දේශීය ඖෂධ ශාක හඳුනා ගෙන භාවිතාවන් ගැන දැනුවත් වෙමු

  • කෙකටිය [Kekatiya] (Aponogeton crispus)

    Aponogeton නම් උද්භිද ගණයට අයත් ශාක විශේෂ හයක් ලංකාවෙන් හමුවන අතර ඒ සියල්ල පොදුවේ කෙකටිය නමින් හඳුන්වයි.

  • ඇඹුල් දොඩම් [Embul Dodam] (Citrus aurantium)

    ඇඹුල් දොඩම් මීටර් 10 පමණ උසට වැඩෙන සිහින් අතු සහිත කුඩා ශාකයකි. ළපටි අතුවල සෙ.මි. 5-8 පමණ දිග තියුණු කටු පිහිටා තිබේ.

Monday, November 28, 2016

අනිත්ත [Anitta] (Rhinacanthus nasutus)

Rhinacanthus නම් උද්භිද ගණයට අයත් දේශීය ශාක විශේෂ 3ක් අප රටින් හමුවන අතර එයින් විශේෂ දෙකක් මෙරටට ආවේනික වේ. අවේනික විශේෂ දෙනෙක් Rhinacanthus polonnaruwensis නම් ශාකය හීං අනිත්ත ලෙස හඳුන්වා ඇත. එය විශේෂ තුන අතරින් පත්‍රවල පළල අඩුම ශාකයයි. Rhinacanthus flavovirens නම් අනෙත් විශේෂය හඳුන්වන සිංහල නමක් ගැන සඳහන් නොවේ. මෙම ලිපියෙන් විස්තර කරනුයේ අනිත්ත නමින් හඳුන්වන Rhinacanthus nasutus නම් දේශීය ශාකයේ ඖෂධීය භාවිතාවන් ගැනය. 

නයි විෂ නසන හෙයින් නාගමුල්ලී යනුවෙන්ද හඳුන්වන අනිත්ත මීටර් 1.25 දක්වා උසට වැඩෙන කුඩා බහුවාර්ෂික පැළෑටියකි. තරංගී දාරයක් සහිත සරල පත්‍ර රේඛීය - ලංසාකාර ය. සම්මුඛව පිහිටන පත්‍රවල දෙපසෙහිම සියුම් බූවක් දක්නට ලැබේ. සරල පුෂ්ප මංජරි කක්ෂීයව සහ අග්‍රස්ථීයව පිහිටයි. ද්වීලිංගික සුදු පැහැති මල් අලංකාරවත්ය. ඵලය සෙ.මි 2 පමණ දිග ස්ඵෝටිකාවකි. ලංකාවේ පහතරට වියළි කලාපීය වනාන්තර හා සෙවණ සහිත ජලාශ්‍රිත ප්‍රදේශවල හමු වෙයි. ගෙවත්තේ අලංකාරය සඳහා ද වවාගත හැකි අනිත්ත පැළෑටිය Acanthaceae කුලයට අයත් ය. 

පණුකැවිලි, පණුලප, දද, හොරි, කඩුවේගන්, පොතුකබර හෙවත් කිටීහ රෝගය, ඉකිලි කැසීම, ගජ චර්ම, සර්ප විෂ ආදියට ප්‍රතිකාර කිරීමේදී අනිත්ත ශාකයේ කොළ, මුල් සහ සම්පූර්ණ පැළෑටියමත් භාවිතයට ගනී. 

කුෂ්ඨ රෝගවලදී මුල් සහ පත්‍ර ලේපකිරීම සිදුකරයි. එයටම මුල් ක්වාතය දෙයි. අනිත්ත මුල් සහ පත්‍ර අඹරාගත් කල්කය පණු රෝග සඳහා යොදයි. අනිත්ත මුල් සර්ප විෂ නැසීමට උපයෝගී කර ගැනේ. විවිධාකාරවූ චර්ම රෝග සඳහා අනිත්ත කොළ තම්බාගත් වතුරෙන් සේදීම, කොළ අඹරා ආලේප කිරීම හෝ යුෂ ආලේප කිරීම ගුණදායක ය. අමුකහ සමඟ යෙදීමෙන් වඩාත් හොඳ ප්‍රතිඵල අත්කර ගත හැකිය. චර්ම රෝග සඳහා අභ්‍යන්තරව අනිත මුල් කෂාය සහ මුල් සහ පත්‍ර අඹරා සාදාගත් කල්කය කුඩා නෙල්ලි ගෙඩියක ප්‍රමාණයක් උදේ සවස ගත යුතුය. සර්ප විෂට හා පත්තෑ විෂට අනිත්ත කොළ කොටා ලබා ගත් යුෂින් එම මුල් ගලගා දියකර කකාරා ගෑම හෝ අනිත් කොළ කහ, ලුණු දමා මලව බැඳීම සිදු කරයි. අනිත්ත මුල් යෙදූ කිරි කෂාය සේවනය කාමයන් උද්දීපනය කරයි. 

අනිත්ත යුනානි වෛද්‍ය ශස්ත්‍රයේද චර්ම රෝග, උඳුගොව්වන් කෑම පණු කැවිලි ආදියට ප්‍රශස්ත ඔසුවක් සේ දක්වයි. ඉන්දියාවේ වෛද්‍යවරු එය රතිජනන ඖෂධයක් සේත්, මැඩගස්කර් වාසීහු සන්ධිපත් ඉදිමුමට ප්‍රතිකාරයක් ලෙසත් භාවිතා කරන බව සඳහන්. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය සහ ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක කෘති
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන් 
හීං අනිත්ත (Rhinacanthus polonnaruwensis)
Share:

Monday, November 21, 2016

හීරැස්ස [Heeressa] (Cissus Quadrangularis)

චතුරස්‍ර හෙවත් සිව්රැස් යන අර්ථයෙන් හීරැස්ස යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබන මෙම ශාකයට හීරැස්සපලු යනුවෙන්ද ව්‍යවහාර කරයි. හතරැස් කඳෙහි පැහැදිළි පුරුක් දක්නට ලැබේ. ඒ අනුව චතුරස්‍රාකාර පුරුක් පවතින හෙයින් සිව්රැස් පලුව යැයි නම් වී පසුව හීරැස්සපලු බවට පත්වී ඇතැයි අනුමාන කරයි. හීරැස්ස මාංසල ඝන සිනිදු මතුපිටක් සහිත මීටර් 8 ක්පමණ දිග පතනශීලී කාෂ්ඨීය වැලකි. කොළ පැහැති කඳෙහි ගැටවලින් කුඩා අණ්කාඩාකාර පත්‍ර සහ පහුරු හට ගනී. පත්‍රවලට වඩා වැල (කඳ) ප්‍රකටව දිස් වේ. කක්ෂිය පුෂ්ප මංජරියක හට ගන්නා කුඩා මල් සුවඳවත් ය. උපගොලාකාර ඵලයෙහි එක් බීජයක් දරයි. හීරැස්ස Vitaceae කුලයට අයත් ශාකයකි. 

හීරුස්ස ශාකයේ ප්‍රධාන ඖෂධීය ගුණය භග්න සන්ධානය (අස්ථි සන්ධි කිරීම) යි. එබැවින් කැඩුම් බිඳුම් වෙදකමෙහි යොදා ගන්නා විශිෂ්ඨ ඖෂධයක් ලෙස සැලකේ. එමෙන්ම කඵ වාතික රෝගය, කර්ණ රෝග, අජීර්ණ, අන්ත්‍ර රෝග, ඉදිමුම්, කුසගිනි මදිකම, අර්ශස්, කෘමි රෝග, නාසාරක්ත හෙවත් නාසයෙන් ලේ ගැලීම, අතීසාර, ඇදුම, වාතරක්ත, ඵීරංග (පරංගි), උපදංශ, රක්තස්‍රාව, පාණ්ඩු, අක්ෂි රෝග, ප්‍රදර, වාතවේදනා ආදී රෝගාබාධ රාශියක් සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමට හීරැස්ස ශාකයේ දළු, ළපටි දඬු, මුල් සහ සම්පූර්ණ ශාකය එකවරමත් භාවිතා කරයි. 

හීරැස්ස එළකිරෙන් තම්බා අඹරා ගිතෙල් මිශ්‍ර කර ඝනට සිටින සේ ආලේප කර ඔතා තැබිම සහ හීනටි හාල් හීරැස්ස යුෂින් පෙඟෙන්නට තබා (දින 1 1/2 ක්) ඒ යුෂින් පාප්ප මෙන් අඹරා ඝනට සිටින සේ ආලේප කර ඔතා තැබීම බිඳුණු අස්ථි සවි වීමට ප්‍රතිකාරයකි. උළුක්කු, අස්ථිභග්න සහ වණ ආදියට හීරැස්ස ස්වරස කකාරාගත් ලේපය ආලේප කරයි. අස්ථිභග්නයට මුල් අඹරා ආලේප කරයි. අජීර්ණ සහ අන්ත්‍රගත රෝගයනට හීරැස්ස චූර්ණය යොදයි. නාසයෙන් ලේ ගැලීමේදී හීරැස්ස යුෂ නස්‍ය කරයි. කණෙන් ස්‍රාව පිටවීමට හීරැස්ස පල්ලෙහි ලා රත් කරගත් තලතෙල් රෙදි කැබැල්ලකින් පෙරා යුෂ බිංදු කීපයක් යොදයි. හීරැස්ස ක්වාතය හෝ පැණිය අර්ශස් රොගයට ගුණය. ඇදුම රෝගයට හීරැස්ස පලු සහ කොළ වියළාගත් චූර්ණය මී පැණි සමඟ දිය යුතුය. අවිධිමත් ආර්ථවය සඳහා හීරැස්ස යුෂ, වෙනිවැල්ගැට චූර්ණය, සූකිරි ගිතෙල් සමඟ යොදයි. හීරැස්ස කොළ සහ ළපටි දඬු යුෂ ශරීර ශක්තිය වර්ධනය කරයි. හීරැස්ස දඬු යුෂ පානය කිරීමෙන් දත්මුල් දියවීම නවතී. හෘද දුර්වලතාවයන්ට සහ පණු රෝගවලට හීරැස්ස අංගු කෂාය ගුණදායකය. හීරැස්ස අඹරා ආලේප කිරීමෙන් මස්පිඩු වේදනාවන් සමනය වේ. හීරැස්ස යුෂ හෝ කෂාය දීමෙන් නරකවූ මාළු කෑම නිසා ඇතිවූ විෂ සමනය වේ. හීරැස්සපලු රත්කර තලතෙලින් අඹරා පෙකනි ප්‍රද්ශයේ ආලේප කිරීමෙන් මුත්‍ර අඩස්සිය සුව වේ. මෙම දළු ව්‍යංජනයක් ලෙස සකසා ආහාරයට ගැනීමෙන් දිරවීවේ අපහසුතාවයක් මග හැරී කුසගිනි වර්ධනය වෙයි. මෙය අර්ශස් සහ කෘමි රෝග සඳහා ද ගුණදාක ය. 

පැරණි ගොවීහු ගොයම් පෑගීමේදී කමත වටා යෙදූ ආරක්ෂක වලල්ලට හීරැස්ස භාවිතා කලහ. එමෙන්ම කොලමඬින විට හීරැස්ස කොළ ගොයම් කොළයේ මැදට දැමීමද පැරණි චාරිත්‍රයකි. ගුප්ත විද්‍යා කටයුතුවලදී හීරැස්ස භාවිතා කරන අතර සූනියම් ශාන්තිකර්මයේදී භාවිත වැල් වළලු අතර හීරැස්ස වැලද එකකි. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය
සේයාරූ_ ඔසුපැල හඳුනා ගනිමු ෆේස්බුක් සමූහයෙන්  

Share:

Monday, November 14, 2016

ගොඩමානෙල් [Godamanel] (Crinum latifolium)

මෙය බල්බය ලෙස හඳුන්වන භූගත කඳක් සහිත කුඩා දේශීය බහු වාර්ෂික ශාකයකි. බල්බයේ මුලින් හට ගන්නා තරමක් මාංසල වූ රේඛීය පත්‍රයක් සෙ.මි 50 පමණ දිගකට වර්ධනය වේ. සෙ.මි. 50 පමණ හෝ ඊට තරමක් උසකට වර්ධනය වන දඬුවක් සහිත ඡත්‍රීය පුෂ්ප මංජරියක හට ගන්නා මල් ඉතා අලංකාරවත් මෙන්ම සුවඳවත් ය. සුදු, රෝස සිට විවිධ වර්ණයන්ගෙන් යුත් මල් හමු වේ. අද වන විට විසිතුරු ශාක ලෙස නවීකරණය කරන ලද ගොඩ මානෙල් ප්‍රභේද රාශියක්ද දැක ගත හැකිය. ඖෂධයක් ලෙස මෙන්ම ගෙවත්තට අලංකාරයක් එක්කර ගැනීම සඳහා ද වැවිය හැකි ගොඩමානෙල් ශාකය Amaryllidaceae කුලයට අයත් ය. 

ඉදිමුම්, අර්බුද, සමේ රෝග, අර්ශස්, අස්ථි සන්ධි ප්‍රදාහය (Osteoarthritis), උණ, ශ්‍රවණ ආබාධ, ආර්තවයේදී ඇතිවන සංකූලතාවයන්, පුරස්ථි ග්‍රන්ථියේ සහ ගර්භාෂයේ රෝග, ආදිය සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමේදී මෙම පැළෑටියේ පත්‍ර සහ (බල්බය) අලය භාවිතා කරයි. ගොඩමානෙල් විෂබීජ නාශක සහ පිලිකා නාශක ගුණ සහිතයි. 

ගොඩ මානෙල් පත්‍ර ස්වරසය කණ් කැක්කුම සහ කණෙක් ස්‍රාව පිටවීමට ගුණය. ඉදිමුම් වේදනා, සන්ධිවාත ආදියේදී මෙම කොළ තැම්බූ හුමාලය ඇල්ලීමද, කොළ අඹරා රත් කර ගෑමද, එඬරු තෙල් ගා මෙම කොළ පොට්ටනියකින් තැවීමද සහනයට හේතු වෙයි. ගොඩ මානෙල් අල අඹරා රත් කර ගෑමෙන් ගුදඅංකුර පීඩාව සංසිඳේ. ගෙඩිවල ගෑ විට ඒවා පිපිරී සැරව ඉවත්ව යයි. කොළ යුෂ යොදා සදාගත් තෙල හොරි, දද, කුෂ්ඨ සුවපත් කරයි. පුරස්ථි ග්‍රන්ථි පිළිකා සඳහා ප්‍රතිපලදායී බව විදේශීය පර්යේෂණවලින් හෙලිවී ඇත. වියළි කොළ පුලුස්සා දුම් ඇල්ලීම මදුරු කරදරයට විසඳුමකි. 

මූලාශ්‍ර_ ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති සහ අන්තර්ජාලයෙන්

Share:

Monday, November 7, 2016

රදලිය [Radaliya] (Connarus monocarpus)

දේශීයව එකම උද්භිද ගණයට අයත් රදලිය නමින් හඳුන්වන ශාක විශේෂ දෙකක් හඳුනාගෙන ඇත. එයින් Connarus championii නම් ශාකය අප රටට ආවේනික වන අතර එය රතු දත්ත පොතහි වඳවීයෑමේ තර්ජනයට ලක්විය හැකි ශාක යටතේ වර්ගීකරණය කර ඇත. ඖෂධ සඳහා භාවිතා කරන බවට තොරතුරු සඳහන් වන Connarus monocarpus නම් අනෙක් රදලිය විශේෂය රතු දත්ත පොතට අනුව අඩු තැකීමක් දක්වන ශාකයක් ලෙස නම් කර ඇති අතර ඉදිරියේදී කරුණු දක්වනුයේ එම ශාකය ගැනයි. රදලිය කාෂ්ඨීය බහු වාර්ෂික වැල් ශාකයකි. කඳෙහි විල්ලුද ආකාරයේ සියුම් බූවක් පිහිටයි. පත්‍රිකා 3-7 අතර සංඛාවකින් යුත් සංයුක්ත පත්‍ර එ්කාන්තරව පිහිටයි. ශාඛාවන්ගේ අශ්‍රස්ථයන්ගෙන් හට ගන්නා පුෂ්ප මංජරියෙහි සුදු පැහැති කුඩා මල් රාශියකි. කහ පැහැයට හුරු කොළ පැහැයකින් යුත් කරලෙහි දිළිසෙන සුලු කළු දුඹුරු පැහැති එක් බීජයක් පිහිටයි. මෙම කරල් මේරීමත් සමඟ දීප්තිමත් රතු පැහැයකට හැරෙයි. රදලිය Connaraceae කුලයට අයත් ශාක විශේෂකි.

රදලිය පොතු සහ මුල් සාරයේ අඩංගු ප්‍රධාන රසායන ද්‍රව්‍ය හතරක් පිළිකා සෛල නසන ගුණ දරයි. දේශීය වෙදකමේ දී එම සාරය විසප්පු සහ අර්ශස් ගෙඩි සුව කිරීමට භාවිත වේ. මුලෙන් නිස්සාරණය කරන තෙල් ඉදිමුම් අවස්ථාවල දී ප්‍රතිකාර ලෙස යොදා ගැනේ. මුල් හා පොතු කෂාය සිපිලිස් නම් සමාජ රෝගය මර්දනය සඳහා භාවිත කෙරේ. එම කෂාය මැලේරියාව සඳහා ද හොඳ ඔසුවකි. අධික ලෙස සිදුවන මාස් ශුද්ධිය පාලනය කිරීමට මුල්, පොතු හා කොළ කෂාය යොදා ගනී. දත් සෙලවීම සහ මුඛ දුර්ගන්ධයට ප්‍රතිකාර කිරීමට හොඳින් මේරූ රදලිය මුල් භාවිතා කරයි. කුඩා පිරිමි දරුවන්ගේ පියයුරු ඉදිරියට නෙරා ඒම වැලැක්වීමට දරලිය ගෙඩිය කැඩූ පසු වෑස්සෙන කිරි යොදා ගනී. දේශීය කැඩුම් බිඳුම් වෙදකමේදී සන්ධානීය පත්තු සඳහා රදලිය පොතු සුලබව යොදා ගනී. රදලිය යන්නෙහි තේරුම රාජකීය කාන්තාව යන්නයි. එහෙත් ඇතැම් පොතක එය රදාලිය යනුවෙන් හැඳින්වේ. එවිට එයින් වෙනත් තේරුමක් හැඟෙන බැවින් ඒ යෙදුම දෝෂ සහගතය. 

මූලාශ්‍ර_ Dewage Don Priyantha Kumara මහතාගේ ලිපියක් ඇසුරින් සහ අන්තර්ජාලයෙන්


Share:

Monday, October 31, 2016

වේලා [Wela] (Cleome gynandra) සහ රම්මානිස්ස [Rammanissa] (Cleome viscosa)

වේලා 
රම්මානිස්ස සහ වේලා ශාක මීටරයක් දක්වා උසට වැඩෙන දේශීය වාර්ෂික පැළෑටි වේ. මෙම විශේෂ දෙකම පෙනුමින් බොහෝදුරට සමාන වන නමුත් වේලා ශාකයේ මල් සුදු පැහැති වන අතර රම්මානිස්ස මල් කහ පැහැතිය. එමෙන්ම රම්මානිස්ස කොළ තරමක් කුඩාය. වෙදකමේදී මෙම දෙවර්ගයම බෙහෝ දුරට එක සමාන ගුණයන්ගෙන් සමන්විත බව සලකා ඇති බව පෙනේ. දේශීය වෙද පොත්වල "සූර්යකාක්ත මුල්" ලෙස හඳුන්වා ඇත්තේ මෙම ශාකවල මුල් ය. ඇතැම් මූලාශ්‍රවල රම්මානිස්ස ශාකය වල් අබ ලෙස හඳුන්වා ඇතත් එය වැරදි ව්‍යවහාරයක් බව සඳහන්. රම්මානිස්ස ශාකය ඇතැම් පළාත්වල රන්වන් වෙලා ලෙස හඳුන්වන බවත් ප්‍රාණජීව වැනි දේශීය වෙදකමේ තෙල් වර්ග සහ වෙනත් වාතහර ඖෂධ වර්ග පිළියෙල කිරීමේදී භාවිතා කරන බවත් දේශීය වෛද්‍ය ශබ්ද කෝෂයෙහි සඳහන් කර ඇත. රම්මානිස්ස සහ වේලා ශාක Capparaceae උද්භිද කුලයට අයත් ය. 

වෙලා සහ රම්මානිස්ස යන ශාක දෙකම බාහිර සහ අභ්‍යන්තර වශයෙන් ඌෂ්ණ ගුණ සහිතය. බාහිර ආලේපනයෙන් දාහය ඇති කරයි. තුවාල, කුඩා ළමුන්ගේ වලිප්පුව, ඉරුවාරදය, කණ් කැක්කුම, කොටරක ප්‍රදාහ, ඇදුම ආදියට ප්‍රතිකාර කිරීමට මෙම ශාකවල කොළ, මල්, ඇට, මුල් සහ සම්පූර්ණ පැළෑටිය එකවරමත් භාවිතා කරයි. මේවායෙහි ඇති විශබීජනාශක ගුණය නිසා පැසවූ තුවල ඉක්මනින් සුව වේ. එම හේතුව නිසා දේශීය වෙදකමේ වණ සහ තුවාල සඳහා භාවිතා කරන තෙල් වර්ග සිඳීමේදී රම්මානිස්ස යොදා ගනී. මෙම ඇට එම කොළවල යුෂින් අඹරා නලලේ ගෑම ඉරුවාරදයට ප්‍රතිකාරයකි. මෙම ශාක සෙම නසන වාතය සමනය කරන ආදී ගුණයන් සහිතයි. 

මූලාශ්‍ර_ ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති දේශීය වෛද්‍ය ශබ්ද කෝෂය


Share:

Monday, October 24, 2016

කළුකැම්මේරිය [Kalukemmeriya] (Solanum americanum)

කළුකැම්මේරිය මීටරයක් දක්වා උසට වැඩෙන, මෙරටට හඳුන්වාදෙන ලද දේශීයකරණයවූ වාර්ෂික පැළෑටියකි. මෙහි කඳ සහ ශාඛා කොළ පැහැතිය. පත්‍ර ඒකාන්තර වන අතර ඒවායෙහි හැඩය අණ්ඩාකාර සිට ලන්සාකාර වේ. කක්ෂීය පුෂ්ප මංජරියෙහි මල් කීහිපයක් හට ගනී. පෙති පහක් සහිත මල සුදු පැහැති වන අතර රේණු කහ පැහැතිය. ඵලය කොළ පැහැති ගෝලාකාර බදරියකි. ඒ තුල බීජ රාශියක් පිහිටා තිබේ. ඉදුණු ඵලය තද දම් පැහැයක් ගනී. මෙහි කොළ රසවත් ගුණවත් පළාවක් ලෙස ආහාරයට එක්කර ගත හැකිය. කළුකැම්මේරිය Solanaceae කුලයට අයත් ශාකයකි. 

ශුක්‍ර දෝෂ, හෘද රෝග, ඉදිමුම්, වාත රක්ත, නින්ද නොයෑම, මී විෂ, ආමවාත, මුත්‍ර අඩස්සිය, ඉක්කා, ඇදුම, කුෂ්ඨ, ගෙඩි, අර්ශස්, මී විෂ ආදී රෝග සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමට මෙම ශාකයේ කොළ, දඬු සහ සම්පූර්ණ ශාකයමත් භාවිතයට ගනී. කළුකැම්මේරිය සිරුර සන්තර්පනය කරන රසායන ගුණයෙන් යුක්තය. ඇසට හිතකරයි. වාතය පිත හා සෙම යන තුන් දොස නසයි.කළුකැම්මෙරිය කොළ අඹරා ආලේප කිරීම ඇතැම් කුෂ්ඨ රෝග සඳහා ප්‍රතිකාරයකි. ක්ෂය රෝගය සඳහා කළුකැම්මෙරිය කොළ මැල්ලුම ගුණදායකය. මී විෂට කළුකැම්මෙරිය කොළ යුෂ බීමට දෙයි. ඉදිමුම් සඳහා කළුකැම්මේරිය කොළ සමග බත් කෑමට දීම ආදී ලෙස සරල ප්‍රතිකාර රැසකි. මීට අමතරව කළුකැම්මේරිය වෙනත් ශාක ඖෂධ සමග යොදා ගන්නා ප්‍රතිකාරද රාශියක් ඇත. කළුකැම්මේරිය ශුක්‍ර වඩවන, මුත්‍රකාරක, කුසගිනි වඩවන, නින්ද ඇති කරවන ආදී ගුණයන් රැසක් සහිතයි. 

අප රටේ දේශීය වෙදකමේදී හා ආයුර්වේද චික්ත්සාවේදී කළු කැම්මේරිය විශේෂයෙන් යොදන අවස්ථා හමුවේ. ඒ අනිද්‍රා හෙවත් නින්ද නොයාම පිළිබඳ රෝගාවස්ථාවේදීය. එහිදී මෙම ශාකය සහමුලින් ගෙන පිරිසිදු කර සිහින්ව කපා පවනේ වියලා තම්බා බීමෙන් හා එයම කලං 12 ක් (ග්රෑම් 60) ගෙන වතුර පත 8 දමා පතට සිඳ පෙරා බීමෙන් ඉතා සුවපත් නින්දක් ලබා ගත හැකිය. ඒ සඳහා මෙය අත්දුටු ප්‍රත්‍යක්ෂ ඖෂධයකි. එමෙන්ම මෙම ගසේ මුල ගලවා නිදිනොලබන්නා හිසට තබන කොට්ටයට ඇතුළු කිරීමෙන් නිදි එළඹෙන බවට දේශීය විශ්වාසයේ පවතී.

කළුකැම්මේරිය විවිධ රටවල දේශීය වෛද්‍ය ක්‍රමවල විවිධ රෝගාබාධ සඳහා භාවිතා කරන බව සඳහන්. ඉන්දියාවේ බෙංගාල ප්‍රදේශයෙහි වෛද්‍යවරු කළුකැම්මේරිය උණ, පාචනය හා ඇස් රෝග ආදියට ප්‍රතිකාර සඳහා බහුලව යොදාගන්නා බවත්, බොම්බායේ වෛද්‍යවරු කළුකැම්මේරිය යුෂ අක්මා රෝග සඳහා ඔසුවක් සේ භාවිතා කරන බවත්, ඉන්දියාවේ කොංකාන ප්‍රදේශයෙහි වෛද්‍යවරු පොතු කබර රෝගය ඇතුළු සමේ රෝගවලට ප්‍රතිකාර කිරීමට මෙම ශාකය භාවිතා කරන බවත්, චීන වෛද්‍යවරු වකුගඩුවල සහ මුත්‍රාශයේ රෝගවලටත් ගොනෝරියා නම් සමාජ රෝගයටත් ප්‍රතිකාර කිරීමට යොදා ගන්නා බවටත් තෙරතුරු සඳහන් වේ. 

කළුකැම්මෙරිය ඇට අධික මාත්‍රාවක් ශරීරගත වීමෙන් වමන, අතීසාර, පිපාස, උදර වේදනා, හිසෙහි වේදනා, කලන්තය ආදී සංකූලතා සහ ඇතැම් විට මරණය පවා ඇති විය හැකි බවත් අත්තන විෂට සමානව ප්‍රතිකාර කළ යුතු බවත් දැක්වේ.

මූලාශ්‍ර_ ශාක ලෝකය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඖෂධීය ශාක, ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය, ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති සහ අන්තර්ජාලයෙන් 



Share:

Monday, October 17, 2016

බුරුල්ල / ගුරුල්ල [Burulla / Gurulla] (Leea indica)

ළපටි දලුව කොපුවක් වැනි උප පත්‍රයක් තුල පිහිටන හෙයින් හිරු සඳු නොදුටු දලු නමින් ද දේශීය වෛද්‍ය ව්‍යවහාරයේ ප්‍රකට බුරුල්ල ශාකය විශේෂයෙන්ම අග්නිදග්ධ හෙවත් පිළිස්සු තුවාල සුවපත් කීරීමට යොදා ගනී. බුරුල්ල මීටර් 5 දක්වා උසට පඳුරක් ආකාරයෙන් වැඩෙන දේශීය ශාකයකි. ඒකාන්තරව පිහිටන සංයුක්ත පත්‍ර වරක්, දෙවරක් හෝ තුන්වරක් අසම පක්ෂවත් ය. දන්තූර පත්‍රිකා සම්මුඛව පිහිටයි. ළපටි දලු දුඹුරු පැහැතිය. බහුඅක්ෂ පුෂ්ප මංජරියක හට ගන්නා කුඩා මල් කහ පැහැතිය. කොළ පැහැති ගෙඩි ඉදුණු පසු තද දම් හෝ කළු පැහැයක් ගනී. ගෙඩියක් කොටස් 6 කට බෙදී ඇති අතර එක් කොටසක් තුල එක් බීජයක් බැගින් පිහිටයි. බීජාවරණ සහ ඵලාවරණය අතර සෙවල සහිත උකු ද්‍රවණයක් ඇත. බුරුල්ල Lemnaceae කුලයට අයත් ශාකයකි. 

පිළිස්සුම්, උණ, රක්තපිත්ත, කණේ රෝග, වණ, පණු රෝග, කුෂ්ඨ, අර්ශස්, ශ්වේත ප්‍රදර, ප්ලීහා රෝග, නින්ද නොයාම ආදී රෝග සඳහා ඖෂධ තැනීමේදී බුරුල්ල ශාකයේ කොළ, දලු, මුල් ඇතුළු පංචාංගයම භාවිතා කරයි. දේශීය වෛද්‍යවරු බොහෝ විට බුරුල්ල ශාක කොටස් අමුවෙන් යොදා ගැනීම විශේෂත්වයකි. බුරුල්ල මුත්‍රකාරක, වණ රෝපණය කරන, පිලිස්සුම් විෂ සමනය කරන, සර්ප විෂ නාශක ආදී ගුණ සහිතයි. 

ලේ යන අර්ශස් සඳහා බුරුල්ල පංචාංගයේ ස්වරසය හෝ කෂාය පානය කිරීමට දෙයි. බුරුල්ල මුල් සැපීම දන්ත ආසාදනවලට ප්‍රතිකාරයකි. ශ්වේත ප්‍රදරයට බුරුල්ල මුල් තණ්ඩුලොදකයෙන් (හාල්පානු දිය) යොදයි. ප්ලීහා රෝගයට බුරුල්ල පංචාගය කෂාය කර සහිඳලුණු, සියඹලා බොර ප්‍රක්ෂේප කොට දෙයි. පිලිස්සුම් සඳහා බුරුල්ල ගසේ පංචාංගය සහ බඩය තැඹිලි පොල් සමඟ කොටා මිරිකා සිඳ ගන්නා තෙල් ආලේප කිරීම ප්‍රත්‍යක්ෂ ප්‍රතිකාරයකි. බුරුල්ල කොළ, දලු කොටා මිරිකා ගත් යුෂට තලතෙල් දමා සිඳ ගෑමෙන්ද පිළිස්සුම් තුවල සුව වෙයි. බුරුල්ල මද, කොමාරිකා මද, තැඹිලි පොල් සමඟ කොටා මිරිකා සිඳ ගත් තෙල පිළිස්සුම් නිසා ඇතිවූ වණ වලට යොදයි. 

දේශීය කැඩුම් බිඳුම් වෙදකමේදී මැල්ලුම් වැනි රළු බොහෙත් වර්ග බැඳීමට ප්‍රථම බුරුල්ල මද අතුරා ඒ මත බෙහෙත් බැඳීම සිදු කරයි. කැඩුණු ඇට සන්ධි ගැන්වීමට බුරුල්ල පොතු, කොටදිඹුලා පොතු සමඟ කොටා පොල් කිරෙන් මලවා බඳී. බුරුල්ල මඳ පැසුණු පොල් සමඟ කොටා මිරිකා බොන්නට දීමෙන් මුත්‍ර අඩස්සිය සුව වෙයි. බුරුල්ල පොතු, පුස්වැලේ පොතු, බෝ පොතු, නුග පොතු, අමුකහ සමව ගෙන අඹරා සියලු සර්ප දෂ්ටයන්හි කෑ මුඛයෙහි තැබීමෙන් විෂ සමනය වේ. බුරුල්ල මුල්, විෂ්ණුක්‍රාන්ති, අත්තන මුල් ඇල් දියෙන් නස්‍යය සියළු සර්ප විෂට ගුණදායක බව දක්වා ඇත. අම්බාදී තෛලය, පිළිස්සුම් තෛලය, අග්නිදග්ධ තෛලය බුරුල්ල යොදා නිපදවන ඖෂධයන් ය. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය , ඔසුතුරු විසිතුරු සහ වෙනත් 
Share:

Monday, October 10, 2016

හීං නෙරෙංචි / ගොකටු [Heen Nerenchi / Gokatu] (Tribulus terrestris)

සෙම්බු නෙරෙංචි යනුවෙන්ද හඳුන්වනු ලබන මෙය ලෝකයේ උණුසුම් රටවල් බොහෝමයක හමුවන බිම දිගේ වැවෙන වැල් ශාකයකි. වැලක් පොළවට සමාන්තරව සෙ.මි. 60 පමණ දිගට වර්ධනය වේ. කඳේ සහ පක්ෂවත් සංයුක්ත පත්‍රවල පත්‍රිකාවන් සියුම් බූවක් සහිතය. පත්‍රයක් සෙ.මි 5.5 දක්වා වර්ධනය වන අතර පත්‍රිකාවක් මි.මි. 3.5 පමණ වේ. පෙති පහක් සහිත මල් දීප්තිමත් කහ පැහැයකින් යුක්ත ය. ගැටිති සහ දිගු රෝම සහිත ඵලයෙහි තියුණු සෘජු කටු පිහිටා තිබේ. මෙම කටු ගවයින්ගේ කුරවල ඇනෙන හෙයින් හීං නෙරෙංචි ශාකයට සංස්කෘතෙන් ගෝක්ෂුර නම් පර්යායක්ද වෙයි. ඖෂධීය භාවිතාවන් රැසක් සහිත  නෙරෙංචි Zygophyllaceae කුලයට අයත් වාර්ෂික පැළෑටියකි. 

කුසගිනි මදිකම, සංග්‍රහණී, අර්ශස්, පණු රෝග, හෘද රෝග, රක්ත පිත්ත, ඉදිමුම්, ඇදුම, ක්ෂය රෝගය, ගබ්සාවීම, මුත්‍ර ගල්, මුත්‍ර අඩස්සිය, නාඩි දුර්වලතා, වාත රෝග, කාන්තාවන්ගේ ගර්භාෂ රෝග, වේදනා ආදී රෝග රැසක් සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමට හීං නෙරෙංචි ශාකයේ ගෙඩි, ඇට සහ සම්පූර්ණ ශාකය එකවිටමත් භාවිතයට ගනී. හීං නෙරෙංචි මුත්‍රකාරක, කුසගිනි වඩවන, පණුවන් නසන, ඉදිමුම් නසන, ගැභ ආරක්ෂා කරන ආදී ගුණයන් බෝමයකින් සමන්විතයි.

හීං නෙරෙංචි ඇට කෂාය මුත්‍ර ගල්, කැස්ස, ක්ෂණික මෝචනය, ඇස් රුදාව සහ මවුකිරි වර්ධනයට ගුණදායක බව සඳහන්. හීං නෙරෙංචි ඇට හාල් සමඟ තම්බා සම්මත ක්‍රමයකට සකසා ගන්නා පානය බෙහෙවින් මුත්‍රකාරක ය. රක්තහීනතාවයට, පාචනයට, දරු ප්‍රසූතියෙන් පසුව ඇති වන රැධිර වහනයට සහ ශාක්තිජනක පානයක් ලෙස මෙම කොළ සහ ඇට තම්බා ගත් කෂාය භාවිතා කරයි. විදුරුමස් පිළිකා, මුඛය ඉදිමීම සහ දැවිල්ල, ස්‍රාව ගලන කුඩා සුදුපාට මුඛ පිළිකා සහ උගුරේ ආබාධ සඳහා ප්‍රතිකාරයක් ලෙස නෙරෙංචි ඇට තැබූ වතුරින් මුඛය සේදීමට නියම කර ඇත. වකුගඩු ආබාධ, ක්ෂණික මෝචනය, මුත්‍ර සමඟ වැඩිපුර පොස්පෙට් පහවීම, ගොනෝරියා, කලක් පවතින මුත්‍රාශයේ දැවිල්ල, මුත්‍ර ගල්, අපිලිවෙලට මුත්‍ර පහවීම, මුත්‍ර අඩස්සිය, කුඩා සන්ධිවල ඇතිවන වේදනා, ලිංගික බෙලහීනතාවය, දරුප්‍රසූතියෙන් පසුව ඇති වන ගර්භාෂගත රෝග ආදියට හීං නෙරෙංචි පැළෑටිය සම්පූර්ණයෙන් තම්බා ගත් කෂාය දීම ගුණ වේ. වකුගඩු විශාල වීම (වෘක්ක වෘද්ධි) සඳහා නෙරෙංචි සහ නීරමුල්ලිය කෂාය යොදයි. ඵලය ඉවත් කරන ලද නෙරෙංචි පැළෑටියේ මැලියම් බඳු සාරය රසායන ඖෂධයක් ලෙස භාවිතා කරයි. 

මූලාශ්‍ර_ ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහය


Share:

Monday, October 3, 2016

කුඩු මිරිස්ස [Kudu Mirissa] (Toddalia asiatica)

කුඩු මිරිස්ස වියළි කළාපයේ සුලභව හමුවන කුඩා කටු සහිත කාෂ්ඨීය වැලකි. ඇතැම් විට පඳුරක් ලෙසද දක්නට ලැබේ. ඒකාන්තරව පිහිටන සංයුක්ත පත්‍රයක පත්‍රිකා 3ක් දරයි. ලංසාකාර හැඩයෙන් යුත් පත්‍රිකාවල යටි පැත්තෙහි සියුම් කටු පිහිටා තිබිය හැකිය. උස් බිම්වල සහ  සහ පහත් බිම්වල වැවෙන කුඩු මිරිස්ස ශාකවල පත්‍ර අතර පැහැදිළි වෙනස්කම් දක්නට ලැබේ. කක්ෂීය හෝ අග්‍රස්ථ සංයුක්ත ඒකාක්ෂවල කහ හෝ සුදු පාට මල් පොකුරු ලෙස හට ගනී. කොළ පැහැති ඵලය ඉදුණු පසු තැඹිලි පැහැයක් ගනී. කුඩු මිරිස්ස Rutaceae කුලයට අයත් ශාකයකි. 

දේශීය වෙදකමේ මහඟු ඖෂධයක් වන මෙය මොළයේ ධමනි හා හෘදයේ කිරීටක ධමනි ගත ලේ කැටි හිරවීම්, තදවීම් හා පිපිරීම්, ලේ ගැලීම්, හෘද රෝග, සන්නි රෝග, කෝළ රෝග, මැලේරියා උණ, සන්නිපාත උණ, ආමවාත, බාලක පක්ෂාගාත, බිළිඳු රතගාය, තැල්ම, සර්ප විෂ, කැඩුම් බිඳුම් ආදියට ප්‍රතිකාර කිරීමේදී යොදා ගනී. ඖෂධ පිණිස ගැනීමේදී කුඩුමිරිස්ස ශාකයේ කොළ, දළු, පොතු, මල්, ගෙඩි ආදී සියලුම අංග භාවිතා කරයි. සූතිකා සන්නියට විශේෂයෙන් යොදා ගන්නා බව සඳහන් කර ඇත. සුලභව භාවිතයට ගනුයේ එවේලෙහිම නෙලා ගත් ශාක කොටස් වීම විශේෂත්වයකි. ඊට හේතුව කුඩු මිරිස්ස දේශීය චිකිත්සාවෙහි එන දළු අනුපාන හා අනුපාන වර්ග, ක්වාත සඳහා බහුලවම යොදා ගනු ලබන ශාකයක් වීමයි. මල්, ගෙඩි ආදිය පිරිසිදුව වියළා සුලං නොවදින බඳුන්වල අසුරා තැබිය හැකි වුවත් කල් නොයවා ප්‍රයෝජනයට ගත යුතුය. 

කුඩු මිරිස්ස වා, සෙම් නස යි. අග්නිය වඩයි. ආහාර රුචිය උපදවයි. අතීසාර, ඉදිමුම්, වණ, උණ සමනය කර යි. ලේ වහනය නවත්වයි.  තුන් දොස් සමනය කරන කුඩු මිරිස්ස දිව්‍යාංගනාදී තෛලයට, රත තෙලට, සන්නිරාජ තෛලයට සහ කුඩුමිරිස්ස තෙලට ගනු ලැබේ. මෙම මුලේ පොතු චූර්ණය, මැලේරියාව, වැනි උණ රෝගවලට ගුණදායකය. කුඩු මිරිස්ස ස්වරසය, මාත්තු පහ සීතාරාම ආදී ගුලි අනුපානයහි යෙදේ. මෙම දළු දේශීය ගුලි වට්ටෝරුවල මූලික ඖෂධයකි. කුඩු මිරිස්ස ස්වරසය උණ රෝගවලට යොදයි. අස්ථි භග්නයේ දී කුඩු මිරිස්ස කොළ, කහට කොළ හා‍ පොතු, කහ දමා කොටා මලවා බැඳීමෙන් ඇට පෑස්සෙන බව සඳහන්. කුමාර ගුලියට හා ජීවානන්ද ගුලියට ද යොදන අනුපානුවට කුඩු මිරිස්ස දළු, පාවට්ටා දළු, නික දළු, බට කිරිල්ල දළු කොටා කෙසෙල් කොළේ ඔතා උණු අළුයට තබා තම්බා මිරිකා යුෂට ගුලි ලා දිය කර දීම පැරණි ප්‍රතිකාරයකි.

මූලාශ්‍ර_ ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති , ආයුර්වේද ඖෂධ සංග්‍රහය සහ අන්තර්ජාලයෙන් 
ඉහල සේයාරුව_ අන්තර්ජාලයෙන්


Share:

Monday, September 26, 2016

කරවල කැබැල්ල [Karawala Kebella] (Antidesma bunius)

දේශීයව එකම උද්භිද ගණයට අයත් කරවල කැබැල්ල යනුවෙන් හඳුන්වන ශාක විශේෂ දෙකක් ඇති අතර සුලබව හමුවන්නේ සහ ඖෂධ සඳහා භාවිතා කරන බවට විස්තර වන්නේ Antidesma bunius නම් විශේෂයයි. රතු දත්ත පොතට අනුව එය අඩු තැකීමක් දක්වන ශාකයක් ලෙස නම් කර ඇත. Antidesma puncticulatum යන උද්භිද නාමයෙන් හඳුන්වන ශාකයද කරවල කැබැල්ල ලෙස නම් කර ඇති අතර රතු දත්ත පොතට අනුව එය තර්ජනයට ලක්විය හැකි ශාකයක් ලෙස හඳුනාගෙන ඇත. පොදුවේ Antidesma විශේෂ සියල්ලම පාහේ ඇඹිල්ල යනුවෙන් ද හඳුන්වයි. 

කරවල කැබැල්ල බෙහෝසේ අතු බෙදෙමින් මීටර් 8 ක් පමණ උසට වර්ධනය වන මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ ශාකයකි. කඳ අළු පාටට හුරු දුඹුරු පැහැතිය. ළපටි කොටස් දුඹුරු පැහැති සියුම් බූවක් සහිත ය. සරල පත්‍ර ඒකාන්තරව පිහිටයි. පත්‍ර අග්‍රය උල් හැඩැතිය. පත්‍රයක් සෙ.මි 15 පමණ දිගු වන අතර සෙ.මි 6 පමණ පළල ය. පුෂ්ප මංජරියක හට ගන්නා කුඩා මල් රතු පැහැතිය. මංසල ඵලය  කහ කොළ පැහැතිය. ඉදෙන විට රෝස, දිප්තිමත් රතු සහ කළු දක්වා වර්ණය ක්‍රමිකව වෙනස් වෙයි. කරවල කැබැල්ල Phyllanthaceae කුලයට අයත් ශාක විශේෂයන් ය. 

මෙම ගෙඩි පළතුරක් ලෙස කෑමට ගත හැකිය. විටමින් C, කැල්සියම් සහ යකඩ බහුල ප්‍රතිඔක්සිකාරක ගුණයෙන් යුත් පළතුරක් ලෙස සැලකේ. මලබද්ධයට අධිරුධිර පීඩනයට ගුණදායකය වන අතර  ආහාර ජීර්ණ පද්ධතිය මනා සෞක්‍යයකින් පවත්වා ගැනීමට උපකාරී වේ.  කරවල කැබැල්ල ඇතැම් රටවල ව්‍යාපාරික මට්ටමින් වගා කරන අතර ඉදුණු ගෙඩි භාවිතා කර ජෑම්, වයින්, සෝස් ආදිය නිශ්පාදනය කරයි. 

තුවාලයකින් ලේ වහනය වන විට කරවල කැබැල්ල කොළ පොඩි කර තුවාලය මත තැබූ විට ලේ ගැලීම නවතී. කරවල කැබැල්ල දළු මැල්ලුම හෝ ඇඹුල ග්‍රහණි, අර්ශස් රෝග සඳහා යෙදේ. එමෙන්ම සර්ප විෂ, අැස් රෝග ආදියට ප්‍රතිකාර කිරීමේදී කරවල කැබැල්ල ශාක කොටස් භාවිතා කරයි. විදේශීයව මෙම කොළ සිෆිලීස් නම් සමාජ රෝගයට ප්‍රතිකාර කිරීමට භාවිතා කරන බව සඳහන් වේ. 

මූලාශ්‍ර_  සිරි ලක ගස්කොළන් අත් පොත , ඔසුතුරු විසිතුරු කෘති සහ අන්තර්ජාලයෙන් 


Share:
Powered by Blogger.

Followers

Recent Posts

Unordered List

Pages

Theme Support