හුලංකීරිය මීටරයක් පමණ ඉහලට වර්ධනය වන කුඩා පැලෑටියකි. ශාකයේ කඳ ප්රකටව දක්නට නැතත් පත්ර වෘන්ත එකතුවීමෙන් කඳක් ආකාරයෙන් දිස් වේ. හරිත පැහැ පත්රයක් සෙ.මි. 10 දක්වා වර්ධනය වේ. පුෂ්ප මංජරියක හට ගන්නා මල් සුදු පැහැතිය. මෙහි ඖෂධීය වටිනාකමක් සහිත කොටස වන අල සුදු පැහැතිය. නිල් පාට අල සහිත ප්රභේදයක්ද ඇති බව සඳහන්. හුලංකීරිය අලවලින් ලබා ගන්නා පිටි "අරලුප් පිටි" ලෙස හඳුන්වයි. මෙම පිටිවලින් නොයෙක් ආකාරයේ ගුණයෙන් ඉහල ආහාර සකසා ගත හැකිය. හුලංකීරිය Marantaceae කුලයට අයත් ශාකයකි.
අජීර්ණය, හෘද රෝග, රක්ත පිත්ත, මුත්ර අඩස්සිය, මුත්ර දැවිල්ල, උණ, ශරීරයේ දැවිල්ල, චර්ම රෝග, කැස්ස, ස්වාසනාළ ප්රදාහය, ප්රවාහිකා, ග්රහණි, වලිප්පුව ආදී රෝග බොහෝමයක් සඳහා ප්රතිකාර කිරීමට හුලංකීරිය අල යොදා ගනී. හුලංකීරිය අල තම්බා කෑමට දීම හෝ අල යුෂ බොන්නට දීම වලිප්පු රෝගීන් සඳහා ප්රතිකාරයකි. අහාර විෂ වූ විට සහ සර්ප විෂට හුලංකීරිය අල යුෂ බොන්නට දෙයි. ශරීර දාහයට, මුත්ර දාහයට සහ මලබද්ධයට හුලංකීරිය අල කොටා සාදා ගත් කැඳ ගුණය. එමෙන්ම හුලංකීරිය අල පෙති කපා වියළා කුඩු කර ගත් පිටිවලින් කැඳ සාදා බීමද එයටම ප්රතිකාරයකි. හුලංකීරිය අල තම්බා පොල් සමඟ ආහාරයට ගැනීමෙන් අහාර දිරිවීම පහසු කරන අතර මලබද්ධයද සුව වෙයි. අම්ලපිත්තය හෙවත් ගැස්ට්රයිටීස් රෝගයටද හුලංකීරිය බෙහෙවින් ගුණදායකය. එමෙන්ම බඩවැල ආශි්රත තුවාල සුව කිරීමේ අපූරු ගුණයක්ද හුලංකීරිය අලව සතුව පවතී. මෙම අල ලේ පිටවන අර්ශස් රෝගය සඳහා ප්රතිඵලදායක ඖෂධිය ආහාරයකි. නිතර නිතර මලපහ වන රෝගීන්ගේ රෝග තත්ත්වය සමනයට හුලංකීරිය සමත් ය. කිරි රසින් යුත් ළපටි අල අමුවෙන්ද කෑ හැකිය. හුලංකීරිය විෂ නාශක, ලිංගික ක්රියාකාරකම් උත්තේජනය කරන, මුත්රකාරක ආදී ගුණයන් රැසක් සහිතයි.
ප්රධාන අහාර වේලටද හුලංකීරිය අල තම්බා කෑමට ගැනීමට පුලුවන. එයට පොල් හෝ ලුණුමිරිසක් එකතු කර ගත හැකිය. හුලංකීරිය අල පෙති කපා වියළා එයට පොල්කිරි සහ සීනි දමා දෝසී මෙන් සකසා ගත හැකිය. හුලංකීරිය පිටිවලින් කැඳ පිළියෙළ කිරීමේදී මුලින්ම ලුනු කැඳක් සාදා එයට පොල් කිරි එකතු කිරීමේදි පොල් කිරිවලට මෙම පිටිද සෑහෙන පමණට දිය කර එය කැඳට එකතු කර හැඳිගා ගත යුතුය. එවිට එය සව් මෙන් උකු බවට පත් වේ. එය කිතුල් හකුරු කැබැල්ලක් සමඟ මද උණුසුමින් බීමට ගත හැකිය. මෙම කැඳ මිශ්රණය හොඳින් නිවුන පසු ජල්ලි මෙන් කැටි ගැසේ. එවිට කිතුල් පැණි, පොල් පැණි හෝ සීනි සමඟ හැන්දකින් කෑ හැකිය. ඇතැම් පලාත්වල හුලංකීරිය පිටිවලින් රොටී සාදා කෑමට ගනී. හාල් පිටි අඩකට මෙම පිටි කලවම් කර එයට පොල්, ලුණු, රතුලූනු, අමු මිරිස්, කරපිංචා අදිය අවශ්ය ප්රමාණයට යොදා සියල්ල එකට අනා කැන්ද කොළවල වඩා තම්බා ගනී. බටහිර රටවල කේක්, පුඩිං වැනි ආහාර වර්ග සෑදීම සඳහාත් විශේෂයෙන් ළදරුවන් සඳහා නිපදවන ගුණාත්මක කුකීස් වර්ග නිශ්පාදනයටත් හුලංකීරිය පිටි යොදා ගනී.
හුලංකීරිය අල හොඳින් සෝදා පිරිසිදු කොට කැබලිවලට කපා ජලයෙහි දමා මිරිකා පෙරාගත් යුෂ රැයක් නිශ්චලව තබා සෙමින් ජලය පෙරා ගැනීමෙන් පිටි වෙන් කර ගත හැකිය. මෙම පිටි අව්වේ හොඳින් වියළා කුඩු කර ගත් පසු "අරලුප්පිටි" නමින් හඳුන්වයි. හුලංකීරිය අල පෙති ගසා අව්වේ වියළා කොටා ගැනීමෙන්ද පිටි ලබා ගත හැකිය. මෙම පිටි හුලං නොවදින භාජනවල අසුරා තබා භාවිතයට ගත හැකිය. වෙළදපලෙහි අර්තාපල්, බතල ආදී නොයෙක් අල වර්ගවලින් සෑදු පිටි අරලුප්පිටි ලෙස ව්යාජව අලෙවි කෙරේ. අරලුප් පිට වෙනුවට එවැනි දෑ භාවිතා කිරීමෙන් අපේක්ෂිත ප්රතිඵල නොලැබී යයි. නියම අරලුප්පිටි විශේෂ රසයකින් සහ සුවඳකින් තොර අතර කෑම පිළියෙළ කිරීමේදී සුළු සුවඳක් ඇති වේ.
මූලාශ්ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්රහය සහ අන්තර්ජාලයෙන්
