දේශීය ඖෂධ ශාක හඳුනා ගෙන භාවිතාවන් ගැන දැනුවත් වෙමු

  • කෙකටිය [Kekatiya] (Aponogeton crispus)

    Aponogeton නම් උද්භිද ගණයට අයත් ශාක විශේෂ හයක් ලංකාවෙන් හමුවන අතර ඒ සියල්ල පොදුවේ කෙකටිය නමින් හඳුන්වයි.

  • ඇඹුල් දොඩම් [Embul Dodam] (Citrus aurantium)

    ඇඹුල් දොඩම් මීටර් 10 පමණ උසට වැඩෙන සිහින් අතු සහිත කුඩා ශාකයකි. ළපටි අතුවල සෙ.මි. 5-8 පමණ දිග තියුණු කටු පිහිටා තිබේ.

Friday, June 6, 2014

කප්පරවල්ලිය [Kapparawalliya] (Coleus amboinicus)

කප්පරවල්ලිය මාංසල පත්‍ර සහ කඳක් සහිත පඳුරක් ආකාරයට වැඩෙන බහුවාර්ෂික පැළෑටියකි. ශාකය පුරාම බූවක් දක්නට ලැබේ. කඳේ පහල ගැටවලින් මුල් හට ගනී. පත්‍ර පුළුල් අණ්ඩාකාරය. බුව සහිත පුෂ්ප මංරියක හට ගන්නා මල් රෝස දම් පැහැතිය. මැයි සහ ඔක්තෝබර් මාසවල මල් පිපිම සිදු වේ. කප්පරවල්ලිය ශාකයේ කඳෙහි සහ පත්‍රවල තෛල ග්‍රන්ථි පිහිටා ඇති අතර මෙහි කඳෙන් සහ විශේෂයෙන් පත්‍රවලින් සැර සුවඳක් වහනය වේ. කප්පරවල්ලිය Lamiaceae කුලයට අයත් ශාකයකි.

ක්ෂය රෝගය, ඉක්කා, උගුරේ ඇතිවන දැවිල්ල, ස්වාසනාලිකා ප්‍රදාහය, නිව්මෝනියාව, පැපොල, වසූරිය, ඇදුම, කැස්ස, මීමැස්මොර, අක්ෂි රෝග, අක්මා රෝග, කුසගිනි මදිකම, ආහාර අරුචිය, අතීසාරය, පාචනය, උදරයෙහි වාතය එකතුවීම, මුත්‍රා අඩස්සිය, මුත්‍ර ගල්, මුත්‍ර දැවිල්ල,පණු රෝග, මුඛ දුර්ගන්ධය ආදී රෝග තත්වයන් බොහෝමයකට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා විශේෂයෙන් කප්පරවල්ලිය ශාකයේ කොළත් ඇතැම් විට සම්පූර්ණ ශාකයමත් භාවිතයට ගනී.

කප්පරවල්ලිය පැණිය, කප්පරවල්ලිය ක්වාතය මෙම ශාක කොටස් යොදා නිපදවන ඖෂධයන්ය. උදර වේදනාවන්ට සහ අතීසාරයට කප්පරවල්ලිය කොළ කොටා වණ්ඩුවේ තම්බා මිරිකා ගත් යුෂ මේස හැඳි එකක් දෙහි ඉස්ස, මී පැණි සමඟ දීම ගුණ වේ. ඇදුම සහ ක්ෂය රෝගය සඳහා කප්පරවල්ලිය පැණිය ඉතා ගුණදායක බව සඳහන් වේ. කප්පරවල්ලිය කුසගිනි වඩවන, පණුවන් නසන, වේදනා නාශක ආදී ගුණයන් රැසක් සහිතයි.

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය, ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති සහ අන්තර්ජාලයෙන්

Share:

Tuesday, June 3, 2014

කළුදුරු (Nigella sativa)

කළුදුරු ශක්තිමත් වාර්ෂික ශාකයකි. අඩි 2-4 දක්වා සාමාන්‍ය උසැති එහි කඳ සෘජුය. පත්‍ර සිහින් ලෙස බෙහෙවින් බෙදී ඇත. සිත්කලු වූ පුෂ්පයෙහි දල වැනි වූ පතනශීල මණි පත්‍ර 5 ක් ඇත. දලවල කුහර සහිත නඛර හෙවත් නියපොතු වැනි අවයව දක්නට ලැබේ. 3-10 දක්වා සංඛ්‍යාවක් ඇති අණ්ඩප පාදස්ථ ප්‍රදේශයෙහි තනි කුහරයක් සාදමින් මේ නඛර සමග සම්බන්ධ වේ. කළුදුරු ඇට සුවඳවත්ය. කළු පාටය. ඒවායින් ඖෂධීය තෙලක් සිඳිනු ලැබේ. කළුදුරු ශාකය Ranunculaceae කුලයට අයත්ය. 

ඖෂධීය වටිනාකම 

කළුදුරු සැරය. ඌෂ්ණය. කුරුමිණි රෝග, පිත් රෝග, ඉදිමුම්, අජීර්ණ රෝග නසයි. ආහාර රුචිය ඇති කරයි. ඇසට හිතකරය. මල බැඳීම සිදුකරයි. විවිධ උණ, කුසගිනි අඩුකම හා ප්‍රතිෂ්‍යාදී රෝගයනට ප්‍රතිකාර කිරීමේදී කළුදුරු වෙනත් ඖෂධ වර්ග සමග යොදනු ලැබේ. ඇතැම් ප්‍රදේශවල ක්ෂුද්‍රජීවීන්ගෙන් සහ කාවුන් වැනි කෘමීන්ගෙන් ආරක්ෂා කරගනු පිණිස රෙදි අතරට කළුදුරු ඉසිනු ලැබේ. කළුදුරු ඇටවලින් සිඳගන්නා තෙල් විවිධ රෝගයන්ට ප්‍රතිකාර වශයෙන් භාවිතා කෙරේ. ගම්බද පළාත්වල තැඹිලි තෙල් හා පොල් තෙල් ආදියට කළුදුරු ඇට ස්වල්පයක් දමා පරණ කොට ඒ තෙල හිසට දැමීමේ පුරුද්දක් පවතී. බොහෝ විට ඊට සැවැන්දරා මුල් ටිකක්ද එක් කිරීමෙන් තෙල්වල ගුණය හා සුවඳ වැඩි කරනු ලැබේ.

ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක කෘතිය ඇසුරිනි_
සරත් රණවීර සහ රේඛා රණවීර
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන් 

  
Share:

Monday, June 2, 2014

සිවිය [Siviya] (Piper chuvya)

සිවිය විශාල ගස් මත පැතීරි වැඩෙන, බුලත්වලට බෙහෙවින් සමාන ආරෝහකයකි. තද කොළ පැහැති පත්‍රවල දිළිසෙන සුලු සිනිඳු මතුපිටක් පිහිටයි. ඒකාන්තරව පිහිටන සරල පත්‍ර දිග සෙ.මි. 20 සහ පළල සෙ.මි. 10 දක්වා වර්ධනය විය හැකිය. පත්‍ර නටුව කෙටි වීම සහ මධ්‍ය නාරටිය එක් පසකට බරව පිහිටීම සිවිය අනෙක් Piper විශේෂවලින් වෙන් කර හඳුනා ගත හැකි ලක්ෂණයකි. පුෂ්ප මංජරිය ශුකියකි. ජායංජගී සහ පූමංගි ශුකි එකම ශාකයේ වෙන වෙනම පිහිටයි. ඵලය බදරියකි. සිවිය Piperaceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාකයකි. 

සිවිය ඌෂ්ණ බවින් අධික ඖෂධයක් බවත් එහෙයින් පිත වර්ධනය කරන බවත් සඳහන්. ප්‍රතිශ්‍යා, පීනස, කැස්ස, ඇදුම, පණු රෝග, අධිමාන, ආහාර අරුචිය, අජීර්ණය, කුසගිනි මදිකම, අර්ශස්, අපස්මාරය ආදී රෝග සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමට සිවිය ශාකයේ දඬු, මුල් හා කරල් භාවිතා කරයි. සිවිය කුසගිනි වඩවන, පණුවන් නසන, වේදනාවන් සමනය කරන, අක්මාව උත්තේජනය කරන, සෙම නසන ආදී ගුණයන් සහිතයි. අපස්මාරයට සහ මායාවාතයට ප්‍රතිකාර ලෙස සිවිය කරල් චූර්ණය නස්‍ය කිරීම ප්‍රකට යෝගයකි. පිරිත් කොටුව සකස් කිරීමේදී වියට යටින් එල්ලීම සඳහා සිවිය කොළ භාවිතා කරයි. ඇතැම් විට සිවිය කරල් ගජ තිප්පිලි ලෙස හඳුන්වා ඇතත් එය මතභේදාත්මක කරුණක ලෙස සැලකේ. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය සහ ඔසුතුරු විසිතුරු 
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන් 
Share:

Sunday, June 1, 2014

මදුරුතලා [Madurutala] (Ocimum sp.)


තලා යනුවෙන්ද හඳුන්වන මදුරුතලා පඳුරක් ආකාරයට වර්ධනය වන කුඩා පැළෑටියකි. දේශීය Ocimum විශේෂ කීපයක් ඇතත් ප්‍රධාන වශයෙන් ගස් තලා / ඕ තලා (Ocimum gratissimum), හීං තලා / හීං මඳුරුතලා (Ocimum tenuiflorum)  සහ සුවඳ තලා (Ocimum americanum ) යන විශේෂ ගැන සඳහන් වේ. හීං මඳුරුතලා ශාකයේම දම් පැහැති කොළ සහිත ප්‍රභේදයක් ඇති අතර එය ක්‍රිෂ්ණ තුල්සි ලෙස හඳුන්වයි. එය හින්දු භක්තිකයින් පූජනීයත්වයකින් සලකනු ලබන ශාකයකි. ගස්තලා ශාකයේ පත්‍ර සහ පුෂ්පමංජරිය සාපේක්ෂව තරමක් විශාලය. සියළු මඳුරුතලා ශාකවල වාෂ්පශීලී සුගන්ධ තෙල් අඩංගුවන බැවින් ආවේනික සුගන්ධවත් බවක් පවතී. මඳුරුතලා ශාකය සතුව වාතය පිරිසිදු කිරීමේ සුවිශේෂී ගුණයක් පවතින හෙයින් නිවෙස් ආශ්‍රිතව රෝපණය කිරීම ශරීර සෞක්‍යයට යහපත් බව සඳහන්. එමෙන්ම මඳුරුතලා පැළ හොඳින් වියළාගෙන දිනපතා හවස නිවෙසේ දුම් අැල්ලීම මඟින් මඳුරුවන් පලවා හැරීමත් විශබීජ නාශනයත් සිදුවේ. ලංකාවේ ඇතැම් ප්‍රදේශවල ගැමියන් බුලත් වෙනුවට තලා වර්ග කෑමට ගනී. ඖෂධීය වටිනාකම් රැසක් සහිත මඳුරුතලා ශාක Lamiaceae කුලයට අයත්ය.

හදවත් රෝග, දියවැඩියාව, කොලෙස්ටරෝල්, මැලේරියාව, පිළිකා, කැස්ස, පීනස, ස්වාසනාලිකා ප්‍රදාහය, අතීසාරය, ආමාශයික රෝග, අක්මා රෝග, කන් කැක්කුම, වමනය, පණු රෝග, රක්තවාතය, ජනන්‍ය මූත්‍රල පද්ධතියේ රෝග, ආහාර අරුචිය, සර්ප විෂ, බඹර මීමැසි කූඩලු මඳුරු ආදී සතුන්ගේ දෂ්ඨන වැනි රෝග අවස්ථා රාශියක් සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමට මඳුරුතලා කොළ, මුල් , ඇට ආදිය යොදා ගන්නා බව සඳහන් වේ.

"මේ ශාකය තුළ පවතින වාෂ්පශීලී තෛලය නිසාම මදුරුතලා කොළ, මුල්, කඳ වැනි මෙහි සෑම අංගයක්ම ශරීරයේ අස්ථි, සන්ධි, වේදනා නැති කිරීමට ඉතාමත් ගුණදායකය. යමෙක් සන්ධි වේදනාවකින් පෙළෙනවා නම් මදුරුතලා පත්‍ර ඇල් වතුරෙන් අඹරා පත්තුවක් ලෙස වේදනාව ඇති සන්ධිය වටා ආලේප කරන්න. ඒමෙන්ම විවිධ සැරව ගෙඩි, විසප්පු, කුෂ්ඨ වැනි රෝග හටගත් අවස්ථාවකදී මදුරුතලා කොළ එළඟි තෙලෙන් සියුම් වෙන්න අඹරා සැරව ගෙඩි, විසප්පු මතුපිට ආලේප කරන්න. ඉන් පසු ඉක්මනින් පැසවා සැරව ඉවත් වී ඉක්මන් සුව වේ. ඒ වගේම තමයි සැරව ගලා පැසවන සුව නොවන තුවාල ඇති අය මදුරුතලා කොළ තම්බා නිවාගත් වතුරෙන් වාර කිහිපයක් ඒ තුවාල සෝදන්න. තුවාලවල පවතින විස වර්ග මෙහි පවතින රසායනික තෙල නිසා විනාශයට පත්වෙලා ඉක්මන් සුවය අත් වේවි. මදුරුතලා කොළ, ටංකන (පුස්කර) සහ ගෙන්දගම් (ශෝධිත ගෙන්දගම්) සමව අරගෙන ඒවා දෙහි යුෂෙන් හෝ ‍දොඬම් ඇඹුල්වලින් අඹරාගෙන දින කිහිපයක් කුෂ්ඨවල, දදවල ආලේප කරන්න. ඔබට එයින් ඉක්මන් සුවයක් අත් වේවී."

"ශරීරයේ ඇතුළතින් හටගන්නා රෝපීඩා සඳහාත් මදුරුතලා හොඳ ඔෟෂධයක්. ඒ අතර අද බහුතරයක් දෙනා මුහුණපාන ලෙඩක් තමයි සෙම රෝගය. නිරායාසයෙන් කටට සෙම එන රෝගයෙන් ගොඩක් දෙනා පීඩා විඳිනවා. එවන් සෙම් රෝගයෙන් පෙළෙන අය මදුරුතලා බීජ පත එකක් අරගෙන මුට්ටියකට දමා එයට වතුර පත හතරක් මිශ්‍ර කර පත එකක් වීමට සිඳුවා ගන්න. ඉන්පසු හොඳින් පෙරා උදේට පත භාගයයි සවසට පත භාගයයි දින කිහිපයක් බොන්න. සෙම් රෝගය නිට්ටාවටම සුව වේවි. ඒ වගේම ඔබට කෑම අරුචිය, උදරයේ දැවිල්ල, උදර වේදනා වගේ රෝග තත්ත්වයක් ඇති නම් මදුරුතලා කොළ ග්‍රෑම් 30ක් තරමක් වියළි ඉඟුරු ග්‍රෑම් 30ක් සමව අරගෙන සියුම්ව හොඳින් අඹරා කුඩා ගුළි 20ක් හදාගන්න. ඉන්පසු දිනපතා උදේ හවස ගුළිය බැගින් දින දහයක් ඒ ඔෟෂධීය ගුළිය ආහාරයට ගන්න. බඩේ අමාරු, කෑම අරුචිය, බඩ දැවිල්ල කියන මේ සෑම ලෙඩකටම එය ගුණය ලබා දෙන ඔසුවක්. මේ ඔෟෂධය ලොකු කුඩා වයස් භේදයකින් තොරව කිසිදු අතුරු ආබාධයක් නොමැතිව ආහාරයට ගන්න පුළුවන් ඔෟෂධයක්. මැලේරියාව වැනි උණ සඳහා දේශීය ආයුර්වේදය තුළ වඩාත්ම සුදුසු ඔෟෂධය තමයි මදුරුතලා. ඒ නිසා මැලේරියා රෝගීන්ට මදුරුතලා මුල්, විෂ්ණු ක්‍රාන්ති, අමු ඉඟුරු කළං 4 බැගින් ගෙන මුට්ටියකට දමා වතුර පත 7ක් එකට සිඳුවා පෙරා දින කිහිපයයක් උදේ සවස පත භාගය බැගින් බොන්න දෙන්න. මැලේරියා රෝගය සුවකර ගැනීමට ඒ ඔෟෂධීය කෂාය ඉතාමත්ම ගුණදායකයි."

"කුඩා දරුවන්ට කැස්ස, සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව, පීනස, ඇදුම වගේ රෝග හටගත් විටදී අපේ මවුපියන් දරුවන්ට විවිධ බටහිර ප්‍රතිකාර කරන්න පුරුදු වෙලා ඉන්නවා. කුඩා දරුවන්ගේ එවන් රෝග සඳහා කිසිදු අතුරු ආබාධයක් නොමැති ඔෟෂධයක් සාදාගන්නා හැටි සඳහන් වෙනවා. ඔබට එය නිවෙසේ සිටම සාදාගන්නා ආකාරය මම කියන්නම්. ඒ ඔෟෂධයේ නම "තුලසීපත්‍ර පැණිය". මේ පැණිය සාදාගන්නේ මෙහෙමයි. මදුරුතලා අමු කොළ අරගෙන හොඳින් පිරිසුදු කරලා කොටාගෙන එහි යුෂ මිරිකා පෙරාගන්න. මදුරුතලා යුෂ ප්‍රමාණය වගේ හරි අඩක් එයට සීනි මිශ්‍ර කරලා ළිපේ තබා පැණි පදමට එනතුරු රත් කරන්න. ඒ ආකාරයට මඳගින්නේ කකාරා ගත් තුලසිපත්‍ර පැණිය ළිපෙන් බා නිවුණු පසු වාතාශ්‍රය නොයන බෝතලයකට දමා මම පෙර සඳහන් කළ රෝග තිබෙන දරුවන්ට (වැඩිහිටියන්ටද කම් නැත) උදේ සවස තේ හැඳි එක බැගින් දිනපතා බොන්න දෙන්න. නාසයෙන් ලේ ගලන තත්ත්වයේ පීනසට වගේම කැස්සට, ඇදුමට, සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාවටත් මේ ඔෟෂධීය පැණිය ගුණදායකයි."

"පිළිකාව කියන්නේ අද වන විට බහුල වශයෙන් සමාජගතව පවතින රෝගයක්. පෙණහලු පිළිකා, අක්මා පිළිකාවලට අද වන විට අපේ රටේ අහිංසක ජනතාව අතරින් විශාල පිරිසක් ගොදුරුවෙලා. පෙණහලු සහ අක්මා ආශ්‍රිතව හටගත් පිළිකා සුව කිරීමටත් එවන් පිළිකා හටගැනීමේ අවදානම නැති කිරීමටත් ඇති ප්‍රබලතම ඔෟෂධයක් තමයි මදුරුතලා කියන්නේ. මදුරුතලා පත්‍ර මඳ පවනේ වියළාගෙන තරමක් කුඩු කරලා සුළං නොවදින බෝතලයකට දමා තේ කොළ වෙනුවට උණුවතුරින් මදුරුතලා කොළ තම්බා ඔබට පානය කරන්න පුළුවන්. එම ඔෟෂධීය උණුසුම් බීම පානයට ගැනීම තුළින් හටගත් පිළිකා සුව කරනවා වගේම පිළිකා හටගැනීමේ අවදානමත් තුරන් කරනවා."

"කලින් කලට සමාජයේ විවිධ වෛරස් උණ වර්ග හට ගනී. ඒ සෑම උණ රෝග තත්ත්වයකදීම ක්‍ෂණික වේදනා නාශක පෙති භාවිතයට නොගෙන ශරීරයට හිතකර දේශීය ඔෟෂධයක් මදුරුතලාවලින් සාදාගන්නා ආකාරයද ජේ‍යෂ්ඨ කථිකාචාරිනිය පැවැසුවාය. මදුරුතලා තම්බා පෙරාගත් වතුරට එනසාල් කුඩු ස්වල්පයක්, සීනි ස්වල්පයක් මිශ්‍ර කරලා බොන්න. ඇඟ පත වේදනා වෛරස් උණ තත්ත්වයන් එයින් නිට්ටාවටම සුව වෙනවා."

"ඒ වගේම තමයි අපේ තරුණ දරු දැරියන් මුහුණපාන ප්‍රධානම ගැටලුවක් තමයි කුරුලෑ වසංගතය. වෙළෙඳපොළේ ඇති විවිධ රසායනික ද්‍රව්‍යය මුහුණේ ආලේප කළාම සමට හානි වෙනවා වගේම එහි අතුරු ආබාධයක් ලෙසට කුරුලෑ හටගන්නවා. එවන් කුරුලෑ හටගත් අය දිනපතා උදෑසන මදුරුතලා කොළ කොටා ගත් යුෂ කුරුලෑවල ආලේප කර පැයක පමණ කාලයක් රැඳී සිට මුහුණ සෝදන්න. දින කිහිපයක් මේ ක්‍රියාව කරනවනම් ඔබට පැහැපත්, නිරෝගී, ලප කැළැල්, කුරුලෑ ද නැති දිදුලන සමක් ලබන්න පුළුවන්. යමෙක් සර්ප දෂ්ටනයකට ලක් වුණා නම් ප්‍රතිකාර සඳහා ගෙන යෑමට පෙර සර්පයා දෂ්ට කළ ස්ථානයේ මදුරුතලා කොළවලින් ගත් යුෂ ආලේප කර ප්‍රතිකාර සඳහා රැගෙන යන්න. විෂ රඳවා තබා ගැනීමේ හැකියාවක් ඒ තුළ පවතිනවා."

මූලාශ්‍ර_රාජගිරිය දේශීය වෛද්‍ය විද්‍යා ආයතනයේ ජේ‍ෂ්ඨ කථිකාචාරිනී එස්.කේ.එම්.කේ. හැරපත්දෙණිය මහත්මියගේ ලිපියක් ඇසුරින් සහ අන්තර්ජාලයෙන් 
ගස් තලා / ඕ තලා


Share:

Saturday, May 31, 2014

එරබදු [Erabadu] (Erythrina variegata)

ගැමි ව්‍යවහාරයේ එරමුදු යනුවෙන්ද හඳුන්වන එරබදු මීටර් 10 පමණ උසට වැඩෙන කටු සහිත මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ දේශීය ශාකයකි. සිනිඳු පොත්ත  අළු පැහැති ය. පත්‍රිකා 3 ක් සහිත සංයුක්ත පත්‍ර ඒකාන්තරව පිහිටා තිබේ. පත්‍රිකා පුලුල් ලෙස අණ්ඩාකාර සිට ඩෙල්ටාකාර ය. පත්‍රිකාවක් දිගින් සෙ.මි. 12 සහ පළලින් සෙ.මි. 11 පමණ වේ. පුෂ්ප මංජරිය සෙ.මි. 30 ක් පමණ දිග සෘජු ඒකාක්ෂයකි. දීප්තිමත් රතු පැහැයකින් යුත් මල් සෙ.මි. 6 පමණ දිග ය. මල් පිපෙන අවස්ථාවේ ගසේ කොළ තිබීමට හෝ නොතිබීමට හැකි ය. ඵලය නොපැලෙන ස්ඵෝටිකාවකි. එක් ඵලයක් තුල බීජ 3-8 සංඛාවක් පිහිටා තිබේ. බීජයක් මි.මි. 6 පමණ දිග ය. මෙම උද්භිද ගණයටම අයත් Erythrina fusca යන උද්භිද නාමයෙන් හඳුන්වන තවත් එරබදු වර්ගයක් ඇති අතර ඇති අතර එය යක් එරබදු නමින් හඳුන්වා ඇත. එරබදු වර්ග Fabaceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාක විශේෂයන් ය.  

අක්ෂි රෝග, ලිංගික බෙලහීනතාවය, කෂ්ටරජස්, කුෂ්ඨ රෝග, හොරි, පරංගි, දද, පණුකැවිලි, කරප්පන්, පණු රෝග, ආර්තව රෝග, වණ සහිත ඉදිමුම්, සන්ධි ඉදිමීම, උළුක්කු, ඇමැට්ටි, සර්ප විෂ ආදියට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා එරබදු ශාකයේ කොළ, පොතු, මුල්, ඇට, දළු ආදී පංචාංගයම භාවිතයට ගනී. එරබදු ඉදිමුම් නසන, වණ ශෝධනය කරන, රුධිරය පිරිසිදු කරන, පණුවන් නසන, මුත්‍රකාරක, වාජීකරණ, වේදනා නාශක ආදී ගුණ සහිතයි. 

අභිෂ්‍යන්ද නම් අක්ෂි රෝගයට එරබදු ගසේ සෙවෙල සහිත ඇතුලත පොත්ත රත්කර අඳුන් ලෙස එකතුකර, පිරිසිදු එළඟිතෙලෙන් අනා ගෑ යුතුය. ආර්තව වේදනාවට පොතු කෂාය දෙයි. වටපණු, පටිපණු හා කිරිපණු රෝග සඳහා අලුත් එරබදු කොළ යුෂ අවුස 2 ක් මී පැණියෙන් බීමට දිය යුතුය. එරබදු දළු මැල්ලුම හෝ කොළ ව්‍යංජනය ආහාරයට ගැනීම පණු රෝග සඳහා ප්‍රශස්ථ ප්‍රතිකාරයකි. එරබදු ඇට හොඳින් වේළාගෙන කුඩු කර තේ හැඳි 1ක ප්‍රමාණයක් උණු වතුර හා බීමෙන් ද පණු රෝග සුව වෙයි.  සන්ධි ඉදිමීමට එරබදු කොළ කොටා කහ, ලුණු දමා මලවා බඳී. ඉදිමුම් සහිත වණ සඳහා එරබදු කොළ සහ පොතු තම්බා සේදීම, කොළ සහ පොතු අමුකහ යොදා සියුම්ව කොටා මැල්ලුම් බැඳීම සහ පොතු ගලගා ප්‍රලේප එලීම සිදු කරයි. පීනසට ප්‍රතිකාර වශයෙන් හිසේ ගෑම සඳහා සිඳින තෙල්වලට යක් එරබදු කොළ යොදා ගනී. මාන්දමට එරබදු කොළ කැඳ ගුණදායක ඔසුවකි. 

එරබදු දලු මිටක් ගෙන හොඳින් තම්බා ඒ තැම්බුම් දියරින් තුවාල, කුෂ්ඨ, විසර ගෙඩි දිනපතා උදේ සවස දින කිහිපයක් සේදීමෙන් එම ආසාදන සියල්ලකින්ම මිදිය හැකියි. විෂ කටු ඇණුන විට එරබදු කොළ සහ දළු තැම්බූ වතුරින් සේදීමෙන් විෂ ඉවත්ව ගොස් තුවාලය සුව වේ. දියවැඩියාව ආදී රෝග නිසා දීර්ඝකාලීනව පවතින තුවාලවල කබොල්ල ඉවත් කර තුවාලය පිරිසිදු කිරීමට එරබදු දලු මී පැණියෙන් අඹරා තුවාලය මත බැඳිය යුතුය. දිනපතා උදේ සවස එරබදු පොතු කෂායක් ලෙස පත අට එකට සිඳුවා උදේට පත භාගයයි සවසට පත භාගයයි දින කිහිපයක් පානය කිරීමෙන් ආහාර අරුචිය, වමනය, කෑම නොදිරවීම, අර්ශස් දක්වා ආහාර මාර්ග පද්ධතිය ආශ්‍රිත සෑම රෝගයක්ම සුවකර ගත හැකියි. එය මානසික රෝග සහ මීමැස්මොර, නින්ද නොයෑම, අමතක වීමේ ස්වභාවය, නිතරම මුත්‍රා පිට කිරීමට සිදුවීම වැනි රෝග සඳහා ද ගුණදායක ඔසුවකි.  ස්ත්‍රීන්ගේ ප්‍රජනන පද්ධතිය ආශ්‍රිතව ඇති වන රෝග සහ කිරි දෙන මවුවරුන්ගේ කිරි වර්ධනය කර ගැනීමට එරබදු කොළ ස්වල්පයක් මුට්ටියකට දමා එයට වතුර පත අටක් දමා හොඳින් තම්බා පත එක පදමට සිඳුණු පසු උදේ සවස පත භාගය බැගින් දින කිහිපයක් පානය කළ යුතුය. එරබදු පොතු, හික් පොතු, කහ, ලුණු සමව දමා හොඳින් කොටා මලවා අස්ථි බිඳීම්, හන්දි උලුක්කු ඇති වූ ස්ථානයේ බැඳීමෙන් අස්ථි බිඳීම ඉක්මනින් සුව කර ගත හැකි වේ. එරබදු කොළ, රත්මල්, අරලු කළං 4 බැගින් ගෙන වතුර පත 8ක් මිශ්‍ර කර එය පත 1කට සිඳ ගෙන, පසුව පෙරා සීනි ග්‍රෑම් 500ක් එයට මිශ්‍ර කර පැණි පදමට එනතුරු කකාරන්න. හොඳින් කකාරා ගත් මේ ඔෟෂධීය පැණිය සුළං නොවදින බෝතලයකට දමා වරකට තේ හැඳි දෙකක් බැගින් දිනපතා උදේ සවස ආහාරයට දෙන්න. මෙය සති කිහිපයක් කළොත් කුඩා දරුවන්ගේ රතගාය, රත් දද, පලු ඉක්මනින් සුව වේ. මේ ඔෟෂධීය පැණිය සුරක්ෂිතව මාසයක් පමණ කාලයක් තබා ගන්නත් පුළුවන්. සිකනල්, ගෝනුසු වැනි සත්ත්ව විෂක් ශරීරගත වූ අවස්ථාවකදී එරබදු කොළ ඉස්ම දෂ්ඨ ස්ථානයේ වරින්වර ආලේප කිරීමෙන් විස නැසී යයි. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය සහ රාජගිරිය දේශීය වෛද්‍ය විද්‍යා ආයතනයේ ජේ‍ෂ්ඨ කථිකාචාරිනී එස්.කේ.එම්.කේ. හැරපත්දෙණිය මහත්මියගේ ලිපියක් ඇසුරින්
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන් 
යක් එරබදු
Share:

Friday, May 30, 2014

තිප්පිලි [Tippili] (Piper longum)


තිප්පිලි බුලත් අයත් වන Piper නම් උද්භිද ගණයට අයත් බුලත්වලට සමාන කොළ සහිත ශාකයකි. ලංකාවේ ඇතැම් පලාත් වලත්, ඉන්දියාවේ උතුරු - දකුණු ප්‍රදේශ වලත්, නේපාලයේත් බහුලව වැඩේ. මෙම ශාකයේ මව්බිම ඊසාන දිග ඉන්දියාව හෙවත් මගධ දේශය ලෙස සැලකේ. එබැවින් "මගධෝදභවා" යන නම තිප්පිලි වලට ව්‍යවහාර කරයි. මෙහි සිංහල නම වගපුල්ය. තිප්පිලි යන්න සංස්කෘතයෙන් බිඳී ආවකි. තිප්පිලි ශාකය කාෂ්ඨීය මූල පද්ධතියක් සහිත කාෂ්ඨීය නොවන වැල් ශාකයකි. ගැටවලින් මුල් අදිමින් පොළවට සමාන්තව වරධනය වේ. පැහැදිළි නාරටි සහිත පත්‍ර තලය මද වශයෙන් දිළිසෙන සුලුය. බොහෝවිට පත්‍ර වෘන්ත දක්නට නොලැබේ. පුෂ්ප මංජරිය ශුකියකි. එය මල් පිපී පරිනත වූ පසු තිප්පිලි කරල ලෙස හඳුන්වයි. තිප්පිලි ශාකයට සමාන එහෙත් ආධාරක ශාක මත වැවෙන සිවිය (Piper chaba) ශාකයේ කරල් ගජ තිප්පිලි ලෙස හඳුන්වා ඇතත් එය මතභේදාත්මක ය. ඇතැම් මූලාශ්‍රවලට අනුව ගජ තිප්පිලි යනු Araceae කුලයට අයත් Scindapsus officinalis නම් ශාකයේ කරල් ය. මෑතක සිට තිප්පිලි ලෙස ගස් තිප්ලිලි යනුවෙන් හඳුන්වන Piper sarmentosum නම් ශාකයක් බහුලව ඔසු පිණිස භාවිතා කරනු දක්නට ලැබේ. දිළිසෙන, තරමක් විශාල කොළ සහිත ගස් තිප්පිලි ශාකයේ තිප්පිලිවල තිබෙන ඔසු ගුණ නොමැති බවයි ජේෂ්ඨ වෛද්‍යවරුන්ගේ අදහස. ගස් තිප්පිලි ශාකයේ සේයාරුවක් පහත පල කර ඇත. තිප්පිලි Piperaceae කුලයට අයත් ශාක විශේෂයකි.

තිප්පිලි සෙම් රෝග සඳහා ගුණදායක ඖෂධයක් බව ඉතා ප්‍රකටය. එමෙන්ම ක්ෂය රෝගය, කැස්ස, උදරාබාධ, කුෂ්ට රෝග, හික්කා, කෘමි රෝග, ප්‍රවාහිකා, අර්ශස්, අම්ලපිත්ත හෙවත් ගැස්ට්‍රයිටීස් ආදී රෝග සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමේදී තිප්පිලි කරල්, මුල්, සහ සම්පූර්ණ ශාකයමත් යොදා නිපදවූ ඖෂධ භාවිතා කරයි. තිප්පිලි බඩගිනි ඇති කරයි. දිරවීම පහසු කරයි. තරමක් ඌෂ්ණාධික වන අතර කටුක රසයෙන් යුක්ත ය. වාත හා සෙම් රෝග නසයි. අමු තිප්පිලි සෙම වඩයි. ශීතය. වියලි තිප්පිලි පිත කෝප කරයි. කුඩා දරුවන්ගේ අජීර්ණ රෝග සඳහා, තිප්පිලි, කරපිංචා සහ අරළු සමව ගෙන සිහින්ව කොටා රෙද්දකින් හලා සාදාගත් චූර්ණය උණුදිය සමඟ පෙවීම ගුණදායක ය. සෙම් උණට තිප්පි කුඩු ලේහ කිරීම, ක්ෂය රෝගයට තිප්පිලි ගිතෙලින් බැද සහිඳ ලුණු සමඟ අඹරා කෑමට දීම, අම්ලපිත්තයට තිප්පිලි කඩු මෑ පැණි සමඟ කෑමට දීම තිප්පි භාවිතා කරන ප්‍රතිකාර කිහිපයකි. 

ගැමියන් බුලත් විට රසවත් කර ගැනීම සඳහා තිප්පිලි එකතු කර ගනී. තිප්පි මුල් හා ගම්මිරිස් මුල් කුඩුකර ගෙන එළකිරි සමඟ බීමට දීමෙන් තනකිරි වර්ධනය වන බව ගැමියන් සහ දේශීය වෙදැදුරන් අතර ප්‍රචලිතය. තිප්පිලි සෙම නසන, රුධිරය පිරිසිදු කරන, කෘමින් නසන, වේදනාව සමනය කරන ආදී ගුණයන් සහිතයි. 

මූලාශ්‍ර_  ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඔෟෂධ පැලෑටි කෘති 
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන්
ගස් තිප්පිලි (Piper sarmentosum)
Share:

Thursday, May 29, 2014

එනසාල් (Elettaria cardamomum)

කරඳමුංගු ලෙසද හඳුන්වන මෙය ලංකාව, ඉන්දියාව, බුරුමය හා මලයාව යන රටවල කඳුකර තෙත් වනාන්තර නිජබිම කොටගත් බහුවාර්ෂික පැලෑටියකි. එම රටවල මෙය වනගත පැලෑටියක් සේ වැවේ. එනසාල් ආර්ථික භෝගයක් ලෙස එම රටවල විධිමත්ව ද වවනු ලැබේ. අඩි 2000-5000 අතර උසැති අඟල් 60- 230 ත් අතර වර්ෂාපතනයක් ඇති ප්‍රදේශ එනසාල් වගාවට යෝග්‍ය වේ. මෙය පොළොව යට පිහිටි රයිසෝමයකින් මතුව අඩි 4-15 දක්වා ඉහල නගින ශාකයකි. කොළ අඩි 1-3 අතර දිගැතිය. ඉලිප්සාකාරය. සංයුක්ත ඒකාක්ෂවල මල් පිපේ. මල අඟල් 1 1/2 පමණ දිගු වන අතර සුදු හෝ ළා පලාවන් පැහැතිය. ද්වීලිංගිකය. ඵලය ස්ඵෝටිකාවකි. එහි හැඩය අණ්ඩාකාර හෝ ආයත වේ. එනසාල් කුළුබඩුවක් සේම ඖෂධයක් සේද වැදගත්ය. එනසාල් Zingiberaceae හෙවත් ඉඟුරු කුලයට අයත්ය. 

ඖෂධීය වටිනාකම

සංස්කෘත ග්‍රන්ථවල "ඒලා" හා "උපකුංචිකා" යන නම් වලින් එනසාල් හැඳින්වේ. ඖෂධීය වශයෙන් හීන් එනසාල් හා මහ එනසාල් යනුවෙන් දෙවර්ගයකි. හීන් එනසාල් සිසිල් ගුණ ඇත්තේය. සැහැල්ලුය, ආහාර රුචිය වඩයි, හෘදයට හිතය, වාතය නසයි, කුසගිනි වඩයි. මුත්‍ර අඩස්සිය, අර්ශස් හා සෙම් රෝග පහ කරයි. මහ එනසාල් තිත්තය, සැහැල්ලුය, ඌෂ්ණය, කුසගිනි වඩයි, සෙම් පිත්, වමනය හා පිපාසය නසයි. මුඛය, ශීර්ෂය හා ගුදය ආදී ස්ථානවල හටගන්නා රෝගවලට අන්‍ය ඖෂධ හා සමග යොදනු ලැබේ. එනසාල් කාමෝද්දීපකය. 

ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක කෘතිය ඇසුරිනි_
සරත් රණවීර සහ රේඛා රණවීර
Share:

Wednesday, May 28, 2014

උක් (saccharum officinarum)

නිරන්තරයෙන් උණුසුම් දේශගුණයක් හා අධික තෙතමනය ඇති ප්‍රදේශවල වැවෙන බහුවාර්ෂික ශාකයකි. පුරුක් සහිත දිග දණ්ඩක් ඇති මෙම ශාකයේ මුල් ඇදෙන්නේ පොළොව යට පිහිටි රයිසෝමයෙනි. පොළොවෙන් ඉහල ඇති කොටසින් කොළ, අංකුර, වෙනත් වර්ධක අවයව සහ ප්‍රජනක අවයව විකසනය වේ. උක් දඬුවක් සාමාන්‍යෙයන් අඩි 4-12 දක්වා දිගැතිය. විශ්කම්භය අඟල් 1-4 දක්වා වෙයි. උක් දණ්ඩක ඇති පුරුකක් අඟල් 4-10 දක්වා විය හැකිය. එක් පුරුකක් ගැටය හා පර්වය නම් කොටස් දෙකකින් යුක්තය. උක් පත්‍ර තලය දිගය, පටුය, ඊට පත්‍ර කොපුවක් ඇත. පත්‍රයක දිග අඩි 5-6 අතර වේ. පළල අඟල් 1-3 දක්වා විය හැක. උක් ගසේ මූල පද්ධතිය බෙදී යන මුල් විශාල සංඛාවකින් යුක්තය. 

නිවර්තනික ප්‍රදේශ වලදී උක් ගස්වල මල් පිපේ. එහෙත් ඇට සෑදෙන්නේ ඉතාම කලාතුරකිනි. මෙහි පුෂ්ප මංජරිය අඟල් 18 පමණ දිග පිහාටුවක් වැනි සංයුක්ත ඒකාක්ෂයකි. උක් වගාකරන්නේ මුල් අද්දවා ගත් පසු පොළොවට යට කෙරෙන කොටස්වලිනි. ඒවායින් අලුත් උක් ගස් පැලවේ. උක් වගාවට යෝග්‍ය දියළු ලොම් පසය. 

උක් වගාකරන රටවල් රැසකි. කියුබාව, ඉන්දියාව, ලංකාව, බාබඩෝස්, මුරුසිය, ග්වාතමාලා, එල්-සැල්වදෝර්, ආර්ජන්ටිනා, වෙනිසියුලා, එක්සත් ජනපදය, පාකිස්ථානය හා ෆීජී ඉන් සමහරකි.

ඖෂධීය වටිනාකම

සංස්කෘත වෛද්‍ය ග්‍රන්ථවල උක් “ඉක්ෂු“ යන නමින් හඳුන්වා ඇත. සුශ්‍රැත සංහිතාවෙහි උක් ප්‍රභේද දොලහක් දැක්වේ. රාජානිඝණ්ටුව නම් වෛද්‍ය ග්‍රන්ථයේ සීත, පුණ්ඩ්, කරංග, කෘෂ්ණා හා රක්ත යයි උක් පස් වර්ගයක් ගැන සඳහන් වේ. 

සීක උක් - ආහාර රුචිය ඇති කරයි, සෙම් හා මූත්‍ර වඩවයි, කුසගින්න වඩයි, පිත නිසා සිරුරේ හට ගන්නා දැවිලි නසයි.

පුණ්ඩු උක් - ඉතා මිහිරිය, සිසිල්ය, සෙම වඩයි, පිත් නසයි, ආහාර රුචිය ඇති කරයි, ශරීරය සන්තර්පණය කරයි. 

කරංග උක් - මිහිරිය, සිසිල්ය, ධාතු පෝෂණය කරයි, කුසගින්න වඩයි, පිත නිසා හට ගත් දැවිලි සුව කරයි. 

කෘෂ්ණ උක් - කළු පැහැතිය, මිහිරිය, හෘදයට හිතය, තුන් දොස් පහ කරයි, ශරීර ශක්තිය ඇති කරයි.

රක්ත උක් - මිහිරිය, ධාතු පෝෂණය කරයි, කුසගින්න වඩයි, පිත නිසා හට ගත් දැවිලි ගතිය පහ කරයි.

මුත්‍ර හටගැන්වීම සඳහා උක් යහපත්ය. රත්පිත, නාසයෙන් ලේ ගැලීම හා පාණ්ඩුව ආදියට දෙන බෙහෙත්වලට උක් පැණි යොදනු ලැබේ. ආසව, අරිෂ්ට, ලේහ, සෘත හා ක්වාථ ආදිය තැනීමේදී උක් පැණි හා උක් හකුරු භාවිත කෙරේ. 

ආයුර්වේදීය, දේශීය හා යුනානි යන වෛද්‍ය ක්‍රම වල උක් පැණි භාවිතා වන ඖෂධ රාශියකි. යකෘත් ප්‍රදාහය, කාමලාව ආදී රෝගවලින්ද පැපොල හා සරම්ප රෝග වලින්ද සුවය ලබන අයට සුවය ඉක්මන් කරනු පිණිසත් රෝගීව තිබූ යකෘතය ආදී අවයව පෝෂණය කරනු පිණිසත් උක් පැණි දෙනු ලැබේ. උක් පැණි ඖෂධ රාශියකට එකතු කෙරෙන ද්‍රව්‍යයකි. එය ප්‍රතිවාප සේ ගැනෙන ඔසු රුසක් තිබේ. උක් මධුමේහය හෙවත් දියවැඩියාව තිබෙන අයට අපථ්‍යයි.

ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක කෘතිය ඇසුරිනි
සරත් රණවීර සහ රේඛා රණවීර
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන්
Share:

Tuesday, May 27, 2014

දේශීය ඉඳි [Idi] (Phoenix pusilla)


දේශීය ඉඳි ශාකය අඩි 6-15 අතර උසට වැවෙන  තාල වර්ගයේ ගසකි. කඳ අපපතන පත්‍ර වලින් වැසී ඇත. දිග පක්ෂවත් කොළවල පටු පක්ෂක බොහෝය. මේ පක්ෂවල අග්‍රය ඉතා තියුණුය. ඇතැම් කොළවල මුල් කොටසේ ඇති පක්ෂක ඌන වී කටු බවට පරිවර්තනය වෙයි. පුමංගි හා ජායංගි ගස් වෙන වෙනම තිබේ. පහළට නැමී ඇති ශුකි නම් පුෂ්ප මංජරිවල කහ පාට මල් ඇත. ඵලය අඟල් 1/2 පමණ දිගය. රතු පාටය. ඉදුණු ඵලය තද දම් පාටය. ඇටය ඵලයට වඩා කුඩා වන්නේ ස්වල්ප වශයෙනි. පහතරට තෙත් ප්‍රදේශ වල මෙය සුලභය. දකුණු වෙරළබඩ ප්‍රදේශවල ද වැඩි වශයෙන් දක්නා ලැබේ. ඉන්දියාවේ මෙම ඉඳි ගස් රා පිණිස මදිනු ලැබේ. දේශීය ඉඳි ශාකයේ හොඳින් පැසුනු ජලයෙහි බහා තැබීමෙන් ඉක්මනින් ඉදීම සිදු වේ. ඉදුණ ඉඳි ගෙඩිවල මොලොක් කොටස කෑමට සුදුසුය. ඉඳි ගොබවලින් දර්ශනීය පැදුරු, තොප්පි හා පෙට්ටි ආදිය තනනු ලැබේ. සුප්‍රකට රට ඉදි හෙවත් Phoenix dactylifera මැද පෙරදිග රටවල වැවේ.  ඉඳි ගස Arecaceae කුලයට අයත්ය. 

‍ඖෂධීය වටිනාකම

සංස්කෘත වෛද්‍ය ග්‍රන්ථවල ඉඳි හඳුන්වා දී ඇත්තේ "ඛර්ජුරී", "ඛර්ජුරිකා" යන නම් වලිනි. ඒවායෙහි රාජ ඛර්ජුරී, දීප්‍යා ඛර්ජුරී, මධූ ඛර්ජුරී හා භූමි ඛර්ජුරී යයි ප්‍රභේද හතරක් දැක්වේ. ලංකාවේ වැවෙන ඉඳි ගස භූමි ඛර්ජුරී ප්‍රභේදයට අයත්ය. ඉන්දියාවේ ඉඳි ප්‍රභේද හතක් පමණ ඇත. පොදුවේ ගත් කල සියලුම ඉඳි වර්ග මිහිරිය, බරය, සිහිල්ය. ලේ පිත් සමනය කරයි. විෂ පහ කරයි. සිරුර පෘෂ්ටිමත් කරයි. හෘදයට හිතකරයි. ශක්ති වර්ධකය, ගත සන්තර්පනය කරයි. ධාතු ශක්තිය වඩවයි. අධික දාහය සහ පිත සමනය කරයි. 

ඉක්කාව, රත්පිත, පෙනහලු රෝග හා දැවිලි ආදී රෝගාබාධ සමනය කරනු පිණිස වෙනත් ඖෂධ සමග ඉඳි යුෂ, ඉඳි බඩ හා ඉඳි ඵල යොදනු ලැබේ. ඉඳි ගසෙන් ලබාගන්නා රා මුත්‍රකාරකය. සර්ප විෂෙන් මූර්ජා වූවන් බහා ලීමට පිළියෙළ කෙරෙන බෙහෙත් ඔරුවට, නාග, පොලොං, මී හා ජයපාල විෂ පහ කිරීමට, සියලු වස විෂ පහ කිරීමට හා බිඳුණු තැන් සන්ධි ගැන්වීමට යොදන ඖෂධ වලට මෙරට වැවෙන ඉඳි ශාකයේ බොඩ ගනු ලැබේ. සෙංගමාලය වැනි රෝගවලදී ඉඳි බොඩ කැඳ දීමෙන් සුවය ඉක්මන් වෙයි. 

ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක කෘතිය ඇසුරිනි
සරත් රණවීර සහ රේඛා රණවීර
Share:

Sunday, May 25, 2014

මාදං [Madan] (Syzygium Cumini)

මාදං ඉහලට මීටර් 26 ක් දක්වා ද වට ප්‍රමාණය මීටර් 3 ක් දක්වා ද වර්ධනය වන විශාල ප්‍රමාණයේ දේශීය ශාකයකි. වියළි කලාපයේ සුලභව හුමුවේ. විශේෂයෙන් දිය පහරවල් හා වැව් ඉවුරු ආශ්‍රිතව දැකගත හැකිය. මාදං වැව් ඉවුරුවල වැවීමට යෝග්‍ය ශාකයක් බව ඉපැරණි පිළිගැනීමකි. කඳෙහි මතුපිට පොත්ත ළා කහ - දුඹුරු විය හැකිය. ඇතුලත පොත්ත ඝණකම් වන අතර තන්තුමය වේ. පත්‍ර තලය කහ කොළ පැහැතිය. ඉලිප්සාකාර සිට අණ්ඩාකාර ලන්සාකාර වේ. බහු අක්ෂ පුෂ්පමංජරියක හට ගන්නා මල් සුදු පැහැතිය. කොළ පැහැති ඵලය හොඳින් ඉදුණුවිට දම් පැහැයක් ගනී. ඉදුණු ගෙඩි කුඩා දරුවන් ප්‍රිය කරන රසැති ගුණැති පළතුරකි. දැවමය වටිනාකම අතින් ඉහල මාදං ශාකය Myrtaceae කුලයට අයත් ය.


දියවැඩියාව, අතීසාරය, රත්පිත්, රක්ත ප්‍රදර, වණ, පණු රෝග, ක්ෂය රෝගය, වමනය, කැපුම් සීරීම්, මුඛ රොග, දන්ත රෝග, ඇස් රෝග, පිලිස්සීම් වැනි රෝග අවස්ථා ගණනාවක් සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමට මෙම ශාකයේ කොළ, දළු, පොතු, ගෙඩි, ඇට ආදිය යොදා තැනූ ඖෂධ භාවිතා කරයි.

දියවැඩියාවට මාදං ඇට චූර්ණය සහ මාදං ඇට වියළා රන්වන් පැහැ වන තුරු කබලේ බැද කුඩු කර කෝපි මෙන් පානය කිරීම ගුණදායකය. එයටම මාදං පානය සහ පොතු කෂාය යෙදිය හැකිය. මාදං පොතු තම්බා ගත් කෂායෙන් කට සේදීමෙන් මුඛ රෝග රැසක් සුව වෙයි. පිළිස්සුම් තුවාලවලට පොතු පුලුස්සාගත් අළු තල තෙල් සමඟ මිශ්‍රකර ආලේප කරයි. මෙම පොතු තැම්බූ වතු තුවාල සේදීමට භාවිතා කරයි. මාදං දලු යුෂ ආලේප කිරීමෙන් කැපුම් සීරුම් තුවාල ඉක්මනින් සුව වෙයි. කොළ දලු යුෂ මී පැණියෙන් දීමෙන් වමනය නවතී. මාදං පොතු දන්තාලේප නිපදවීමට යොදා ගනී. මෙම කොළවලින් නිස්සාරණය කර ගන්නා සුගන්ධ තෙල් රසකාරයක් ලෙස භාවිතා කරයි. මාදං ආහාර රුචිය ඇති කරවන, කුසගිනි වඩවන, අක්මාව උත්තේජනය කරන ආදී ගුණ සහිතයි.

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය සහ ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති 

Share:
Powered by Blogger.

Followers

Recent Posts

Unordered List

Pages

Theme Support