සේදීමෙන් දද හා කුෂ්ට ආදියේ දැවිල්ල පහව යයි. ඉන්දානිදේව්‍යාශරිෂ්ටය කොක්මොට යොදා නිපදවන ඖෂධයකි. කොක්මොට රසවත් ව්‍යංජනයක් සහ මැල්ලුමක් ලෙස සකසා ආහාරයට එක් කර ගත හැකිය. අවුරුද්දක් පමණ වයසැති කොක්මොට පඳුරු ගලවා මඩ ඉවත්වන තුරු හොඳින් සෝදා, අවශ්‍යතාවය අනුව අමුවෙන් හෝ වියළා ඖෂධ සඳහා භාවිතයට ගත හැකිය. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය , ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක කෘති
සේයාරූ_ මෙහි පලව ඇත්තේ කොක්මොට යනුවෙන් හඳුන්වන Eriocoulon sexangulare නම් දේශීය ශාකයේ ඡායාරූපයකි. උපුටා ගැනීම අන්තර්ජාලයෙන් 


Share:

Thursday, November 6, 2014

කොහොඹ (Azadirachta indica)

කොහොඹ ශක්තිමත් කඳක් හා විහිදී යන අතු සහිත අඩි 50-60 පමණ උසට වැඩෙන ශාකයකි. එහි පොත්ත දුඹුරු පාටය. ළපටි අතුවල පොත්ත සිනිඳුය. පත්‍ර තරමක් ළං ළංව පිහිටා ඇත. එවා පක්ෂවත්ය. එක් එක් පත්‍රයක ළා කොළ පාට සිනිඳු පත්‍රිකා ජෝඩු 2-8 දක්වා ඇත. පත්‍රයක අග්‍රස්ථ පත්‍රිකාවක් සහිතය. පත්‍රිකාවල හැඩය ලංසාකාර-දාත්‍රාකාරය. ඒවායේ දාරය දන්තූර-කරපත්‍රිකය. කක්ෂීය පුෂ්පමංජරි සංයුක්ත ඒකාක්ෂියකි. පුෂ්ප හටගන්නේ මාර්තු-මැයි කාලයේ ය. මල සුදුපාටය, කුඩාය, සුවඳවත්ය. එවා ද්වීලිංගිකය. දල ආයතය, ඵලය අෂ්ටිලයකි. එය තරමක් ගෝලාකාරය, සිනිඳුය, මොටය. එක් එක් ඵලයෙහි තනි බීජයක් තිබේ.

කොහොඹ බහුලව වැවෙන්නේ ලංකාවේ වියළි ප්‍රදේශවලයි. යාපනය. වව්නියාව, පුත්තලම, අනුරාධපුරය, ත්‍රිකුණාමලය හා හම්බන්තොට කොහොඹ ගස් බහුලව වැවේ. කොහොඹ ගසේ පොත්ත තිත්තය. කහට සහිතය. එයින්ද බොහෝ ඔෟෂධ තනනු ලැබේ. කොහොඹ කොළවල යුෂයද ඉතා තිත්තය. කහට සහිතය. එයින්ද බොහෝ ඖෂධ තනාගනු ලැබේ. කොහොඹ කොළවල යුෂය කෘමිනාශකයක් හා විෂබීජ නාශකයක් සේ ද යොදා ගැනේ. කොහොඹ ගසේ ලීයට කෘමීන්ගෙන් හානි සිදු නොවන නිසා බොහෝ කල් පවතී. කොහොඹ ශාකය මෙලියාසේ (Melliaceae) කුලයට අයත්ය.

ඖෂධීය වටිනාකම

සංස්කෘත වෛද්‍ය ග්‍රන්ථවල කොහොඹ හැඳින්වෙන්නේ "නිමිඛ", "පිවුමන්ද" හා "අරිෂ්ට"  යන නම්වලිනි. නිමිඛ (කොසඹ) හා මහා නිමිඛ (මහා කොහොඹ) යයි කොහොඹ දෙවර්ගයකි. කොහොඹ තිත්තය, සිසිල්ය. සෙම් රෝග, රක්ත දෝෂ, පිත්ත දෝෂ, කුෂ්ට හා වණ නසයි. නොපැසුණු වණ පැසවයි. පැසුණු වණවල සැරව පිට කරයි. පෙනහලු රෝග, උණ රෝග, ආහාර අරුචිය, කුරුමිණි හා පණු රෝග, වමන රෝග හා ඉදිමීමේ රෝග සුවපත් කරයි. ක්ෂය, විෂ, පිත්, දැවිල්ල හා වාතය පහ කරයි. මල බඳියි. කොහොඹ කොල ඇසට හිතකරය. කෘමි විෂ දුරු කරයි. වාතය වඩයි. මහ කොහොඹ තිත්තය. කුෂ්ට. රක්ත දෝෂ, උණ හා මී විෂ නසයි. 

කොහොඹ ඇටවලින් සාදා ගනු ලබන තෙල් කහ පාටය. කටුකය, තිත්තය. එහි අප්‍රිය ගඳක් ඇත. ඉන්දියාවේ බෙහෙවින් කොහොඹ තෙල් නිශ්පාදනය කෙරේ. ඒ ඖෂධයක්, කෘමිනාශකයක්, පහන් දල්වන තෙලක් ආදී වශයෙන් ප්‍රයෝජනයට ගනු පිණිසයි. කොහොඹ තෙල් වෙනත් තෙල් හා මේද සමග මිශ්‍ර කොට සබන් සාදනු ලැබේ. ගව ආදී සතුන්ගේ ශරීරයෙහි වසන මැක්කන් බඳු කෘමීන් පහ කිරීම හා එම සතුන්ගේ තුවාලවල මැස්සන් ඉහඳ තැබීම වැළැක්වීම සඳහා කොහොඹ තෙල් ආලේප කරනු ලැබේ. වණ, කුෂ්ට, දද හා සමේ කැසීම් ආදියට ප්‍රතිකාර වශයෙන් භාවිතා කරන තෙල් හා ආලේපන රාශියකට කොහොඹ තෙල් එකතු කෙරේ.

කොහොඹ කොළවලින් හා කොහොඹ තෙල්වලින් සාදා ගත් මිනිසාට හෝ පරිසරයට හානි නොවන ශාකමය කෘමිනාශක ඇතැම් රටවල භාවිතා කෙරේ. කොහොඹ ඇට කොටා වණ්ඩුවේ තම්බා මිරිකා තෙල් ලබාගත් පසු ඉතිරි වන රොඩු (මුරුවට) දිය කොට හොඳින් කලතා පෙරාගත් තෛලෝදය ඉතා හොද කෘමිනාශකයකි. මෙහි ගුණය හිරු එළියෙන් විනාශවන නිසා හිරු නැගෙන්නට පෙර ඉසීම වඩාත් යෝග්‍යයි. මේ තෛලෝදයෙන් පළඟැටියන්, පණුවන්, පිටිමකුණන්, මඳුරු කීටයයන්, ගොළුබෙල්ලන්, ගෙමැස්සන්, කුරුමිණියන් හා ජපන් කුරුමිණියන් මර්දනය කළ හැක. 

ධාන්‍ය වර්ග ගබඩා කරන විට ඒවාට කොහොඹ කොළ මිශ්‍ර කිරීමෙන් ඒවා පුස්, ගුල්ලන් හා කෘමීන්ගෙන් ආරක්ෂා කර ගත හැකි බව සනාථ වී තිබේ. මේ වන විට බටහිර රටවල පවා කෘමිනාශකයක් ලෙස  කොහොඹ තෛලෝදය භාවිතා කරයි.

“ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක“ කෘතිය ඇසුරිනි_
සරත් රණවීර සහ රේඛා රණවීර_
සේයා රූ_ අන්තර්ජාලයෙන් 



Share:

Tuesday, October 28, 2014

කිහිරි (Acacia chundra)

අඩි 8-12 අතර උසැති මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ ගසකි. එහි පොත්ත තද දුඹුරු පාටය. ළපටි රිකිලි දම් පාටය, සිනිඳුය, එහි කුඩා කටු ඇත. පත්‍රය සංයුක්තය. එක් එක් පත්‍රයේ පත්‍රිකා 40-60 දක්වා සංඛාවක් දක්නට ලැබේ. එම පත්‍රිකාවක් අඟල් 1/2 පමණ දිගය. ළං ළංව පිහිටා ඇත. සැප්තැම්බර් මාසයේ මෙම ශාකයේ මල් හට ගනී. එම මල් ළා කහ පාට හෝ රෝස පාටය. පුෂ්ප මංජරිය අඟල් 4 ක් පමණ දිගය. පුෂ්පය ද්වීලිංගිකය. එහි මණිය පුනීලාකාරය. ඵලය අඟල් 4 ක් පමණ දිග රනිලයකි. වේලුන විට එය පැළේ. රනිලයක බීජ 4-6 දක්වා ඇත. ඒවා ගෝලාකාරය. කොළ පාටට හුරු දුඹුරු පාටය. 

ලංකාවේ කිහිරි දක්නට ලැබෙන්නේ වියළි කලාපයේය. බලංගොඩට පහළින් තිබෙන බිම් තැන්න, උතුරු පළාතේ මන්නාරම හා වවුනියාව අතර ප්‍රදේශය යනාදියෙහි කිහිරි දක්නට ලැබේ. ඉන්දියාව, පාකිස්ථානය, බුරුමය හා නිවර්තනික අප්‍රිකාව යනාදී රටවල කිහිරි වැවේ. කිහිරි අරටුව රතු පාටය, ඉතා තදය, බරය, තිත්තය. කිහිරි Fabaceae කුලයට අයත් ශාකයකි. 

ඖෂධීය වටිනාකම

සංස්කෘත වෛද්‍ය ග්‍රන්ථවල කිහිරි හැඳින්වෙන්නේ “ඛදිර“ යනුවෙනි. මෙම ශාකයේ ප්‍ර භේද 5 ක් ඇත. ඛදිර, සෝමවල්ක, තාමූකන්ටක, විටිඛදිර, හා අරී ඒවාය. ඛදිර තිත්තය, ශීත වීර්ය ඇත්තේය. වා, පිත්, සෙම් සමනය කරයි. කුෂ්ට, ආම හෙවත් ආහාර නොදිරවීම නිසා හටගන්නා වාත රෝග, ඉදිමුම්, වණ හා කෘමි දෝෂ නසයි. සෙම් වියළවයි. මල බුරුල් කරයි. සෝමවල්ක ප්‍රභේදය ශ්වේත වර්ණයෙන් යුතුය. තිත්තය, කටුකය, කසටය, ඌෂ්ණ වීර්ය ඇත්තේය. ශීතපිත්ත, කඵ, වාත, වණ, රක්ත දෝෂ හා කුෂ්ට නසයි. 

තාමූකන්ටක ප්‍රභේදයේ ලීය රතු පාටය. කටුකය, කසටය, තිත්තය, ඌෂ්ණය. ආමවාත, රුධිර දෝෂ, වාත, වණ හා උණ නසයි. විටිඛදිර ලංකාවේ ඇතැම් පළාත්වල “ගුරුන්ද“ නමින් හැඳින්වේ. එය දුගඳින් යුතුය, කටුකය, ඌෂ්ණය, තිත්තය, ලේ දෝෂ, වණ විසප්පු, උණ, කුෂ්ට, උන්මාද සමනය කරයි. දත් රෝග නසයි. අරි ප්‍රභේදය තිත්තය, කසටය, රුධිර දෝෂ හා පිත් නසයි. 

ඛදිර ප්‍රභේදයෙන් ලබාගන්නා ද්‍රව්‍යයකට ලංකාවේ ජනයා “කයිප්පු“ යැයි ව්‍යවහාර කරති. කයිප්පු කටුකය, තිත්තය, ඌෂ්ණ වීර්ය ඇත්තේය, ආහාර ප්‍රිය කරයි, කුසගිනි වර්ධනය කරයි. වා සෙම් නසයි. ගෙල ආශ්‍රිත පීඩා (කණ්ඨ රෝග) හා වණ සුව කරයි. මේ ද්‍රව්‍ය බුලත් විට සමග කෑමට පැරණියෝ පුරුදු වී උන්හ. ඒ එහි ඇති යට කී ගුණ නිසාය. 

මූලාශ්‍ර_  "ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක" කෘතිය 
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන් 
Share:

Friday, October 24, 2014

කොටිකන් බැබිල (Sida rhombifolia)

අඩි දෙකක් පමණ උසට වැවෙන බහුවාර්ෂික ශාකයකි. ගස සෘජුය. බොහෝ අතු සහිතයි. අතුවල තාරකාකාර කේශර පිහිට ඇත. පත්‍රයක් අඟල් 1- 1 1/2 අතර දිගැතිය. පත්‍ර දාරයේ පහළ කොටස සම්පූර්ණය. ඉහළ කොටස දන්තූර කරපත්‍රිකය. පත්‍රයේ උඩු පැත්ත සිනිඳුය. යටි පැත්ත තරමක් බූව සහිතයි. මල් තනි තනිව කක්ෂවල පිපේ. නිපත්‍රිකා නොමැත. පුෂ්ප දිගින් අඟල් 0.75 පමණ වේ. කහ පාට පුෂ්ප පරවෙන විට සුදුපාට වේ. පුෂ්පයේ මණි පත්‍ර 5 කි. දල 5 කි. ඩම්බකෝෂය උත්තරය. බහුකෝෂ්ඨකය. ඵලය මේරූ විට පැළී ඵලිකා බිහිවේ. ඵලිකාවක තනි බීජයක් ඇත.  කොටිකන් බැබිල මල්වාසේ (Malvaceae) කුලයට අයත්ය.

ඖෂධීය වටිනාකම 

මෙම ශකය ලංකාවේ පාරවල් අද්දර පාළු බිම්වල බහුලව වැවේ. ලෝකයේ බොහෝ නිවර්තනික ප්‍රදේශවල මේ ශාකය හමුවේ. සෙම්, පීනස් හා ප්‍රතිශ්‍යා ආබාධවලදී ප්‍රතිකාර වශයෙන් යෙදෙන ඖෂධ පිළියෙළ කිරීමට කොටිකන් බැබිල ගනු ලැබේ. මේ හැර ගඩු, පිළිකා, ක්ෂයරෝගය, රක්තවාතය, අධික උණ, උදරාබාධ, ඔසප් චක්‍රයේ අක්‍රමවත්බව, පැපොල, දත් කැක්කුම සහ කැඩුම් බිඳුම් ආදි රෝග තත්වයන් සදහා ප්‍රතිකාර කිරීමට කොටිකන් බැබිල යොදා ගනී. මෙහි සම්පූර්ණ පැළෑටියම ඖෂධ පිණිස ගැනේ. තවද පත්තු, මැල්ලුම්, කෂාය හා තැවුම් පොට්ටනි හඳහා මේ ශාකයේ කොටස් භාවිතා කෙරෙයි. මෙරට වියළි පළාත්වල හමුවන තවත් කොටිකන් බැබිල විශේෂයක් වූ සීඩා රෙටූසා (Sida retusa) ශාකයෙන් හොඳ සවිමත් කෙඳි ලැබේ.

“ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක“ කෘතිය ඇසුරිනි_
සරත් රණවීර සහ රේඛා රණවීර_
සේයා රූ අනුග්‍රහය_  www.esc.nsw.gov.au lepidoptera.butterflyhouse.com.au 



Share:

Monday, October 20, 2014

කිරිපළු (Buchanania axillaris)

මෙය මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ දේශීය බහුවාර්ෂික ශාකයකි. සාමාන්‍යයෙන් අඩි 10-15 අතර උසැතිය. මෙම ශාකයේ ළපටි කොටස් සිනිඳුය. පත්‍ර සරලය. අඟල් 3-6 දක්වා දිගැතිය. ඒවායේ හැඩය ආයතය. පත්‍ර චර්මලය, සිනිඳුය, දිලිසෙන ස්වභාවයෙන් යුක්තය. පත්‍ර අග්‍රය තීව්‍රය. සම්පූර්ණය. පුෂ්ප කුඩාය, ද්වීලිංගිකය, සුදු පාටය, කුඩා කක්ෂීය සංයුක්ත ඒකාක්ෂවල පුෂ්ප තදබතව පිහිට ඇත. පුෂ්පයක දල පහකි. රේණු දහයකි. කීලය කෙටිය. මේ පුෂ්ප හට ගන්නේ අප්‍රේල් මාසයේය. 

ලංකාවේ පහතරට ප්‍රදේශවල මේ ශාකය විරලය. යාපනය, හල්දුම්මුල්ල, මොරවක් කොරලය, හන්තාන හා උඩපේරාදෙණිය යනාදී ප්‍රදේශවල කිරිපළු හමුවේ. මේ ශකය දකුණු ඉන්දියාවේද දක්නට ලැබේ. මෙරට වැවෙන කිරිපළු ශාකය ඉන්දියාවේ වැවෙන කිරිපළු ශාකයේ පත්‍රවලට වඩා ඝනය. එසේම ඵලයද වඩා ලොකුය. මෙහි ඵලය අෂ්ටිලයකි. එය අඟල් 1/2 පමණ දිගය. කිරිපළු Anacardiaceae කුලයට අයත් ශාකයකි. 

ඖෂධීය වටිනාකම

සංස්කෘත වෛද්‍ය ග්‍රන්ථවල “රාජායතන“, “ක්ෂීරි“, “ක්ෂීරවෘක්ෂ“ යන නම්වලින් කිරිපළු හැඳින්වේ. කිරිපළු මධුරය, පැසීමේදී ඇඹුල් වෙයි. වා, පිත්, මේහ නසයි. ආහාර රුචිය වඩයි, තෘප්තිකරය, හෘදයට හිතකරය, සිනිඳුය. කිරිපළු ශීතය, ශරීරයේ විවිධාකාර දැවිලි, අවසිහිය, කරකැවිල්ල, ලේ දෝෂ, තුන් දොස් කිපීමෙන් ඇති වූ දෝෂ සමනය කරයි.

මූලාශ්‍ර_ “ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක“ කෘතිය (සරත් රණවීර සහ රේඛා රණවීර)
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන් 







Share:

Thursday, October 16, 2014

කිරිඳි [Kiridi] (Coix lacryma-jobi)

මෙය අඩි 4 ක් පමණ උසට වැවෙන තෘණ පැළෑටියකි. මෙහි කඳ මෘදුය. බොහෝ අතු ඇත. පහළ ගැටවලින් මුල් ඇදේ. පත්‍රයක් අඟල් 5-18 දක්වා දිගැති වන අතර අඟල් 1 1/2 පමණ පළල්ය. පත්‍ර අග්ගිස්ස තීව්‍රය. පත්‍ර දාරය කරපත්‍රිකය. පුෂ්ප ඒකලිංගිකය. පූමාංගී සහ ජායාංගී පුෂ්ප එකම ඒකාක්ෂ පුෂ්ප මංජරියක පිහිටා තිබේ. ඵලය ගෝලාකාරය. අඟල් 1/4 පමණ දිගය. නිල් පාටට හුරු අළු පාටය. සිනිඳුය. ලංකාව, චීනය, මැලේසියාව, වියට්නාමය, කාම්බෝජය, ඉන්දියාව, පාකිස්ථානය, බංග්ලාදේශය, අප්‍රිකාව හා ඇමරිකාව යන රටවල කිරිඳි වැවේ. ලංකාවේ නැතත් යටකී රටවල කිරිඳි වවනු ලැබේ. ඔවුන් එම ඇට ගෙන පොතු ඉවත්කර ආහාරයක් හා ඖෂධයක් ලෙස ප්‍රයෝජනයට ගනී. කිරිඳි බත් හා කැඳ දිළිඳු රටවල ජනයා විසින් පාරිභෝජනය කෙරේ. කිරිඳි Gramineae කුලයට අයත් ශාකයකි. 

ඖෂධීය වටිනාකම

විවිධ රෝගාබාධ සදහා යොදන පත්තු, මැල්ලම්, බේත් පොට්ටනි හා ආලේප යනාදියටත්, බෙහෙත් තෙල් සිඳීමටත් කිරිඳි ගනු ලැබේ. කිරිඳි ඇට පොතු හැර ලබා ගත් කිරිඳි සහලින් පිසින කැඳ රෝගීව සිට සුවය ලබමින් සිටින අයට ගුණදායකය. ආමාශගත අජීර්ණ නසයි. දිරවීමට පහසුය. සැහැල්ලු ආහාරයකි. 

මූලාශ්‍ර_ ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක කෘතිය 
සේයා රූ_ davesgarden.com flowers.la.coocan.jp 



Share:

Sunday, October 12, 2014

කිඩාරම් [Kidaram] (Amorphophallus paeoniifoliu)

කිඩාරම්, කෝමය නමින් හඳුන්වන භුගත කඳක් හෙවත් අලයක් සහිත කුඩා දේශීය ශාකයකි.  ප්‍රකටව පෙනෙන විශාල පත්‍රයක පත්‍ර නටුව මීටර් 1.2 පමණ දිගට වර්ධනය වේ. කොළ පැහැති පත්‍ර නටුවෙහි සුදු පැහැති ලප දැකගත හැකිය. වරකට එක බැගින් වසරකට පත්‍ර එකක් හෝ දෙකක් පමණක් හට ගනී. පුෂ්ප මංජරිය තද දම් පැහැති ඡද ශුකියකි. එය කෙටි නටුවක් සහිත වන අතර ඵල හටගත් පසු මීටර් 0.5 දක්වා වර්ධනය වේ. ඝණ්ටාකාරය කොලපුවෙහි පිට පැත්ත ළා කොළ පැහැතිය. ඇතුලත තද දම් පැහැයක් ගනී. පුෂ්ප මංජරියෙන් දැඩි අප්‍රසන්න ගන්ධයක් වහනය වෙයි. ඵලය බදරියකි. මෙම උද්භිද කුලයටම අයත් වල් කිඩාරම් (Arisaema tortuosum) නමින් හඳුන්වන තවත් දේශීය ශාකයක් ඇති අතර එය පෙනුමෙන් කිඩාරම් ශාකයට තරමක් සමාන නමුත් විශාලත්වයෙන් කුඩාය. එයද අහාර සහ ඖෂධ සඳහා භාවිතා කරයි. වර්ණය අනුව රතු කිඩාරම් සහ සුදු කිඩාරම් යනුවෙන් ද වර්ගීකරණයක් ඇත. සංස්කෘතෙන් සූරණ නම් පාර්යායකින් හඳුන්වන කිඩාරම් Araceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාක විශේෂයකි.  

අර්ශස්, භගන්දර, ගුල්ම, ආර්ථව දෝෂ, ඉදිමුම්, ආහාර අරුචිය, කුසගිනි මදිකම, අක්මා රෝග, ප්ලීහා රෝග, පණු රෝග, කැස්ස. ඇදුම, මලබද්ධය, ඉරුවාරදය ආදී රෝග සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමට කිඩාරම් ශාකයේ අලය භාවිතා කරයි. කිඩාරම් කුෂ්ඨ නසන, රුචිකාරක, අග්නි වර්ධක, පණුවන් නසන ආදී ගුණයන්ගෙන් යුක්ත ය. වෘහත් සිංහනාද ගුග්ගුළුව, කාඞකායන මෝදයකය, සුරුණ මොදකය, අර්ශස් ගූඨාර රසය, බහුශාල ගූඩය කිඩාරම් භාවිතා කර නිපදවන ඖෂධයන් ය.

කිඩාරම් අර්ශස් රෝගයට ඉතාම ගුණදායන බව සඳහන්. අර්ශස් අංකුරවල ඇති රුධිර නාල හැකිලවීමේ විශේෂ ගුණයක් කිඩාරම්වල සතුව පවතී. මේදස්ග්‍රන්ථි (ගෙලෙහි ග්‍රන්ථි ඉදිමීම)  නම් රෝගය සඳහා කිඩාරම් අල ඉඟුරු සමඟ ඇල් දියෙන් අඹරා ගෑම සිදු කරයි. අර්බුදවලට මේරූ කිඩාරම් අල දීකිරි, ගිතෙල්, උක් හකුරු සමඟ අඹරා ආලේප කරයි. කිඩාරම් අල ගිතෙල් හෝ මී පැණි සමඟ අඹරා ආලේප කිරීමෙන් තදබල ආමවාත (ආරයිට්ස්) තත්වයේදී ඇති වන වේදනාව සමනය වෙයි. වල් කිඩාරන් කටුක, ඌෂ්ණ, කෘමීන් නසන. බඩවැලේ රුජා හා ආහාර අරුචිය නැති කරන ගුණයන් සහිත බව දක්වා ඇත. කිඩාරම්වල පවතින තීක්ෂණ, ඌෂ්ණ ගුණ නිසා ලේ කුපිත කරවන ස්වභාවයක් ඇති හෙයින් රත්පිත් හා කුෂ්ඨ රෝගවලින් පෙළෙන අයට හිතකර නොවන බව සඳහන්.

කිඩාරම් ගොබය රසවත් ව්‍යංජනයක් ලෙස පිළිලෙ කර ගත හැකිය. එය අරුචිය, සෙම, වාතය සහ අර්ශස් නසන ගුණයෙන් යුක්තයි. පාත්‍රයක හැඩය ගන්නා කිඩාරම් අලය තම්බා හෝ ව්‍යංජන ලෙස සකසා ආහාරයට ගත හැකිය. මෙම අල ඉන්දියානුවන්ගේ ජනප්‍රිය ආහාරයකි. අල ගැලවූ විගස භාවිතා කිරීමෙන් හා හොඳින් තම්බා නොගෙන ආහාරයට ගැනීමෙන් ආසාත්මිකතාවයන් ඇති විය හැකිය. එවැනි අවස්ථාවක දෙහි ඇඹුල් හෝ සියඹුලා යුෂ වැනි ඇඹුල් සහිත දෙයක් බීමට දීම, ඇහැල මල් යුෂ බීමට දීම වැනි ප්‍රතිකාරයක් කළ යුතුය. කිඩාරම් අල තම්බා කෑමට ගැනීම ගර්භණීන්ට සුදුසු නොවන බවට ගැමියන් අතර මතයක් පවතී. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය, ඔසුතුරු විසිතුරු සහ අන්තර්ජාලයෙන්
Share:

Wednesday, October 8, 2014

කුඩුවෙළඟ [Kuduwelaga] (Mallotus philippensis)

කුඩුවෙළඟ බොහෝ සේ අතු බෙදෙමින් මීටර් 15 ක් දක්වා උසට වැඩෙන දේශීය ශාකයකි. මෙය හම්පිල්ලක / කම්පිල්ලක / හම්පරිල්ල ආදී නම්වලින්ද හඳුන්වයි. ගසේ රිකිළි, ළා දලු හා පුෂ්ප මංජරිය බූව සහිතය. රළු ස්වභාවයකින් යුක්ත පත්‍රයක් සෙ.මි. 7.5-15 අතර දිගැති ය. පත්‍රය අණ්ඩාකාර හෝ අණ්ඩාකාර-ලන්සාකාරය. පත්‍ර දාරය සම්පූර්ණය. යාන්තමට දැති සහිතව හමුවන අවස්ථා ඇත. සුදු පැහැයට හුරු කහ පැහැයකින් යුත් පුෂ්ප කුඩාය. පුෂ්ප මංජරිය සෘජු ශුකියකි. පුෂ්පයක රේණු විශාල සංඛාවක් ඇත. ඵලය ස්ඵෝටිකාවකි. එය කුඩා රෝමවලිනුත්, රතු පාට රෙසින දුව්‍යකිනුත්, රතු පාට කුඩු විශේෂයකිනුත් වැසී ඇත. බීජ කළු පාටය. කුඩුවෙලඟ Euphorbiacae කුලයට අයත් ශාකයකි. 

කුඩුවෙළඟ ශාකයේ ඖෂධ සඳහා භාවිතා කරන ප්‍රධාන අංගය වන්නේ ගෙඩිය වටා පිහිටන රතු පැහැති කුඩු වර්ගයයි. ඒවා "කපිලි" යනුවෙන් හඳුන්වයි. ශාකයේ ගෙඩි හැර වෙනත් කොටස්වලින් ලබා ගන්නා රතු මිශ්‍ර කහ පාට කුඩු "කපිලා" යනුවෙන් හඳුන්වන අතර එයා ගුණයෙන් හීන බව දක්වා ඇත. මෙම කුඩු මධ්‍යසාරවල දියවන අතර ජලයෙහි දිය නොවේ. මේ කපිලා ඌෂ්ණ, සෙම හා වාත සමනය කරන, පිත වඩන ඖෂධයකි. ගුල්ම රෝග, උදරාබාධ, කුෂ්ඨ, ක්ෂත, වණ, අකලට හිසකෙස් හැලීම, මුත්‍ර ගල්, පණු රෝග ආදියට ප්‍රතිකාර කිරීමේදී මෙම කුඩු මෙන්ම ශාකයේ වෙනත් කොටස්ද භාවිතයට ගනී. කුඩුවෙළඟ රුධිරය පිරිසිදු කරන, මුත්‍රගල් සිඳලන, කුෂ්ඨ නසන, වාජීකරණ ආදී ගුණයන් සහිතයි. 

මූලාශ්‍ර_ ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක සහ ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති 
Share:
Powered by Blogger.

Followers

Recent Posts

Unordered List

Pages

Theme Support