දේශීය ඖෂධ ශාක හඳුනා ගෙන භාවිතාවන් ගැන දැනුවත් වෙමු

  • කෙකටිය [Kekatiya] (Aponogeton crispus)

    Aponogeton නම් උද්භිද ගණයට අයත් ශාක විශේෂ හයක් ලංකාවෙන් හමුවන අතර ඒ සියල්ල පොදුවේ කෙකටිය නමින් හඳුන්වයි.

  • ඇඹුල් දොඩම් [Embul Dodam] (Citrus aurantium)

    ඇඹුල් දොඩම් මීටර් 10 පමණ උසට වැඩෙන සිහින් අතු සහිත කුඩා ශාකයකි. ළපටි අතුවල සෙ.මි. 5-8 පමණ දිග තියුණු කටු පිහිටා තිබේ.

Thursday, July 23, 2015

මී [Mee] (Madhuca longifolia)

මී මල් 
දේශීයව මී යනුවෙන් හඳුන්වන Madhuca උද්භිද ගණයට අයත් ශාක විශේෂ 7 පමණ හමුවන අතර එයින් විශේෂ 4 ක් අප රටට ආවේනික වේ. මෙම ලිපියෙන් සාකච්ඡා කරනුයේ එයින් ප්‍රකටම ශාකය ලෙස සැලකිය හැකි මී / තෙල් මී යනුවෙන් හඳුන්වන Madhuca longifolia ගැනයි. මී සෘජු කඳක් සහිතව මීටර් 20 පමණ ඉහලට වර්ධනය වන දේශීය ශාකයකි. මෙහි නොමේරූ කොළවල සහ ලපටි කොටස්වල සියුම් බූවක් දක්නට ලැබේ. ඝණකම් පොත්ත අළු පැහැතිය. මී මල් කහ සුදු පැහැති වන අතර ජුනි, ජූලි මාසවල හටගනී. කොළ කහ පැහැති ඵලය තුල දූඹුරු පැහැති දිළිසෙනසුලු බීජ ඇත. මී මෙරටදී හමුවන පරිසර හිතකාමී ශාක අතර ද මුල් තැනක් ගනී. මී ගස ගොවිතැනේදී බොහෝසේ ප්‍රයෝජනවත්ය. මෙහි කොළ අගනා පොහොරකි. කුඹුරු අද්දර බහුලව හමුවන මී ගස්වල ගෙඩි කෑමට සහ මල් පැණි ඉරීමට එන වවුලන්ගේ මළපහ ද කුඹුරට පොහොර සපයයි. කෘෂිකාර්මික පරිසර පද්ධතියකට මී සහ කුඹුක් ශාකවල ඇති ප්‍රයෝජන කෙතරම්ද යන්න කොලට් සේනානායක මහතාගේ "ගොවිගම බත්ගම නැකැති යකුන්නේ" කෘතිය කියවීමෙන් දැනගත හැකිය. මී Sapotaceae කුලයට අයත් ශාකයකි.

ගැමියන් පිපෙන අවස්‌ථාවේ දී නෙළා ගන්නා මී මල් භාවිතාකර රසවත් අතුරුපසක් වන මී මල් හැලප සාදාගනී. නැවුම් මී මල් මිරිකා ගැනීමෙන් හෝ මී මල් තම්බා මිරිකා සිඳුවා මී මල් පැණි සාදා ගත හැකිය. මී ඇටවලින් සිඳගන්නා මී තෙල් ආහාර සඳහා මෙන්ම ඖෂධ සඳහාද භාවිතා කරයි. පැරැන්නන් නිවෙස්වලට ආලෝකය සපයාගැනීම සඳහා මී තෙල් පහන් භාවිතා කර ඇත. මී තෙල් සිඳගත් පසු ඉතිරි වන පුන්නක්කු මී මුරු ලෙස හඳුන්වන අතර ඒවා ඖෂධ සෑදීම සඳහාත් සත්ව ආහාර ලෙසත් භාවිත කරයි. මී ගෙඩියේ ඇට ඉවත් කර පොත්ත රැස සිහින්ව කපා තම්බා දිය පෙර අගනා ව්‍යංජනයක්‌ ද ගැමියෝ පිසගනී.

රක්තවාතය, චර්ම රෝග, වාත රෝග, අතීසාරය, ග්‍රහණි රෝග, ක්ෂය රෝගය, ඇදුම, මුත්‍ර අඩස්සිය, සර්ප දෂ්ටන, උගුරේ ආබාධ, කැඩම් බිඳුම්, ඉක්කා ආදී රෝග අවස්ථාවන් රැසක් සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමේදී මී ශාකයේ කොළ, පොතු, මුල්, ඇට, මල් සහ අරටුව යනාදිය භාවිතා කරයි. මී තෙල් චර්ම රෝග, වාත රෝග සහ වේදනා සමනය කරයි. මී මල් මෝදක, මධුකාසවය, මී මල් යොදාගෙන නිපදවන ඖෂධයන් ය.

මූලාශ්‍ර_ ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති සහ අන්තර්ජාලයෙන් 
සේයාරු_ අන්තර්ජාලයෙන් 



Share:

Monday, July 20, 2015

සමන්පිච්ච [Samanpichcha] (Jasminum officinale)


සමන්පිච්ච හෙවත් දෑසමන් සුවඳැති මල් අතරින් අග්‍ර යැයි බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ සඳහන් වේ. එමෙන්ම එය හින්දූන්ද පූජනීයත්වයෙන් සලකනු ලබන මලකි. අප රටේ ගෙවතුවල සුලභව හමුවන මෙය බහුවාර්ෂික කාෂ්ඨීය වැල් ශාකයකි. වැල කප්පාදු කිරීමෙන් පඳුරක් ආකාරයට ද සකසා ගත හැකිය. පත්‍ර සහ ළපටි අතු තද කොළ පැහැතිය. මේරු කඳ අළු පැහැතිය. පක්ෂවත් පත්‍ර සම්මුඛව පිහිටා තිබේ. මල් ඉතා සුගන්ධවත් ය. මල්වල වර්ණය අනුව වර්ග දෙකක් දක්නට ලැබේ. මල් කැකුල ලා දම් පැහැති වර්ගය දෑසමන් ලෙස හඳුන්වන අතර තරමක් දුර්ලභ ය. එම මල පිපුණු පසු දළ (පෙති) යටි පැත්තෙහි ලා දම් පැහැයෙන් දැක ගත හැකිය. සුලභව හමුවන්නේ සම්පූර්ණ මල සුදු පැහැති වර්ගයයි. දෑසමන් සුවඳ විලවුන් කර්මාන්තයෙදී සුගන්ධ තෙල් සැදීමට බහුලව යොදා ගනී. සමන්පිච්ච Olacaceae කුලයට අයත් ශාකයකි.

මුඛ රෝග, දන්ත රෝග, වණ, කුශ්ඨ, මුත්‍ර අඩස්සිය, කණ් කැක්කුම, ආර්තවයේදී ඇතිවන සංකූලතාවයන්, ඉරුවාරදය, දියවැඩියාව ආදී රෝග අවස්ථා සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමේදී මෙම ශාකයේ කොළ, මල්, මුල් ආදිය භාවිතා කරයි. සමන්පිච්ච සෙම් රෝග හා පිත් රෝග සමනය කරයි. මෙම ශාකයේ කොළ තම්බා ගත් ජලයෙන් තම මුව සේදිමෙන් මුඛ රෝග සුවවෙයි. විශේෂයෙන් ම දත් මුල් දියවන අයට සමන් පිච්ච කොළ තැම්බූ වතුරෙන් කට සේදිමෙන් එම පීඩාව මගහරවා ගත හැක. තව ද සමන් පිච්ච කොළ සහ මුල් යන දෙවර්ගයම තම්බා ගත් ජලයෙන් තුවාල සේදීමෙන් තුවාලවල කැසීම නැති වී තුවාල හොඳින් පිරිසිදු වේ. කොළ තම්බා ගත් ජලය කුෂ්ඨ නැසීමට ද යෝග්‍යයි. මල් මද පවනේ වේලා සූකිරි මිශ්‍රකර කුඩු කර තේ හැඳි එකක්‌ රාත්‍රී කාලයේ දී ජලයට මිශ්‍රකොට පානය කිරීමෙන් ශරීරයේ ධාතු බලයත් මතක ශක්‌තියන් වර්ධනය වන බව සඳහන්. කාන්තාවන් ගේ මාසික ක්‍රියාවලියේ දි හරිහැටි රුධිරය පිට නොවන්නේ නම් එසේ ම වේදනාව ඇති විට සමන් පිච්ච මල් , මුල් කෂාය කර පානයට දීම හිතකර වේ. මෙම මල් පරවීමට ප්‍රථම නෙලා ගත යුතුය.

එමෙන්ම ඇසේ කබ එකතු වීම, ඇස් රතුවීම, ඇස් රුදාව වැනි අක්ෂි රෝග අවස්ථා වලදී සමන්පිච්ච මල් යෙදූ වතුරින් ඇස් සේදීමට මෙරට ගැමියන් පුරුදුව උන්හ. ඒ සමන්පිච්ච මල්වල ඇති විශබීජ නාශක ගුණය ඔවුන් දැන සිටි නිසා විය යුතු ය. අද ද අක්ෂි රෝගවලින් සහනය ලබා ගැනීමට එවැනි දෑ භාවිතා කරයි. තවද ශරීරයේ දුඟද නැති කිරීම සඳහා සමන්පිච්ච මල් යෙදූ වතුරින් ඇඟ සේදීම ද, බිළිදුන් නාවන වතුරට සමන්පිච්ච මල් එකතු කිරීම ද ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල දැනුදු දක්නට ලැබේ. සමන්පිච්ච විෂබීජ නාශක, රුධිරය පිරිසිදු කරන, මුත්‍රකාරක, වාජීකරණ, වේදනා නාශක ආදී ගුණයන්ගෙන් සමන්විතයි.

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය සහ වෙනත්   



Share:

Friday, July 17, 2015

ඇට්ටමුරා / ඇටඹුරු [Ettamura / Eetaburu] (Fagraea ceilanica)


දේශීයව ඇටඹුරු යනුවෙන් හඳුන්වන ඖෂධ පිණිස ගන්නා ශාක විශේෂ දෙකක් හමුවෙයි. මෙම ලිිපියෙහි විස්තර වන ශාකයට අමතරව Opiliaceae උද්භිද කුලයට අයත්  Cansjera rheedii නම් තියුණු නොවන කටු සහිත කාෂ්ඨීය වැල් විශේෂයද ඇටඹුරු යනුවෙන් හඳුන්වා ඇත. මෙම විශේෂ දෙකටම ඇටමුරු යනුවෙන්ද ව්‍යවහාර කරයි. මෙහි සඳහන් වර්ගය බොහෝ විට ආධාරයක ශාකයක් මත හෝ පර්වත පැළුම් ආශ්‍රිතව පඳුරක් ලෙස වැවෙන බහුවාර්ෂික ශාකයකි. පත්‍ර තරමක මාංසල ස්වභාවයක් ගනී. ලා කහ පැහැති අලංකාරවත් මල් පුනීලාකාර හැඩයෙන් යුක්ත ය. අළු පැහැති ඵලය කුරුල්ලන් වැනි සතුන් ආහාරයට ගැනීමෙන් විසිරී යන බීජ මඟින් ව්‍යාප්තිය සිදු වේ. මෙම ශාකය Opiliaceae කුලයට අයත් ය. 



ඇට්ටමුරා දේශීය වෙදකමට අන්‍යවූ ඖෂධයකි. පැරණි දේශීය කැඩුම් බිඳුම් වෙදකමේදී කැඩුණු ඇට පෑස්සීමට ගන්නා ප්‍රධාන ඖෂධය බව කිරිඇල්ලේ ඥාණවිමල හිමියන්ගේ දේශීය වෛද්‍ය ශබ්දකෝෂය කෘතියෙහි සඳහන්වේ. ඇට්ටමුරා තිස්පෑ හන්දි බෙහෙතට ගන්නා ප්‍රධාන ද්‍රව්‍යයකි. එමෙන්ම දේශීය කැඩුම් බිඳුම් වෙදකමේදී තෙල්, පත්තු, මැල්ලුම් ආදී සෑම අවස්ථාවකදීම ප්‍රයෝජනයට ගැනේ. ගැමියෝ මෙම කොල තම්බා ආහාරයට ගෙන ඇත. ඇට්ටමුරා වාත නාශක ගුණ සහිතයි.



මූලාශ්‍ර_  දේශීය වෛද්‍ය ශබ්දකෝෂය සහ ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති 
Share:

Monday, July 13, 2015

පත්පාඩගම් [Pthpadagam] (Oldenlandia corymbosa)

ඉන්දියානු ආයුර්වේදයේ එන "පර්පටක" සඳහා මෙරටදී භාවිතා කරන ප්‍රමුඛ ශාක දෙකෙන් එකක් වන්නේ පත්පාඩගම්ය. දේශීය ශාකයක් වන මෙය වෙදකමට සම්බන්ධ මූලාශ්‍රවල පත්පාඩගම් යනුවෙන් හඳුන්වා තිබුන ද මෙරට උද්භිද විද්‍යා මූලාශ්‍රවල හඳුන්වා ඇත්තේ "වල් පත්පාඩගම්" නිමිනි. පැපිළිය යනුවෙන්ද හඳුන්වන පත්පාඩගම් පොළවට සමාන්තරව වැවෙන කුඩා වාර්ෂික පැළෑටියකි. බිම දිගේ සෙ.මි. 50 පමණ දුරට වර්ධනය වන මෙහි සම්මුඛව පිහිටන සරල පත්‍රයක් සෙ.මි. 3 ක් පමණ දිගුය. පුෂ්ප මංජරියක හට ගන්නා කුඩා මල් සුදු පැහැතිය. ඵලය ස්ඵෝටිකාවකි. පත්පාඩගම් Rubiaceae කුලයට අයත් ශාකයකි. 

පර්පටක ලෙස මෙම ශාකයට අමතරව උද්භිද විද්‍යා මූලාශ්‍රවල පත්පාඩගම් යනුවෙන් හඳුන්වන Mollugo cerviana නම් දේශීය ශාකය ද මෙරටදී භාවිතා කරයි. එමෙන්ම සුළුනයි (Rungia repens) මයාණි (Justicia procumbens) Polycarpaea corymbosa නම් දේශීය ශාකය සහ Hedyotis corymbosa නම් මෙරට වැවෙන ශාකයක් ද පර්පටක වෙනුවට භාවිතා කිරීමට සුදුසු බව අන්තර්ජාල මූලාශ්‍රවල සඳහන් කර ඇත. 

සෙංගමාලය, රක්තපිත්ත, වාතරක්ත, කුෂ්ඨ ආදී චර්ම රෝග, උණ, මානසික අවපීඩනය, මුත්‍ර අඩස්සිය, කරකැවිල්ල, සිහිමඳ වීම ආදී රෝග සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමේදී දේශීය සහ ඉන්දියානු වෙදකමේදී මෙම සම්පුර්ණ ශාකයම භාවිතා කරයි. එමෙන්ම වෙනත් රටවල වෛද්‍යක්‍රමවල වෛරස් ආසාදන, පිළිකා, තුවාල, කුරුලෑ, ගෙඩි, ඇපෙන්ඩිසයිටිස්, ස්වාසනාළිකා ප්‍රදාහය, බඩවැල් ආශ්‍රිත රෝග, සෙංගමාලය අතුළු අක්මා රෝග, අක්ෂි ආබාධ, රුධිර වහනය, දත් කැක්කුම ආදී රෝග රැසක් සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමේදී යොදා ගන්නා බව ද සඳහන් වේ. පත්පාඩගම් උණ සමනය කරන, මුත්‍රකාරක, කුසගිනි වඩවන, විෂබීජ නසන, රුධිර වහනය වලක්වන ගුණ සහිතයි. වාර්ෂික පැළෑටියක් හෙයින් ශාකයම ගලවා වියළා සංරක්ෂණය කර තබා භාවිතයට ගත යුතුය.

පත්පාඩගම් කෂාය පිත නිසා හට ගන්නා උණට බෙහෙවින් ගුණදායකය. එය උදරාබාධ සඳහා ද ප්‍රතිකාරයකි. පත්පාඩගම් ඒකීය ඖෂධයක් ලෙස ස්වරස, කල්ක, ක්වාත, ශීතකෂාය, චූර්ණ හා තරලසාර ලෙස නොයෙක් රෝගයන්හි භාවිතා කරයි. 

මූලාශ්‍ර_ ආයුර්වේද ඖෂධ සංග්‍රහය සහ අන්තර්ජාලයෙන්
විශේෂ ස්තුතිය_ ජේෂ්ඨ ආයුර්වේද වෛද්‍ය සචින් ජයනෙත්ති මහත්මාට
Share:

Thursday, July 9, 2015

රතු කිඹුල්වැන්න [Ratu Kibulwenna] (Persicaria barbata)

මෙම Persicaria barbata ශාකය හරුණු විට රතු කිඹුල්වැන්න නමින් හඳුන්වන තවත් ශාක ඇත. මෙය සුදු කිඹුල්වැන්න ශාකයට යම් තරමකින් සමානකමක් පෙන්වයි. බොහෝ විට තෙතමනය සහිත පරිසරයක පොළවට සමාන්තරව වැවෙන වාර්ෂික පැළෑටියකි. කුඹුරු ආශ්‍රිතව බහුලව හමුවේ. මෙහි කඳ රතු / දුඹුරු පැහැයක් ගන්නා අතර කොළවල පැහැදිළි මධ්‍ය නාරටියක් දැතගත හැකිය. පුෂ්පමංජරියක හට ගන්නා මල් රතු සුදු පැහැයෙන් යුක්ත ය. බීජ මගින් සහ අතු කැබලි මගින් ප්‍රචාරණය සිදුවේ. රතු කිඹුල්වැන්න Polygonaceae කුලයට අයත් ශාකයකි.

වණ, තුවාල, මුත්‍රා අඩස්සිය, රක්තවාතය, අර්ශස් ආදී රෝග සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමේදී මෙම ශාකයේ කොළ, මුල්, ඇට ආදිය භාවිතා කරන බව සඳහන්. විරේචක, වමනකාරක, විෂබීජ නාශක ආදී ගුණ සහිතයි.

සේයාරුව_  අන්තර්ජාලයෙන්







Share:

Monday, July 6, 2015

හීං තඹල [Heen Tabala] (Ehretia microphylla)

හීං තඹල මීටර් දෙකක් පමණ උසට වැඩෙන පඳුරක ස්වරූපය ගන්නා කුඩා බහුවාර්ෂික ශාකයකි. බෙදීගිය කුඩා කෙටි අතු රාශියකින් සමන්විත ශාකයේ රළු බුවකින් යුක්ත දිළිසෙන සුළු කුඩා පත්‍ර රැසක් හටගනී. සරල පත්‍ර ගොණු වශයෙන් පිහිටා තිබේ. පත්‍ර හැඩය ප්‍රත්‍යණ්ඩාකාර සිට අායත-ප්‍රත්‍යණ්ඩාකාර වේ. පත්‍රයක් සෙ.මි. 3-6 පමණ දිගු ය. පත්‍ර දාරය දැති සහිත හෝ බෙදුණු ස්වරූපයකි. කක්ෂීය පුෂ්ප මංජරියක හට ගන්නා කුඩා මල් සුදු පැහැතිය. අෂ්ටිලයක් වන ඵලය කොළ පැහැයෙන් යුක්ත වන අතර ඉඳුණු පසු තැඹිලි, රෝස රතු පැහැයන්ට හැරේ. එක් ඵලයක් තුල බීජ 4 පමණ පිහිටයි. හීංතඹල Boraginaceae උද්භිද කුලයට අයත් දේශීය ශාක විශේෂයකි.

උදරාබාධ, අස්වාභාවික ආන්ත්‍රික චලන, පාචනය, අතීසාරය, කැස්ස, උණ, දියවැඩියාව, පිලිස්සුම් තුවාල, සමේ රෝග, ලිංගික රෝග, අස්ථි භග්න, උපදංශය, පොළොන් විෂ, දරු ප්‍රසූතියෙන් පසු මවගේ සිරුර පිරිසිදු කිරීම ආදියට මෙම ශාකයේ කොළ, මුල්, පොතු භාවිතා කරයි. හීං තඹල ප්‍රතිඔක්සිකාරක, විෂබීජ නාශක, වේදනා නශක, උණ නසන ගුණ සහිත බව සඳහන්. 

පිළිස්සුම් තුවාල සේදීම සඳහා මෙම කොළ තැම්බූ ජලය යොදා ගනී. එය කඩුවේගන්, පණු හොරි වැනි සමේ රෝග සඳහා ද ප්‍රතිඵලදායක ප්‍රතිකාරයකි. හීං තඹල ශාකයේ කොළවල සහ මුල්වළ සාරය බහු මුත්‍ර රෝගය (දියවැඩියාව) ට ප්‍රත්‍යක්ෂ ඖෂධයක් බව දේශීය වෛද්‍ය ශබ්ද කෝෂයෙහි සඳහන් වේ. දියවැඩියාව සඳහා මුල් හෝ කොළ කෂාය යෙදිය හැකිය.  හීංතඹල චූර්ණය කාන්තාවන්ගේ අක්‍රමවත් ඔසප් චක්‍රයට සහ වඳ භාවයට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා භාවිතා කරයි. එයින් සුළු මාත්‍රාවක් කුඩා දරුවන්ගේ උදරාබාධ සඳහා යොදා ගත හැකි බව සඳහන්. මහ මාත්තු පහ ආදී දේශීය ගුලි වර්ග ඇඹරීම පිණිස අනුපාන වශයෙන් ද, ගුලි අනුපාන වශයෙන් ද භාවිතා කරයි. මුල් ක්වාතය එළවලු වර්ග විෂ වීම්වලදී ප්‍රතිකාර සඳහා යොදා ගනී. එය දන්ත රෝග සඳහා ප්‍රතිකාරයක් ලෙස කට සේදීමට භාවිතා කළ හැකි ය. කොළ කෂාය උදර වේදනා, අතීසාරය, කැස්ස ආදියට යොදා ගනී. එය දරු ප්‍රසූතියෙන් පසු මවගේ සිරුරේ විෂබීජ නැසීමට ද යොදා ගනී. පිලිපීන රජය මෙම ශාකය පිලිබඳ පූර්ණ පරීක්ෂාවකින් පසු සාම්ප්‍රදායික වෛද්‍යක්‍රමවල ගෘහ භාවිතාවන්ට සුදුසු  ඔසුවක් ලෙස නිර්දේශ කර ඇත. තේවලට ආදේශකයක් ලෙස මෙම කොළ යොදා ගත හැකි අතර ඉදුනු ගෙඩි පළතුරක් ලෙස කෑමට ගත හැකි ය. 

මූලාශ්‍ර_ වෛද්‍ය ශබ්ද කෝෂය, ආයුර්වේද ඖෂධ සංග්‍රහය සහ අන්තර්ජාලයෙන් 
Share:

Wednesday, July 1, 2015

හීංබෝවිටියා [Heen Bovitiya] ( octandra)

හීංබෝවිටියා බොහෝ සේ අතු බෙදී පඳුරක් ලෙස වර්ධනය වන අප රටට ආවේනික කුඩා බහුවාර්ෂික ශාකයකි. අතු ශක්තිමත් බවින් අඩු අතර පිට පොත්ත රතට හුරු දුඹුරු පැහැයෙන් යුක්තය. කොළවල මද වශයෙන් බූව ඇත. පෙති පහකින් යුක්ත ලා දම්පැහැති මල අලංකාරවත්ය. කුඩා ගෙඩි තුල හට ගන්නා බීජ මගින් සහ අතු කැබලි මගින් ප්‍රචාරණය සිදුවේ. දම් පැහැති ඉදුණු ගෙඩි පළතුරක් ලෙස කෑමට ගත හැකිය. මෙහි කොළ සහ ළපටි දඬු ආහාරයට ගනී.  හීං බෝවිටියා Melastomataceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාකයකි. 

දියවැඩියාව, අර්ශස්, සෙංගමාලය, අක්මාවේ රෝග, රුධිරයේ අධික මේදය පැවතීම යන රෝග තත්වයන්ට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා මෙම ශාකයේ කොළ, පොතු, මුල් ආදිය යොදාගනී. රුධිරයේ මේදය අධික පුද්ගලයින්ට සහ සෙංගමාල රොගීන්ට හීං බෝවිටියා කැඳ බොහෝ සේ ගුණදායකය. එමෙන්ම  සෙංගමාලය රෝගයේ දී හීන් බෝවිටියා වෑංජනයක්‌ ලෙස ආහාරයට ගැනීමද නිර්දේශ කෙරේ. බඩේ රිදීමකින් තොරව කීප වරක්‌ බඩඑලියේ යන විට හීන් බෝවිටියා කිරට උයා ආහාරයට ගැනීමෙන් එම රෝගී තත්ත්වය සුව වෙයි. තරමක මේරූ පත්‍ර කොටා පොල්, කැකුළු හාල් සමඟ කැඳ පිස උදෑසන කිතුල් හකුරු සමඟ බීමෙන් ශරීරයේ අධික උෂ්ණය නැති වී යන බව සඳහන්. හීං බෝවිටියා පිළිකාවන්ට ප්‍රතිවිරෝධීතාවයක් දක්වයි. ප්‍රතිශක්තීකරණ පද්ධතිය ශක්තිමත් කර වීෂබීජ වලට ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ඉහල නංවන බව ද සඳහන්. 

මූලාශ්‍ර_ ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති සහ වෙනත්   


Share:

Sunday, June 28, 2015

සුදු කිඹුල්වැන්න [Sudu Kibulwenna] (Persicaria attenuata)

මෙය බොහෝ විට තෙතමනය සහිත පරිසරයක පොළවට සමාන්තරව වැවෙන පැළෑටියකි. කුඹුරු ආශ්‍රිතව බහුලව හමුවේ. මෙහි දිගැටි පත්‍රයක් සෙ.මි. 20 දක්වා දිගට වර්ධනය වේ. බෙදී ගිය ශාඛාවන්ගේ අග්‍රස්ථයන්ගෙන් සුදු පැහැති මල් සහිත පුෂ්පමංජරියක් හට ගනී. එයින් ඇතිවන ඉතා කුඩා ඵලයන් තුල ඇති බීජ මගින් සහ අතු කැබලි මගින් ප්‍රචාරණය සිදුවේ. මෙහි ළපටි දළු පළාවක් ලෙස ආහාරයට ගත හැකිය. සුදු කිඹුල්වැන්න Polygonaceae කුලයට අයත් ශාකයකි. 

අමාශයික රෝග, සිපිලීස් නැමැති සමාජ රෝගය, පිලිස්සුම් තුවාල, උණ, අතීසාරය ආදී රෝග සඳහා මෙහි කොළ භාවිතා කරන බව සඳහන් වේ. රුධිරය පිරිසිදු කරන සහ විෂබීජ නාශක ගුණ සහිතයි. 
Share:

Thursday, June 25, 2015

සාරණ / පිටසුදු සාරණ [Sarana] (Boerhavia diffusa)


මෙය පොළවට සමාන්තරව වැවෙන වාර්ෂික වැල් ශාකයකි. පැතුරුණු මූල පද්ධතියක් සහිතව බෙහෝ සේ අතුබෙදෙමින් වර්ධනය වේ. ඔවලාකාර හෝ මඳක් වටකුරු සරල සම්මුඛ පත්‍ර පිහිටා ඇත. පුෂ්ප ද්වීලිංගිකය. මල් දීප්තිමත් දම් පැහැයට හුරු රෝස පැහැයකින් යුක්තය. වසර පුරාම මල් හටගනී. ඵලය සෙ.මි. 0.3 පමණ වන අතර පටලමය වේ. මෙම පැළෑටිය ඖෂධයකට වඩා ආහාරයක් ලෙස ප්‍රකටය. සුදු හා රතු යනුවෙන් ප්‍රභේද දෙකකි. සාරණ Nyctaginaceae කුලයට අයත්ය.

මුත්‍ර අඩස්සිය, මුත්‍රා ගල්, උණ, ඉදිමුම්, අක්ෂි රෝග, කුෂ්ට, නින්ද නොයාම, මී විෂ, ගෝනුසු විෂ, සෙංගමාලය, උදරාබාධ, පාණ්ඩුව, අක්මා‍වේ රෝග, අර්ශස්, අතීසාරය, පණු රෝග, ලාඳුරු ආදී රෝගාබාධ බොහෝමයක් සදහා ප්‍රතිකාර කිරීමේදී ප්‍රධාන වශයෙන් සාරණ මුල් හා ඇතැම්ව්ට සම්පූර්ණ ශාකයමත් ඔසු සෑදීම සඳහා භාවිතා කරයි. සාරණ විෂ නාශක, සෙම් නාශක, වේදනා නාශක, කුසගිනි වඩවන, මුත්‍රකාරක, විරේචක, ලේ වඩවන, වාජීකරණ ආදී ගුණයන්ගෙන් සමන්විතයි.


Share:

Monday, June 22, 2015

බිංතල් [Bintal] (Curculigo orchioides)

බිංතල් භුගත කඳක් (අලයක් / ආකන්දයක්) සහිත කුඩා බහු වාර්ෂික පැළෑටියකි. මාංසල වූ පාර්ශවික මුල් දරන කෙටි හෝ දික් වූ අලටියක් දරයි. නිර්වෘන්ත හෝ කෙටි වෘන්තයක් සහිත සරල පත්‍ර පිහිටා ඇත. පත්‍ර රේඛීය හෝ රේඛීය-ලන්සාකාරය. මල් දීප්තිමත් කහ පැහැයකින් යුක්තයි. ඵලය ස්ඵෝටිකාවකි. එක් ඵලයක් තුල බීජ හතරක් පිහිටා ඇත. ඉන්දියානු උප මහද්වීපය පුරා ව්‍යාප්තව ඇති බිංතල් ශාකය Hydrocharitaceae නම් උද්භිද කුලයට අයත්ය. 

මුෂලි යනුවෙන්ද හඳුන්වන බිංතල් ප්‍රබල වාජීකරණ ගුණයෙන් යුක්ත ඖෂධයක් හා ශක්තිජනක ආහාරයක් බව මෙරට ජනයා බොහෝ කලක සිට හඳුනාගෙන සිට ඇත. මුත්‍ර පද්ධතියේ රෝග, අක්ෂි රෝග, ලිංගික දුබලතාවය, වාත රෝග, පාණ්ඩුව, අජීර්ණය, චර්ම රෝග, ක්ෂය රෝගය, සෙංගමාලය, වමනය, අර්ශස් ආදී රෝග රැසක් සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමේදී බිංතල් අල සහ මුල් යොදා ගනී. බිංතල් වේදනා නාශක, මුත්‍රකාරක, උෂ්ණ පහකරන, කාමෝද්දීපක, රුධිරය පිරිසිදුකරන, ධාතු වඩවන ආදී ගුණයන්ගෙන් සමන්විතයි. 

ආක්ෂේප හෙවත් වලිප්පුව, හෘද වේදනා, මූලරෝග, කිලාස (සම තුලින් මතුවන ගෙඩි), ප්‍රමේහ, වණ ආදියට බිංතල් අල චූර්ණය සීනි සමඟ කෑමට දෙයි. බිංතල් අල චූර්ණය කෑමට ගැනීමෙන් අනතුරු කිරි පානය කිරීමෙන් ධාතු වර්ධනය වේ. අස්ථි ක්ෂය වීම, කලක් පවතින වාත රෝග, ප්‍රමේහ, ලිංගික දුබලතාවය ආදී රෝග සඳහා බිංතල් අල චූර්ණය, රසකිඳ පිටි, හාතාවාරිය අල පිටි සමව ගෙන සීනි මිශ්‍රකොට එළකිරි හෝ ගිතෙල් සමඟ දිය යුතුය. මුහුණේ පෙනුම වැඩි කර ගැනීම සඳහා බිංතල් අල එළු කිරෙන් අඹරා ගෑම පැරණි ගැමි ලියන් මෙන්ම පුරුෂයන්ද සිදුකර ඇති බව ජවප්‍රවාදවල සඳහන්ව ඇත. පැරැන්නන් විසින් බිංතල් අල දූන්තෙලින් අඹරා දින 7 ක් වී ගොඩක් යට තබා රැගෙන කන්පෙත්තේ ගෑවේ කන්පෙති වණ වූ විටය. කන් ඇසීම අඩුකමට සන්නියානම් සමඟ බිංතල් අල අඹරා බීමට දී ඇත. පෙර කල ප්‍රජනන පද්ධතියේ දුර්වලතා සඳහාත් මුත්‍ර මාර්ගය සම්බන්ධ රෝගාබාධ සඳහාත් බිංතල් විශේෂයෙන් භාවිතා කර ඇත. 

පැරණි නිගණ්ඩුවල සුදු බිංතල් සහ කළු බිංතල් යනුවෙන් ප්‍රභේද දෙකක් ගැන සඳහන්ව ඇත. මීට අමතරව හීං බිංතල් හා මහ බිංතල් යනුවෙන්ද වර්ගීකරණයකි. කළු බිංතල් Curculigo විශේෂයක් නොව හාතාවාරිය අයත්වන Asparagus ගණයට අයත් Asparagus adscendens නම් ශාකයක් බව හඳුනාගෙන ඇත. එය මුත්‍ර මාර්ගය ආශ්‍රිත රෝග සඳහා විශේෂයෙන් ගුණදායක බව සඳහන් වේ.  

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය සහ ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති
Share:
Powered by Blogger.

Followers

Recent Posts

Unordered List

Pages

Theme Support